Teksten van Molen van Leyssen

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80381

Molen van Leyssen ()

De molen van Leyssens is een bewaarde molenromp die teruggaat op een korenmolen, gebouwd in 1899, van het type stenen bovenkruier, bergmolen (beltmolen).

De molen is genoemd naar Jozef Leyssen (1853-1941), molenaar uit Sint-Huibrechts-Lille, die in 1898 bij de gemeente Overpelt een aanvraag indiende om een stenen molen te mogen bouwen, ter vervanging van een standaardmolen. Tot 1951 is de molen bewoond en uitgebaat geweest door de familie Leyssen.

Om de molen te behoeden voor afbraak, kocht de gemeente Overpelt (nu Pelt) de molen in 1963 aan en liet deze de molen in 1966 restaureren door Adriaens Molenbouw (Weert, NL). Al in 1971 besloot de gemeente Overpelt de molen opnieuw te verkopen, een besluit dat door de Bestendige Deputatie van Limburg afgekeurd werd. De gemeente voerde aan niet genoeg geld te bezitten om de molen te onderhouden. In 1976 ging de gemeente dan toch over tot de verkoop van de molen, mits enkele voorwaarden.

De koper verbouwde de molen tot woning. Het wiekenkruis (met verbusseld wiekensysteem) werd afgenomen. Het binnenwerk verdween grotendeels en de planken vloeren werden vervangen door parketvloeren. Door een storm op 18 januari 2007 werd de kap licht beschadigd, waarop de kap met een zeil werd afgedekt. Op 4 september 2009 heeft Adriaens Molenbouw de staart met het kruiwerk, de kap en de wiekenas verwijderd. Er werd een nieuwe, lichtkegelvormige kap geplaatst. De romp onderging in dezelfde periode een grondige renovatie.

Momenteel rest nog een conische, bepleisterde en witgeschilderde molenromp op een begroeide belt met stellinggaten onder een later aangebrachte, licht kegelvormige kap. De molen, nu woning, is toegankelijk via de vroegere invaart (doorgang) op de begane grond, een segmentboogpoort met aangepast schrijnwerk, geflankeerd door keermuren die doorlopen in lagere keermuurtjes aan de straat. De vroegere getoogde deur op de belt (thans venster) en de op een verticale lijn geplaatste getoogde vensters hebben tevens aangepast schrijnwerk. Van het draaiend werk (maalinrichting) bleven slecht enkele restanten bewaard.  

  • PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19N2, Brussel - Turnhout.

Auteurs:  De Sadeleer, Sibylle; Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Molen van Leyssen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/360728 (geraadpleegd op ).


Molen van Leyssen ()

Aan straatzijde van een recent bakstenen muurtje en sierdennen voorziene molen, genaamd naar Jozef Leyssen (1853-1941), molenaar uit Sint-Huibrechts-Lille, die in 1898 bij de gemeente Overpelt een aanvraag indiende om een stenen molen te mogen bouwen, ook zogenaamd Hasseltsemolen naar de Overpeltse nederzetting, bovenkruier met door klimop begroeide aarden ophoging (belt) om de voet.

Belt- en korenmolen, begonnen in 1899 en voltooid in 1902, ter vervanging van een standaardmolen. Tot 1951, bewoond en uitgebaat door de familie Leyssen. Circa 1966, restauratie door het gemeentebestuur. In 1976 en verdere jaren, volledig ingericht als woning.

Witbeschilderde getailleerde baksteenbouw op gecementeerde plint onder kunstleien kapbedekking, waardoorheen twee gietijzeren I-balken steken; dito balk als stut; rechthoekige steigergaten waarboven aflijnende overhoekse muizentand; verdwenen molenwieken. Getoogde muuropeningen met vernieuwd houtwerk.

Interieur: verwijderd binnenwerk en betonnen vloeren in plaats van de originele planken.

  • Belgisch Molenbestand, Molendatabase van vzw Molenzorg.
  • CEULEMANS M. & VAN DEN PUTTE J. 1986: Overpelt in woord en beeld, Overpelt, 61 (prentkaarten).
  • HOLEMANS H. & SMET W. 1981: Limburgse windmolens in heden en verleden, Nieuwkerken, 16, 141, 144 (afbeeldingen 141-143), 196, 203, 204, 205.
  • MOLEMANS J. 1976: Historisch-naamkundige studie van Sint-Huibrechts-Lille, Sint-Huibrechts-Lille, 372-373.
  • S.N. 1996: De gemeente Overpelt verkoopt de stenen molen, Een verhaal over water en wind 8.27, 7-8).
  • S.N. 1997: Overpelt koopt de Leyssenmolen niet, Een verhaal over water en wind 9.31, 3.
  • SCHREURS R., SCHREURS G. & LEDEGEN G. 1985: Het Overpelt van vroeger, Overpelt, foto nummer 25 (nog met de wieken).
  • THEUWEN P. 1997: Gaat gemeente de molen van Leysen opknappen?, Een verhaal over water en wind 9.34, 15.
  • VER ELST A. 1980: De Belgische windmolens in beeld / Les moulins à vent belges en images, 4de druk, Zaltbommel, nummer 132, afbeelding.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Molen van Leyssen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/80381 (geraadpleegd op ).