Archeologische site "Jonckershove", bereikbaar via een haaks, zuidelijk doodlopend stuk van de Zuid Torhoutstraat, op de Ph. Vandermaelenkaart nog doorlopend tot aan de Sneppestraat.
Aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) als kern van de heerlijkheid Jonkershove: aanduiding van een omwald opperhof met enkele gebouwen en niet omwald neerhof met enkele gebouwen. De oudste bewoning van deze site zou mogelijk dateren van de 11de tot de 13de eeuw. Begin 14de eeuw zou de site met walgracht ontstaan zijn. De heerlijkheid "Jonkershof" wordt voor het eerst vermeld in 1483 als eigendom van Jan van Provyn. De familie van Provyn blijft tot de tweede helft van de 18de eeuw, eigenaar van de heerlijkheid van 276 gemet in Woumen, afhankelijk van het leenhof van de Burg van Brugge. Het "Jonkershof" was centraal gelegen in de heerlijkheid. Mogelijk valt een verband vast te stellen met de Hoge Mote te Merkem, een ontginningsmotte aan de rand van het "Vrijbos" die slechts een kortstondige occupatie in de 13de eeuw kent. Na de Eerste Wereldoorlog werd de vernietigde hoeve niet heropgebouwd, op vandaag is een deel van de omwalling bewaard.
De site van het "Jonkershof" werd archeologisch onderzocht: tweeledige site met walgracht bestaande uit een ovaalvormig opperhof waarop de residentiƫle gebouwen stonden, met ten noorden hiervan een niet opgehoogd rechthoekig voorhof voor de bedrijfsgebouwen. Beide delen waren opgenomen binnen een achtvormige omwalling die nu voor het grootste deel dichtgeslibd is.
TERMOTE J., Het Jonkershof te Houthulst (W.-Vl.), in Archeologie, 1982-2, p. 110.
TERMOTE J., Het Jonkershof te Jonkershove, in Archaeologia Belgica 247, 1982, p. 130-134.
TERMOTE J., Het Jonkershof te Jonkershove, in Archaeologia Belgica 253, 1983, p. 114-117.
Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)