erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Elooi

bouwkundig element
ID
81147
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/81147

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Elooiskerk
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historiek

Georiënteerd neogotisch bedehuis, heropgebouwd in 1918 naar de originele plannen van 1874 en naar ontwerp van architect Leopold De Geyne (Kortrijk). Het gebouw is omgeven door verschillende loofbomen. Aan de voorzijde zijn er enkele kerkbanken, achter het koor ligt een pastoorspad. Ten oosten gedenksteen die herinnert aan het voormalige bedehuis en voorgeplaatst gietijzeren kruis. Ten noordwesten, Heilig Hartbeeld van witte natuursteen op sokkel met datum "1924", beeld afkomstig van kapel in de Bossuitstraat die gesloopt werd in 1968. Tevens calvarie met ijzeren Christusbeeld.

Al in de 12de eeuw stond er een bedehuis op deze plaats, circa 1100 wordt de eerste stenen kerk gebouwd, vermoedelijk is het een romaanse kruiskerk met vierkante middentoren. De kerk en het omliggend kerkhof behoorden tot de kanselrij Kortrijk. Het gebouw stond op grond van de dorpsheerlijkheid van Moen. De kerk wordt beschadigd tijdens de godsdiensttroebelen, herstellingswerken vinden plaats van 1620-1622 wanneer de herstelde kerk opnieuw wordt ingewijd. Ook in 1694 wordt de kerk zwaar beschadigd. In 1844 wordt het bedehuis vergroot tot een driebeukige hallenkerk, dit naar ontwerp van C. Dehults (Kortrijk). In 1874 wordt het oude gebouw afgebroken, een ontwerp van P.N. Croquison voorzag de bouw van een nieuwe kerk op de funderingen van de oude, met de toren op de plaats van het vroegere koor. Uiteindelijk wordt een sterk aanverwant ontwerp van Leopold De Geyne aangenomen en in 1874 goedgekeurd. Het nieuwe bedehuis wordt in 1918 grotendeels verwoest door brand. De heropbouw gebeurt door Benoit Vuylsteke naar de originele plannen.

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt: neogotisch driebeukig bedehuis met voorgeplaatste westertoren; sacristie ten noordoosten en recenter dienstgebouw ten zuidoosten. Voormalige doopkapel en traptoren ten zuidwesten. Het gebouw is ommuurd ten zuidoosten. Rode baksteenbouw, met gebruik van arduin voor onder meer plint, dekstenen, afzaten en de vensteromlijstingen van het koor. Leien bedaking.

Toren gemarkeerd door versneden steunberen op de hoeken, eerste geleding met spitsbogig portaal met wapenschild en reliëf in boogveld. Tweede geleding met drie spitsbogige muuropeningen, waarvan twee ingevuld met baksteenmetselwerk. Galmgaten en torenuurwerk op derde geleding. Toren met ingesnoerde spits met slanke, achtzijdige torentjes op de hoeken, bekronend kruis en windhaan. Schip van zeven traveeën met aflijnende getrapte fries geritmeerd door spitsbogige muuropeningen en versneden steunberen. Oostelijke zijpuntgevels getypeerd door vlechtingen.

Koor van twee rechte traveeën en driezijdige sluiting, eveneens geritmeerd door versneden steunberen en spitsbogige muuropeningen.

Interieur

Bepleisterd en witgeschilderd geheel (zie oude prentbriefkaarten voorheen deels beschilderd met figuratieve motieven), geritmeerd door spitsbogen ondersteund door zuilen met knoppenkapiteel, achtzijdige arduinen sokkels. Tweede bouwlaag schip geritmeerd door lage spitsbogige drielichten. Overwelving door kruisribgewelf opgevangen door colonetten. Straalgewelf in koor. Zwart marmeren vloer.

Mobilair

Volledig en gaaf bewaard neogotisch meubilair.

Hoofdaltaar, marmeren altaartafel en neogotisch retabel tevens ook bewaarde houten altaartafel. Noordelijk zijaltaar met marmeren altaartafel en houten retabel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en zuidelijk zijaltaar, houten altaartafel en retabel toegewijd aan Sint-Elooi.

Twee preekstoelen, koorbanken en stoelen, bidbankjes voor de zijaltaren en beelden, kandelaar en lezenaar.

Marmeren doopvont met koperen deksel waarboven het houten klankbord van de preekstoel, de preekstoel zelf is verdwenen.

Houten doksaal, orgel in neogotische klankkast.

Beelden van Onze-Lieve-Vrouw met kind, Heilige Jozef met kind, Heilige Rochus, Heilig Hart, Heilige Rita (recent beeld) en Christus aan het kruis.

Figuratieve glasramen in koor en in de oostelijke travee van het schip.

  • Archief Vlaams Instituut Voor Onroerend Erfgoed,  Plannenfonds KCML, Sint-Elooiskerk.
  • DESPRIET P., De St.-Elooiskerk in Moen, in De Zuid-West-Vlaamse parochiekerken, Kortrijk, 1983, p. 252-261.
  • S.N. Historische studie kapellen Moen, s.l., s.d., p. 19-20.
  • ROOSE-MEIER B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Kortrijk II, Brussel, 1979, blz. 37-39.

Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van CALLENS T. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zwevegem, Deelgemeenten Zwevegem, Heestert, Moen, Otegem en Sint-Denijs, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL26, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Elooi [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/81147 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.