Historiek

De zogenaamde Tichelhoeve of hoeve Tichelhoven werd voornamelijk opgetrokken in de eerste helft van de 19de eeuw, maar heeft vermoedelijk een oudere kern. Reeds in de late middeleeuwen was er sprake van een hoeve. Op de Ferrariskaart (1771-1777) wordt een complex van drie losstaande, langgestrekte, west-oost georiënteerde elementen getoond, omhaagd en met een boomgaard. Daaruit zou men kunnen afleiden dat de huidige hoeve een kern kan hebben die minstens teruggaat tot de 18de eeuw. De Atlas van de Buurtwegen (1845) toont de hoeve in haar huidige configuratie, maar met een toen nog losstaand bakhuis ten noorden en een pad lopend tussen het woonhuis en het dienstgebouw.

De hoeve kreeg haar naam in de 20ste eeuw en vormt het historisch centrum van het gelijknamige gehucht, ontstaan als eenzame ontginning in de volle heide tussen Wijchmaal en Eksel.

In 1844 was de hoeve eigendom van Jan Hendrik Leijsen, een molenaar uit Hechtel. De hoeve staat ook gekend als het voorvaderlijk erf van de Vlaamse letterkundige Julien Kuypers.

In 1955 werden aan de hoeve herstellingswerken uitgevoerd naar ontwerp van architect F. Theuwissen uit Lommel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het voormalige bakhuis afgebroken en het huidige bakhuis gebouwd. Daarbij werd een balk gevonden met inscriptie “1810”.

Beschrijving

Het complex bestaat uit een alleenstaande langgestrekte hoeve en een ten noorden daarvan losstaand parallel dienstgebouw met aanbouwsels.

Langgestrekte hoeve

De alleenstaande langgestrekte hoeve wordt aan de straatzijde door een vijftal linden en twee canadabomen omgeven en door een oude kastanjelaar en notelaar beschaduwd. Ten noorden is het gebouw voorzien van een recent terras.

De hoeve heeft als ordonnantie: woonhuis met enkelhuisopstand – koeienstal – dwarsschuur en paardenstal achteraan. Het woonhuis telt drie traveeën en één bouwlaag onder een wolfsdak. De nok is evenwijdig met de straat. Het dak bestaat uit Vlaamse pannen en een rieten bedaking, in 1955 hersteld. De verankerde baksteenbouw rust op een gecementeerde plint. De rechthoekige muuropeningen werden deels in 1955 aangepast en zijn voorzien van gecementeerde lekdrempels en (deels) houten lateien. In 1955 werd tevens het houtwerk vernieuwd. De voorgevel aan de erfzijde vertoont recentere rechthoekige asemgaten. De oostelijke zijgevel heeft een luik in de geveltop en een rechthoekig betralied keldergat, waarboven zich een opkamer bevindt. De westelijk zijgevel wordt gekenmerkt door vlechtingen en een luik. De achtergevel heeft een recent aangebouwde serre onder een lessenaarsdak van golfplaten.

Dienstgebouw met aanbouwsels

Aan de overzijde van het geasfalteerde erf, ten noorden van de alleenstaande langgestrekte hoeve, staat een losstaand parallel dienstgebouw. Het gebouw heeft als ordonnantie: stal – hennenkot en schaapskooi – dwarsschuur – hondenhok. Het zadeldak is opgebouwd uit riet met een westelijk dakschild van riet en Vlaamse pannen. Het gebouw is grotendeels versteend, maar vertoont sporen van vakwerk, waaronder enkele behouden stijlen. De oorspronkelijke staldeuren en schuurpoort onder houten lateien bleven bewaard. Boven de linker staldeur bevindt zich een luik, rechts een flankerend hennendeurtje. De muuropening van het hondenhok is getoogd.

Ten oosten werd waarschijnlijk later een varkensstal aangebouwd onder een lessenaarsdak met Vlaamse pannen. Aansluitend daarop bevindt zich een recente open schob onder een zadeldak van golfplaten. Verderop staat het door klimop begroeid bakhuis dat eertijds losstaand was, maar nu aansluit.