erfgoedobject

Sevensmolen

bouwkundig element
ID
80341
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80341

Juridische gevolgen

Beschrijving

De Sevensmolen, is een 18de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet.

De Sevensmolen is afkomstig uit Helchteren, waar hij circa 1745 werd gebouwd, dichtbij het kasteel Ter Dolen. In 1830 werd hij omschreven als een "kleine houten standerdmolen op verheven heidegrond, gelegen ten oosten van het dorp niet ver van het kasteel, hebbende één paar stenen, de werking is tamelijk goed maar het gebouw is in slechte staat, draait echter gemakkelijk met weinig wind". Op de standaard staat de inscriptie: "1832, ICARMANS MOLDER".

In 1853 kocht molenaar Gerard Sevens de windmolen en verplaatste deze naar de Kloosterstraat/Windmolenstraat in Overpelt. In een balk op de steenzolder staat dit gebeuren herinnerd: "HERBRAEGT VAN HELCHTEREN NAER OVERPELT DOOR G. SEVENS 1853". De molen kende in de loop der jaren verschillende eigenaars, maar men maalde altijd onder het beheer van de familie Sevens.

In de jaren 1940 werd de houten binnenroede vervangen door een geklinknageld exemplaar, waarop het stroomlijnsysteem Van Bussel werd aangebracht. De houten schaliën op de windweeg werden tevens vervangen door blauwe en witte eternitleien in dambordpatroon. Eind jaren 1950 geraakte de molen, die toen nog met één roede draaide, buiten bedrijf en begon te vervallen.

In 1962 kocht de gemeente Overpelt de molen aan en verplaatste deze twee jaar later naar het gemeentelijk wandelpark Heesakkerheide. Tegelijkertijd werd de molen gerestaureerd door Adriaens molenbouw (Weert, NL) waarbij onder meer delen van de kastconstructie werden vernieuwd en de molen uitgerust werd met tweedehands Verhaegheroeden, afkomstig van een molen in Paal. De molen kreeg een ander uiterlijk door de nieuw aangebrachte visgraatbeplanking op de windzijde en de golvende onderrand van de zijwanden. Het portaaltje op het balkon werd achterwege gelaten.

Eind jaren 1980 vond een nieuwe restauratie plaats onder impuls van de vzw Levende Molens Noord-Limburg, onder begeleiding van architect Paul Gevers (Kasterlee) en opnieuw uitgevoerd door Adriaens molenbouw. Vernieuwd werden de roeden, de vang, de baansteen, de kammen en staven van de voormolen en de steenkuip van de achtermolen. In 2000 vond de bouw plaats van een molenmuseum ten noordwesten van de windmolen aan de Breugelweg, naar ontwerp van architect W. Van Hoof (Hechtel-Eksel). Om de windvang van de molen te garanderen werd eind 2006 een bomenkapplan opgesteld. In 2008 en 2010 werden er ten zuidwesten, westen en noordwesten van de molen een aantal bomen gekapt.

De Sevensmolen is een houten standaardmolen met halfopen voet onder piramidevormig dak (gepotdekselde beplanking). Het onderstel heeft typisch Kempische, langwerpige bakstenen  teerlingen. De geschilderde molenkast heeft een geknikte windzijde met visgraatbeplanking, bovenaan uitgewerkt met klossen, met in het midden de klos van de borstnaald, en onderaan met baard. De zijwanden en staartzijde hebben een smalle, verticale beplanking, op de zijwanden met loergaten en een golvende onderrand, aan de staartzijde ook met baard onderaan. De staartzijde bevat de inkom met balkon en daarboven het korenluik. De typisch Kempische molenkap met schuitvorm op modillons heeft aan staartzijde een dakoverstek op schoren, fungerend als luikap. Het wiekenkruis heeft een gietijzeren askop, afkomstig van ijzergieterij Van Aerschot (Herentals), en is uitgerust met gelaste roeden (fabr. Derckx, Wessem NL, 1989). De staartconstructie bevat een staart met een trap met dubbele leuning die eindigt op het balkon. Het kruiwerk gebeurt door middel van een kruihaspel met ketting en kruipalen.

De molen is een tweezolder met bewaarde maalinrichting, bestaande uit één steenkoppel op de maalzolder en één op de steenzolder. De houten molenas heeft een pingedeelte, door middel van gesmede ringen versterkt. De molen beschikt over twee aswielen en een blokvang met vangtrommel en houten sabelijzer. Aan het vangwiel met blokvang is een secundair rad gekoppeld voor aandrijving van de maalstoel op  de meelzolder. Het houten buitenluiwerk bestaat uit een houten kamwiel met ijzeren klauwen, dat aangedreven wordt door een houten kamwieltje op het vangwiel.

  • Onroerend Erfgoed Limburg, Beschermingsdossier DL000407, Sevensmolen (DE SCHEPPER J. 1994).
  • PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19N2, Brussel - Turnhout.

Auteurs: De Sadeleer, Sibylle; Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sevensmolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80341 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.