Teksten van Gemeentehuis van Merkem

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79588

Gedenkplaat ()

Gedenkplaat aangebracht tegen de gevel van het voormalige gemeentehuis voor het 9de linieregiment en haar offers in de Eerste en Tweede Wereldoorlog, waaronder de "Slag van Merkem". Deze slag maakte deel uit van het "Lente-offensief" waarbij de Duitse troepen nog een laatste poging ondernamen om de kanaalhavens te veroveren. Nadat een eerste poging richting Amiens (21 maart-4 april 1918) strandde, volgde een tweede poging vanaf 9 april ter hoogte van de Ieperboog met de bedoeling de stad Ieper in de ‘tang’ te nemen. Ten noorden van deze boog vond de "Slag van Merkem" (17 april 1918) plaats waarbij het Duitse offensief te Merkem door de Belgische troepen werd afgeslagen (zie historische inleiding). In de "Slag van Merkem" sneuvelden meer dan vierhonderd soldaten en vielen vele gewonden. Koning Albert schonk de Leopoldsorde aan de vaandels van het 9de Linie en het 1ste Jagers te voet en aan alle regimenten die aan de slag hadden deelgenomen gaf hij het recht de naam Merkem in hun vaandels te dragen (het 9de, het 11de, het 12de, het 13de, het 14de en het 19de Linieregiment, het 1ste en het 4de jagers te Voet, het 3de het 9de en het 15de Artillerieregiment, de batterijen van het 1ste, het 7de en het 10de Artillerieregiment en het 1ste en het 2de Artillerieregiment).

Rechthoekige bronzen gedenkplaat met in vlakreliëf de voorstelling van twee gekruiste geweren, een kroon met linten erboven en twee palmtakken met eronder de opschriften "9", "1815 REGIMENT VAN GENT", "1830", "9E LINIE REGIMENT", "1832 ONTVANGST VAN HET VAANDEL TE MECHELEN OVERHANDIGD DOOR Z.M. KONING LEOPOLD I", "1914-1918 9E EN 29E LINIE REGIMENTEN 5-8-1914 SART TILMAN 9-8-1914 AERSCHOT 8 EN 9-9-1914 KONINGSHOOIKT-PUTTE-KEERBERGEN 13-9 TOT 3-10-1914 ANTWERPEN 22-10-1914 LOMBAERTZIJDE 23-10-1914 PERVIJSE 17-4-1918 MERCKEM", "HET VAANDEL VAN HET 9E LINIE REGIMENT KRIJGT HET KRUIS VAN RIDDER DER LEOPOLDSORDE DOOR Z.M. KONING ALBERT I IN PERSOON AAN DE VLAG GESPELD", "CITATIES VAN ONS VAANDEL","LUIK-LEIE-ANTWERPEN-LOMBAERTZIJDE-IJZER-MERCKEM-STADENBERG", "1940 9-18-39 LINIE REGIMENTEN", "9E LINIE REGIMENT OP HET DAGORDER VAN HET LEGER VERMELD VOOR ZIJN HELDHAFTIGE VERDEDIGING IN DE STREEK ROESELARE-INGELMUNSTER. MEER DAN TWEEDUIZEND SNEUVELDEN IN DE RANGEN VAN HET 9E LINIEREGIMENT GEDURENDE DE TWEE WERELDOORLOGEN. TER NAGEDACHTENIS AAN HUN OFFER", "WEES PARAAT".

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek" en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
  • JACOBS M., Zij die vielen als helden…Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge, 1996, p. 242-243.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentehuis van Merkem [online], https://id.erfgoed.net/teksten/392037 (geraadpleegd op ).


Gemeentehuis ()

Voormalig gemeentehuis, zie opschrift "GEMEENTEHUIS MERKEM" en het in baksteen uitgevoerde gemeenteschild, respectievelijk links en boven het portaal. In 1923, zie jaarankers, gebouwd naar een nieuw ontwerp van architect Théo Raison (Brugge). Voor de Eerste Wereldoorlog beschikte Merkem niet over een eigen gemeentehuis, maar vonden de zittingen plaats in het pand "Brouwerij de Olifant Gemeentehuis Afspanning" in de Westbroekstraat tegenover de kerk.

Hoekpand met inslag van de regionale baksteenarchitectuur, zie gevel uitgevend op het Merkemplein: verankerde baksteenbouw met risaliet uitlopend in een trapgevel, rechthoekige muuropeningen gevat in geprofileerde tudorboognissen op bakstenen afzaten, gekoppelde rechthoekige muuropeningen gevat in tudorboognissen en grotere korfboognis, houten kruiskozijnen met oorspronkelijk beluikte benedenvakken en met glas in lood gevatte bovenlichten. Bewaard houtwerk. Tegen de voorgevel, vijf bronzen gedenkplaten.

Verankerde trapgevel als zijgevel met uitgewerkt schoorsteenvolume en rechthoekige muuropeningen gevat in tudorboognissen. Dito bewaard houtwerk. Links aansluitend, brandweerarsenaal van 1961: gele baksteenbouw onder pannen schilddak met opvallende rechthoekige muuropeningen op bakstenen afzaten.

  • Provinciale Bibliotheek en Documentatiecentrum West-Vlaanderen, Iconografische collectie.
  • BOUCIQUE G. 1964: Merkem, oorlogsgeschiedenis 1914-1918, Brussel 107.
  • DEBAEKE S., LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker, het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne, 8.
  • NOTEBAERT A., NEUMAN C. e.a. 1986: Inventaris van het archief van de Dienst der Verwoeste Gewesten, Algemeen Rijksarchief, Brussel, nr. 3268.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentehuis van Merkem [online], https://id.erfgoed.net/teksten/79588 (geraadpleegd op ).