Deze langgestrekte hoeve met parallel dienstgebouw werd opgetrokken van 1902 tot 1929. De hoeve heeft nog een aantal traditionele elementen en essentiële exponenten van het boerenbedrijf.
Historiek
De hoeve dateert van 1902, zoals de jaarankers in de westelijke zijpuntgevel getuigen. De hoeve wordt voor het eerst kadastraal opgetekend in 1903 (schets nummer 4). Kort daarop werd een parallel dienstgebouw opgetrokken (kadastrale mutatieschets nummer 15 van 1909), dat omstreeks 1929 werd verlengd (schets nummer 44 van 1929). De recentere dienstgebouwen ten noorden werden kadastraal opgetekend in 1970.
Volgens de huidige eigenaar draagt de hoeve de naam ‘van Bollen op den Berg’. Op de tot 2001 bijgewerkte kadasterkaart komt inderdaad het toponiem ‘Op den Berg’ voor.
Beschrijving
De hoeve ligt in open agrarisch gebied. Het gaat om een alleenstaande langgestrekte hoeve die ten zuidwesten door twee, eertijds drie linden wordt beschaduwd en aan de straatzijde en ten noorden van een meidoornhaag is voorzien. Voor het woonhuis is er een gecementeerde stoep. De hoeve heeft een klassieke Kempische ordonnantie: woonhuis met dubbelopstand-stal-dwarsschuur. In totaal telt de hoeve zes traveeën en één bouwlaag. De nok van het dak staat loodrecht op de straat.
De verankerde baksteenbouw bestaat uit een woonhuisvleugel op gecementeerde plint ten noorden en een parallel dienstgebouw ten zuiden. Het gehele complex is voorzien van zadel- en lessenaarsdaken van mechanische pannen en golfplaten. Het houtwerk bleef grotendeels bewaard. Het woonhuis is met een rechte muizentand afgelijnd. De beluikte, licht getoogde muuropeningen hebben gecementeerde lekdrempels. De rechthoekige staldeur werd in een later stadium verkleind en de dwarsschuur vertoont een schuifpoort. De tegen de slagregens gecementeerde, van imitatievoegen voorziene westelijke zijpuntgevel heeft een rechthoekig keldergat en twee rechthoekige vensters in de geveltop. Aan de blinde oostelijke zijpuntgevel werd later een koeienstal aangebouwd. Ten oosten hiervan situeert zich de met meidoorn omhaagde plaats van de voormalige boomgaard. De achtergevel vertoont een betralied rechthoekig keldergat, waarboven zich de opkamer bevindt, een verkleind linker venster en haakse stallen van omstreeks 1970.
Ten zuiden, aan de overzijde van het deels gebetonneerde erf met veldstenen, bemerkt men parallelle varkensstallen van omstreeks 1909 en 1929. Eertijds hadden de stallen als ordonnantie: bakhuis-paardenstallen-kippenhok. De stallen hebben bewaarde staldeuren onder houten lateien. De oostelijk zijpuntgevel telt twee rechthoekige uilengaten. Ten oosten hiervan bevindt zich de mestvaalt.
Het interieur kon niet bezocht worden. Voor zover waarneembaar, bleven de innerlijke structuur en de afwerking van de hoeve deels behouden. Links aan de straatzijde bevindt zich de kamer, rechts het ‘huus’. Oude binnendeuren en bepleisterde moerbalken bleven bewaard.
Achteraan het erf werd het complex recent uitgebreid met aangebouwde en losstaande dienstgebouwen van betonblokken, -platen en snelbouwsteen.
Bron: Archief Onroerend Erfgoed Limburg, DL002577, Bovenstestraat 3, langgestrekte hoeve met parallel dienstgebouw, beschermingsdossier (S.n., 2009).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: S.N. 2009: Langgestrekte hoeve met parallel dienstgebouw [online], https://id.erfgoed.net/teksten/153683 (geraadpleegd op ).
Ten zuidwesten door twee, eertijds drie linden beschaduwde, aan straatzijde en ten noorden van een meidoornhaag en voor het woonhuis van een gecementeerde stoep voorziene, alleenstaande langgestrekte hoeve zogenaamd Van Bollen op den berg, volgens mededeling van huidige eigenaar, met ordonnantie: woonhuis met dubbelhuisopstand-stal-dwarsschuur; zes traveeën en één bouwlaag (nok loodrecht op de straat), van 1902, confer jaartalankers in de westelijke zijpuntgevel. Op de huidige kadasterkaart komt inderdaad het toponiem Op den Berg voor.
Verankerde baksteenbouw, bestaande uit een woonhuisvleugel op gecementeerde plint ten noorden en een parallel dienstgebouw ten zuiden, het gehele complex onder zadel- en lessenaarsdaken (mechanische pannen en golfplaten); grotendeels bewaard houtwerk. Woonhuis met aflijnende rechte muizentand. Beluikte, licht getoogde muuropeningen op gecementeerde lekdrempels. Verkleinde rechthoekige staldeur; schuifpoort. Gecementeerde, van imitatievoegen voorziene westelijke zijpuntgevel met rechthoekig keldergat en twee dito vensters in geveltop. Blinde oostelijke zijpuntgevel met later aangebouwde koeienstal; ten oosten hiervan, met meidoorn omhaagde plaats van voormalige boomgaard. Achtergevel met betralied rechthoekig keldergat waarboven opkamer, verkleind linkse venster en haakse stallen van circa 1970.
Interieur met goede kamer aan straatzijde en 'huus' rechts , waar de voordeur direct in uitgeeft. Bewaarde binnendeuren en bepleisterde moerbalken.
Ten zuiden, aan de overzijde van het deels gebetonneerde erf met veldstenen: parallelle varkensstallen, eertijds met ordonnantie: bakhuis-paardenstallen-kippenhok; staldeuren onder houten lateien; oostelijke zijpuntgevel met twee rechthoekige uilengaten. Ten oosten hiervan, mestvaalt. Achteraan het erf, recente, aangebouwde en losstaande dienstgebouwen van betonblokken, -platen en snelbouwsteen.
Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Peer, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Pauwels D. 2005: Langgestrekte hoeve met parallel dienstgebouw [online], https://id.erfgoed.net/teksten/80808 (geraadpleegd op ).