erfgoedobject

Visartsluis

bouwkundig element
ID
79909
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79909

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Visartsluis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Visartsluis
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Eerste zeesluis gebouwd bij de aanleg van de haven van Zeebrugge. De later toegekende benaming is een hulde aan burgemeester Visart de Bocarmé (1835-1924), die samen met baron de Maere aan de basis lag van het ontwerp voor Brugge-Zeehaven. Met de aanleg van de sluis wordt begonnen circa 1896. Begin maart 1904 vaart het eerste schip door de zeesluis.

In de loop van de jaren 1960 wordt duidelijk dat de omvang van de sluis voor de toekomst ontoereikend zou zijn en wordt beslist om de eerste zeesluis te vervangen door een grotere, de tussen 1970 en 1985 aangelegde Pierre Vandammesluis.

Om de schepen toegang te verlenen tot de sluis, waarachter zich de achterhaven en het zeekanaal bevinden, werd een havengeul gegraven met een lengte van 750 meter, een breedte van 115 meter aan de waterspiegel en een diepte van 5,5 à 6 meter onder laag water en 10 meter onder hoogwater. Deze geul werd aan oostelijke zijde onderbroken door de ingang naar de schuilhaven voor de vissersboten, later uitgegroeid tot vissershaven (zie Rederskaai). De havengeul was ingesloten tussen twee lage pieren (zie Loodswezenstraat en Zeegeulstraat) met in het verlengde twee houten staketsels, waarop zich op het uiteinde lichtbakens bevonden.

De zeesluis zelf is 210 meter lang, waarvan 158 meter voor het sas. De breedte ter hoogte van de afsluitende bruggen bedraagt 19,7 meter, terwijl het sas aan de bodem 22,5 meter en aan de waterspiegel 38 meter breed is. De diepte van het water in de sluis bedraagt 9 meter.
Het sas wordt aan beide zijden afgesloten door een rollende deur, bestaande uit één enkel paneel. De omvang water, verplaatst door de dichtgemaakte kamer, weegt 429 ton; de deur zelf weegt 200 ton.

De gekasseide kade ten oosten van de sas is heden quasi volledig ingenomen door haagaanplantingen; ten westen zijn in het begin van de jaren 1930 twee sluiswachterwoningen gebouwd, een elektriciteitscabine en een loods; meerpalen.

Aan de uiteinden van het sas bevindt zich aan de zeekant een elektrische draaibrug; landwaarts een spoorwegbrug. De recent gerestaureerde spoorwegbrug loopt in het verlengde van de Venetiëstraat. Oorspronkelijk lag hier een draaibare spoorbrug, later vervangen door een Straussbrug id est een trek- en klapbrug met trapeziumvormige constructie die de rijbaan en het tegengewicht beweegbaar verbindt tot een trekmechanisme. Ten noorden van de brug staat op de kade een seinhuis; kleine baksteenbouw in modernistische stijl, zie plat dak, omlopend vensterregister en vensters in oorsprong met smalle onderverdelingen, zie oude prentbriefkaart. Aan de zeekant ligt een na-oorloogse baanbrug - zie oude foto - die ook door de tram wordt gebruikt en een onderdeel vormt van de kustbaan. Klein seinhuis: oranje baksteenbouw op arduinen plint en onder plat dak; vensters in geriemde omlijstingen.

  • Provinciale Bibliotheek en Documentatiecentrum West-Vlaanderen, Iconografische collectie.
  • Provinciale Bibliotheek en Documentatiecentrum West-Vlaanderen, Prentbriefkaart.
  • BILE E., TRIPS E., Zeebrugge, een haven in de branding, 1895-1970, 1970, p. 49-51.
  • TOUSSAINT R., Zeebrugge in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1973, nummer 29

Bron: GILTÉ S., VAN VLAENDEREN P. & VANWALLEGHEM, A. met medewerking van DENDOOVEN, K. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeenten Dudzele, Lissewege en Zeebrugge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL25, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Visartsluis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79909 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.