erfgoedobject

Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans

bouwkundig element
ID
79583
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79583

Juridische gevolgen

Beschrijving

Restanten van een betonnen constructie met gedenkplaat in een weide achter boerderij Kloosterstraat 1, nabij het ensemble Ashoop, op circa 1500 meter ten oosten van Merkem.

Historische beschrijving

De Duitse bunker maakte deel uit van de ‘Brabant-Linie’. De gedenkplaat herinnert aan Jean Taymans, die hier op 28 november 1917 omkwam toen de bunker tijdens een aanval werd opgeblazen.

Merkem was van 1915 tot 1917 een Duitse rustsector geweest, totdat de Derde Slag bij Ieper uitbrak. Eind oktober viel het zuidwesten van het dorp in handen van de Fransen, terwijl het noordoostelijk deel in Duitse handen bleef.

Op 11 november losten de Belgen het Franse leger af. Het gebied was door artillerie en regenweer in een moerassig kraterveld herschapen. Tijdens de winter moesten de Belgen zich hier staande houden en de Duitse tegenaanvallen afslaan. Ze verschuilden en verdedigden zich in en rond enkele in puin geschoten hoeven, zoals hoeve ‘Petit-Fils’, hoeve ‘Grand-Père’, hoeve ‘Epernon’, hoeve ‘Aschhoop’, het ‘Jezuïtengoed’ en hoeve ‘Honoré’. De Duitsers hadden er stevige betonnen bunkers opgericht en in de omgeving waren er loopgraven, afgeschermd met prikkeldraad. Twee Belgische vooruitgeschoven posten, namelijk ‘Petit-Fils’ en ‘Epernon’, werden in november 1917 door de Duitsers heroverd. De Belgen ondernamen op 28 november 1917 een tegenaanval. De Duitsers gaven de ‘Epernon’-bunker echter niet op en de 34-jarige Jean Taymans kwam om toen ze de betonnen constructie opbliezen. Nadien volgden nog verwoede Duitse aanvallen op de hoeve ‘Grand-Père’, maar deze werden telkens afgeslagen. Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men uiteindelijk eind maart 1918 de voorpost van ‘Grand-Père’ en ‘Aschhoop’.

Jean Taymans (°1883) was 32 jaar oud, advocaat, gehuwd en vader van een 5 maanden oude zoon, toen hij zich in 1914 meldde. Hij was tot adjudant opgeklommen bij het 19de Linieregiment, toen hij eind november 1917 het leven verloor. Zijn broers Paul, Pierre en Charles kwamen ter gelegenheid van de herdenkingsmis opgedragen aan hun broer (wiens lichaam niet meer teruggevonden kon worden) voor een laatste keer samen in de kerk van Oostvleteren. Enkel Paul zou de oorlog overleven. Jean zou uiteindelijk drie Frontstrepen ontvangen, evenals het Oorlogskruis, de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918.

In Oostvleteren werd een familiegraf voor de Taymans opgericht, waar de broers en andere familieleden werden bijgezet. De familie schonk eveneens een glasraam met de beeltenis van de drie broers aan de kerk van Oostvleteren.

De grond met de restanten van de Duitse bunker 'Epernon' werd na de Eerste Wereldoorlog aangekocht door de familie Taymans. In 1934 werd een bronzen plaat aangebracht ter herinnering aan adjudant Jean Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween deze bronzen plaat. Ze werd door het gemeentebestuur vervangen door een hardstenen plaat. Jaarlijks op de laatste zondag van september komt een afvaardiging van het 19de Linieregiment samen met de familie Jean Taymans herdenken.

Beschrijving

Restanten van een stevige Duitse betonnen bunker, waarop een hardstenen gedenkplaat en Keltisch kruis werden aangebracht. De site is afgebakend met prikkeldraad. Rondom rond staan enkele wilgen.

Op de gedenkplaat centraal bovenaan een kruisje gevolgd door “L’Adjudant Jean Taymans/ volontaire de guerre au 19e de/ ligne âgé de 34 ans ayant/ reçu l’ordre le 28 Novembre/ 1917 de reprendre cet abri/ appelé/ "L’Epernon"/ tomba héroïquement ce jour là/ après avoir été blessé 3 fois./ Sa glorieuse dépouille/ n’a pu être retrouvée sous/ ces décombres mais son âme/ vit et a reçu la récompence [sic]/ du Dieu des Armées." Uitgehouwen, geel beschilderde letters.

  • DEBAEKE S. & LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
  • JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
  • VAN EVEN 1990-1991: De hulpofficier in de Grote Oorlog: de familie Taymans, onuitgegeven scriptie Koninklijke Militaire School Brussel.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte Diksmuide Süd, 1/20.000, 11/9/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002435, Oorlogsgedenktekens te Houthulst (DECOODT H., 2009)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79583 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.