is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Spoorwegbrug
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als beschermd monument Spoorwegbrug over Schipdonkkanaal
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Spoorhefbrug
Deze vaststelling was geldig van tot
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Spoorwegbrug
Deze vaststelling was geldig van tot
Spoorhefbrug over het Schipdonkkanaal in de wijk Balgerhoeke. Brug gelegen op de spoorlijn Eeklo-Brugge, die voor normaal verkeer buiten dienst werd gesteld maar tussen Eeklo en Maldegem nog geregeld als historische spoorlijn (hoofdzakelijk met stoomtreinen) wordt gebruikt.
De lijn Eeklo-Maldegem werd in 1862 aangelegd in het verlengde van de lijn Eeklo-Gent van 1861 onder impuls van ingenieur Isidoor Neelemans van Eeklo. Op 1 mei 1862 startten de werken aan de brug van Balgerhoeke, de eerstesteenlegging vond plaats op 9 juni 1862. In september 1862 werd de brug in gebruik genomen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald op 24 mei 1940 werd de brug vernietigd. De huidige brug is geplaatst in 1947.
De metalen spoorwegbrug betreft een typologisch goed bewaard voorbeeld van een hefbrug van 1947 voor spoorwegverkeer op de lijn Eeklo-Maldegem, aangelegd in 1862, met twee vaste oeververbindingen. Bruggenhoofden: landhoofden en middenpijler in baksteenmetselwerk. Middenpijler ook met natuursteen en/of beton. Val met bedieningspasserel, rijdek (hout) en treinsporen opgehangen aan bovenbouw. Onderling gekoppelde heftorens bestaande uit lichte geklonken, gedeeltelijk gelaste, open vakwerkbalken op betonnen voeten en/of rechtstreeks op de pijlermassa. Boven op de heftorens zijn vrij zware kabelschijven opgesteld. Versterkte verbindingen tussen heftorens en kabelschijflageringen met geklonken hoekprofielen. De contragewichten bewegen buiten de heftorens. Een ijzeren bedieningsladder staat tegen één van de heftorens. Valconstructie met hoofdliggers met volle geklonken lijfplaten. De vaste rijdekken zijn voorzien van betonnen platen in plaats van houten planken (blokken).
Het hefmechanisme bestaat uit 2 winchen (geklonken zijplaten, voorheen ook met houten afdekking, stalen cilinders voor stalen kabels, reductie door middel van gietstalen kamraderen) die aan beide kanten van de spoorlijn staan opgesteld. De houten dukdalven zijn nog aanwezig.
Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Assenede, Eeklo, Kaprijke, Maldegem en Sint-Laureins, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 21n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)