Teksten van Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79583

'Epernon-bunker' met gedenkplaat voor Jean Taymans ()

Restanten van een betonnen constructie met gedenkplaat in een weide achter boerderij Kloosterstraat 1, nabij het ensemble Ashoop, op circa 1500 meter ten oosten van Merkem.

Historische beschrijving

De Duitse bunker maakte deel uit van de ‘Brabant-Linie’. De gedenkplaat herinnert aan Jean Taymans, die hier op 28 november 1917 omkwam toen de bunker tijdens een aanval werd opgeblazen.

Merkem was van 1915 tot 1917 een Duitse rustsector geweest, totdat de Derde Slag bij Ieper uitbrak. Eind oktober viel het zuidwesten van het dorp in handen van de Fransen, terwijl het noordoostelijk deel in Duitse handen bleef.

Op 11 november losten de Belgen het Franse leger af. Het gebied was door artillerie en regenweer in een moerassig kraterveld herschapen. Tijdens de winter moesten de Belgen zich hier staande houden en de Duitse tegenaanvallen afslaan. Ze verschuilden en verdedigden zich in en rond enkele in puin geschoten hoeven, zoals hoeve ‘Petit-Fils’, hoeve ‘Grand-Père’, hoeve ‘Epernon’, hoeve ‘Aschhoop’, het ‘Jezuïtengoed’ en hoeve ‘Honoré’. De Duitsers hadden er stevige betonnen bunkers opgericht en in de omgeving waren er loopgraven, afgeschermd met prikkeldraad. Twee Belgische vooruitgeschoven posten, namelijk ‘Petit-Fils’ en ‘Epernon’, werden in november 1917 door de Duitsers heroverd. De Belgen ondernamen op 28 november 1917 een tegenaanval. De Duitsers gaven de ‘Epernon’-bunker echter niet op en de 34-jarige Jean Taymans kwam om toen ze de betonnen constructie opbliezen. Nadien volgden nog verwoede Duitse aanvallen op de hoeve ‘Grand-Père’, maar deze werden telkens afgeslagen. Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men uiteindelijk eind maart 1918 de voorpost van ‘Grand-Père’ en ‘Aschhoop’.

Jean Taymans (°1883) was 32 jaar oud, advocaat, gehuwd en vader van een 5 maanden oude zoon, toen hij zich in 1914 meldde. Hij was tot adjudant opgeklommen bij het 19de Linieregiment, toen hij eind november 1917 het leven verloor. Zijn broers Paul, Pierre en Charles kwamen ter gelegenheid van de herdenkingsmis opgedragen aan hun broer (wiens lichaam niet meer teruggevonden kon worden) voor een laatste keer samen in de kerk van Oostvleteren. Enkel Paul zou de oorlog overleven. Jean zou uiteindelijk drie Frontstrepen ontvangen, evenals het Oorlogskruis, de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918.

In Oostvleteren werd een familiegraf voor de Taymans opgericht, waar de broers en andere familieleden werden bijgezet. De familie schonk eveneens een glasraam met de beeltenis van de drie broers aan de kerk van Oostvleteren.

De grond met de restanten van de Duitse bunker 'Epernon' werd na de Eerste Wereldoorlog aangekocht door de familie Taymans. In 1934 werd een bronzen plaat aangebracht ter herinnering aan adjudant Jean Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween deze bronzen plaat. Ze werd door het gemeentebestuur vervangen door een hardstenen plaat. Jaarlijks op de laatste zondag van september komt een afvaardiging van het 19de Linieregiment samen met de familie Jean Taymans herdenken.

Beschrijving

Restanten van een stevige Duitse betonnen bunker, waarop een hardstenen gedenkplaat en Keltisch kruis werden aangebracht. De site is afgebakend met prikkeldraad. Rondom rond staan enkele wilgen.

Op de gedenkplaat centraal bovenaan een kruisje gevolgd door “L’Adjudant Jean Taymans/ volontaire de guerre au 19e de/ ligne âgé de 34 ans ayant/ reçu l’ordre le 28 Novembre/ 1917 de reprendre cet abri/ appelé/ "L’Epernon"/ tomba héroïquement ce jour là/ après avoir été blessé 3 fois./ Sa glorieuse dépouille/ n’a pu être retrouvée sous/ ces décombres mais son âme/ vit et a reçu la récompence [sic]/ du Dieu des Armées." Uitgehouwen, geel beschilderde letters.

  • DEBAEKE S. & LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
  • JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
  • VAN EVEN 1990-1991: De hulpofficier in de Grote Oorlog: de familie Taymans, onuitgegeven scriptie Koninklijke Militaire School Brussel.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte Diksmuide Süd, 1/20.000, 11/9/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002435, Oorlogsgedenktekens te Houthulst (DECOODT H., 2009)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2009: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/130044 (geraadpleegd op ).


Site van de Epernonbunker ()

Site van de zogenaamde "Epernonbunker". Deze Duitse bunker maakte deel uit van de zogenaamde "Brabant-linie" of de eerste Duitse linie opgericht langs de Iepersteenweg. Van 1915 tot 1917 was Merkem een Duitse rustsector. Hieraan komt een einde met de Derde Slag om Ieper waarbij Franse troepen er midden augustus 1917 in slagen om de frontlinie terug te dringen tot voorbij de Drie Grachtenbrug, de start van een langdurig eindoffensief. Eind oktober 1917 veroveren de Fransen het zuidwestelijke deel van het dorp op de Duitsers en wordt de sector op 11 november 1917 door de Belgen overgenomen. Om de Duitse tegenaanvallen af te slaan verschuilen de Belgen zich in en rond enkele in puin geschoten hoeves, zoals de hoeves "Petit-Fils", "Grand-Père", "Epernon", "Aschhoop", "Jezuïetengoed" en "Honoré", waar de Duitsers stellingen met stevige betonnen bunkers hadden opgericht. In november 1917 worden twee van deze vooruitgeschoven posten, namelijk "Petit-fils" en "Epernon" door de Duitsers heroverd. Op 28 november 1917 ondernamen de Belgen een mislukte tegenaanval op deze voorposten waarbij onder meer adjudant Jean Taymans het leven liet toen de zogenaamde "Epernonbunker" werd opgeblazen. Daarna volgden ook nog verwoede, maar mislukte aanvallen van Duitse zijde op de voorpost "Grand-Père". Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men eind maart 1918 deze voorpost, samen met de voorpost "Aschhoop".

Na de oorlog werd de grond met de restanten van de "Epernonbunker" door de familie Taymans aangekocht en werd er in 1934 een bronzen plaat aangebracht ter nagedachtenis van adjudant Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog 'verdween' deze gedenkplaat en werd een nieuwe, hardstenen plaat door het gemeentebestuur aangebracht. Site omzoomd door knotbomen en restanten van een betonnen constructie met hardstenen Keltisch kruis en rechthoekige, hardstenen plaat ter nagedachtenis van Adjudant Jean Taymans met het opschrift: "L'ADJUDANT JEAN TAYMANS VOLONTAIRE DE GUERRE AU 19E DE LIGNE, ÂGÉ DE 34 ANS AYANT REÇU L'ORDRE LE 28 NOVEMBRE 1917 DE REPRENDRE CET ABRI APPELÉ "L'EPERNON" TOMBA HÉROIQUEMENT CE JOUR LÀ APRÈS AVOIR ÉTÉ BLESSÉ 3 FOIS. SA GLORIEUSE DEPOUILLE N'A PU ETRE RETROUVEE SOUS CES DECOMBRES MAIS SON AME VIT ET A REÇU LA RECOMPENCE DU DIEU DES ARMEES" in uitgehouwen en vergulde letters.

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek" en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
  • JACOBS M., Zij die vielen als helden…Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel II, Brugge, 1996, p. 239.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Vanneste P. & Missiaen H. 2006: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/79583 (geraadpleegd op ).


Restanten Epernon-bunker met gedenkplaat Taymans (Merkem - WOI) ()

Locatie

Restanten van een betonnen constructie met gedenkplaat in weide achter boerderij Kloosterstraat 1, nabij het ensemble Ashoop, op circa 1500m ten oosten van Merkem. De omgeving is landelijk en vrij vlak.

Historische achtergrond

De Duitse bunker maakte deel uit van de 'Brabant-Linie'. In de omgeving van deze versterking liepen 2 smalsporen. De gedenkplaat herinnert aan Jean Taymans, die hier op 28 november 1917 omkwam tijdens een aanval, toen de bunker werd opgeblazen.

Merkem was van 1915 tot 1917 een Duitse rustsector geweest, totdat de Derde Slag om Ieper uitbrak. Eind oktober viel het zuidwesten van het dorp in handen van de Fransen, terwijl het noordoosten in Duitse handen bleef. Op 11 november losten de Belgen het Franse leger af. Het gebied was door artillerie en regenweer in een moerassig kraterveld herschapen. Tijdens de winter moesten de Belgen zich hier staande houden en de Duitse tegenaanvallen afslaan. Ze verschuilden en verdedigden zich in en rond enkele in puin geschoten hoeven, zoals hoeve 'Petit-Fils', hoeve 'Grand-Père', hoeve 'Epernon', hoeve 'Aschhoop', het 'Jezuïtengoed' en hoeve 'Honoré'. De Duitsers hadden er stevige betonnen bunkers opgericht en in de omgeving waren er loopgraven, afgeschermd met prikkeldraad.

Twee Belgische vooruitgeschoven posten, namelijk 'Petit-Fils' en 'Epernon', werden in november 1917 door de Duitsers heroverd. De Belgen ondernamen op 28 november 1917 een tegenaanval. De Duitsers gaven de 'Epernon'-bunker echter niet op en de 34-jarige Jean Taymans kwam om toen ze de betonnen constructie opbliezen. Nadien volgden nog verwoede Duitse aanvallen op de hoeve 'Grand-Père', maar deze werden telkens afgeslagen. Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men uiteindelijk eind maart 1918 de voorpost van 'Grand-Père' en 'Aschhoop'.

Jean Taymans (°1883) was de oudste van de broers, 32, advocaat, gehuwd en vader van een 5 maanden oude zoon, toen hij zich in 1914 meldde. Hij was tot adjudant opgeklommen bij het 19de Linieregiment, toen hij eind november 1917 het leven verloor. Zijn broers Paul, Pierre en Charles kwamen ter gelegenheid van de mis opgedragen aan hun broer (wiens lichaam niet meer teruggevonden kon worden), voor een laatste keer samen in de kerk van Oost-Vleteren. Enkel Paul zou de oorlog overleven. Jean zou uiteindelijk 3 Frontstrepen ontvangen, evenals het Oorlogskruis, de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918.

In Oost-Vleteren werd een familiegraf voor de Taymans opgericht, waar de broers en andere familieleden werden bijgezet. De familie schonk eveneens een glasraam met de beeltenis van de 3 broers aan de kerk van Oost-Vleteren.

De grond met de restanten van de Duitse bunker 'Epernon' werd na WOI aangekocht door de familie Taymans. In 1934 werd een bronzen plaat aangebracht ter herinnering aan adjudant Jean Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween de bronzen plaat. Ze werd door het gemeentebestuur vervangen door een hardstenen plaat. Jaarlijks kwam (en komt?) op de laatste zondag van september een afvaardiging van het 19de linieregiment (waartoe Adjudant Taymans behoorde) samen met de familie, Jean Taymans herdenken.

Beschrijving

Restanten van een Duitse betonconstructie, waarop een hardstenen gedenkplaat en kruis werden geplaatst.

  • DEBAEKE S., LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.
  • VAN EVEN 1991: De hulpofficier in de Grote Oorlogs: de familie Taymans, Afstudeerwerk ingediend tot het bekomen van het statuut van beroepsofficier, Koninklijke Militaire School.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Duitse militaire kaart: "Stellungskarte Diksmuide Süd", 1/20.000, september 1917.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2003: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/196016 (geraadpleegd op ).


Gedenkplaat Taymans op restanten Epernon-bunker (Merkem - WOI) ()

Locatie

Restanten van een betonnen constructie met gedenkplaat in weide achter boerderij Kloosterstraat 1, nabij het gehucht Ashoop, op circa 1500m ten oosten van Merkem. De omgeving is landelijk en vrij vlak.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaat herinnert aan de dood van Jean Taymans (°1883). Hij was de oudste van 4 broers die zich in augustus 1914 als oorlogsvrijwilliger meldden. Jean was 32, advocaat, gehuwd en vader van een 5 maanden oude zoon. Hij klom op tot Adjudant bij het 19de Linieregiment. Hij verloor het leven toen hij op 28 november 1917 een tegenaanval op de bunker “Epernon”, bij Merkem, leidde.

Merkem was van 1915 tot 1917 een Duitse rustsector geweest, totdat de Derde Slag om Ieper uitbrak. Eind oktober viel het ZW van het dorp aan de Fransen, maar het NO bleef aan de Duitsers. Op 11 november losten de Belgen het Franse leger af. Het gebied was door artillerie en regenweer in een moerassig kraterveld herschapen. Tijdens de winter moesten de Belgen zich hier staand houden en de Duitse tegenaanvallen afslaan. Ze verschuilden en verdedigden zich rond enkele in puin geschoten hoeven, zoals hoeve Petit-Fils, hoeve Grand-Père, hoeve Epernon, hoeve Aschhoop, het Jezuïtengoed en hoeve Honoré. De Duitsers hadden er stevige betonnen bunkers opgericht en in de omgeving bevonden er zich loopgraven, afgeschermd met prikkeldraad. Twee vooruitgeschoven posten, nl. Petit-Fils en Epernon, werden in november 1917 door de Duitsers heroverd. De Belgen ondernamen een tegenaanval. De Duitsers gaven de Epernon-bunker echter niet op en de 34-jarige Jean sneuvelde toen ze de betonnen constructie opbliezen. Nadien volgden nog verwoede Duitse aanvallen op de hoeve Grand-Père, maar ze werden telkens afgeslagen. Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men uiteindelijk eind maart 1918 de voorpost van Grand-Père en Aschhoop.

Jean ontving 3 Frontstrepen, postuum werd hem het Oorlogskruis toegekend, ontving hij de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en kreeg hij de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918. Zijn broers, Paul, Pierre en Charles, kwamen ter gelegenheid van de mis opgedragen aan hun broer (zijn lichaam werd niet teruggevonden), voor een laatste keer samen in de kerk van Oost-Vleteren. Enkel Paul zou WOI overleven. In Oost-Vleteren werd een familiegraf voor de Taymans aangelegd, waar de broers en andere familieleden werden bijgezet. De familie schonk verder nog een glasraam met de beeltenis van de 3 broers aan de kerk van Oost-Vleteren.

De grond waarop de restanten van de Duitse bunker de 'Epernon' zich bevinden, werd na WOI aangekocht door de familie Taymans. In 1934 werd een bronzen plaat aangebracht ter herinnering aan de adjudant Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween de bronzen plaat. Ze werd door het gemeentebestuur vervangen door een hardstenen plaat. Jaarlijks kwam (en komt?) op de laatste zondag van september een afvaardiging van het 19de linieregiment, waartoe Adjudant Taymans behoorde, samen met zijn familie, hier hulde brengen.

Beschrijving

Restant van een Duitse bunker waarop een hardstenen Keltisch kruis is geplaatst. Op de voorkant is een rechthoekige hardstenen plaat ingewerkt.

'L'Adjudant Jean Taymans volontaire de guerre au 19e de ligne, âgé de 34 ans ayant reçu l'ordre le 28 Novembre 1917 de reprendre cet abri appelé "L'Epernon" tomba héroiquement ce jour là après avoir été blessé 3 fois. Sa glorieuse dépouille n'a pu être retrouvée sous ces décombres mais son âme vit et a reçu la récompence du Dieu des armées'. Uitgehouwen en vergulde letters.

H. 75 cm x Br. 60 cm

  • DEBAEKE S., LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.
  • VAN EVEN 1991: De hulpofficier in de Grote Oorlogs: de familie Taymans, Afstudeerwerk ingediend tot het bekomen van het statuut van beroepsofficier, Koninklijke Militaire School.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2003: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/196018 (geraadpleegd op ).