Hoge arduinen ommegangkapel ter ere van Onze-Lieve-Vrouw, ook Statie van Gent genaamd, uit het derde kwart van de 18de eeuw.
Ommegangkapel, deel uitmakend van de zogenaamde "weg-om", een ommegang van circa 5 kilometer, vertrekkend van aan de Basiliek in zuidwestelijke richting, lopend door het oorspronkelijke kouterland van Sint-Waltrudis die rond 650 haar Halse domein schonk aan de door haar gestichte abdij te Bergen. De weg-om behoort bij de oudste processiewegen van het land: geschreven vermeldingen van de "weg-om" zijn bewaard vanaf 1335, en op alle oude kaarten komt hij voor. De weg loopt langs velden en weilanden, gedeeltelijk tussen hagen, grotendeels op het gehucht Elbeek. Talrijke kapellen werden langs deze ommegang gebouwd. Ze dateren uit de 18de tot de 20ste eeuw, of hergebruiken een oudere steen. De oudere kapellen werden meestal opgericht door buurtbewoners, terwijl de recentere vaak werden gebouwd door Halse verenigingen. De oudste kapellen bevinden zich in de Elbeekstraat en de Beertsestraat. De meeste kapellen zijn gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Halle.
Vanaf de 15de eeuw werden verschillende broederschappen ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Halle in het binnen- en buitenland gesticht die jaarlijks op bedevaart trokken naar Halle. De tientallen broederschappen wedijverden met elkaar; er vonden zelfs rechtszaken plaats om als eerste het Genadebeeld te mogen dragen tijdens de Weg-Om. Het broederschap van Onze-Lieve-Vrouw van Halle van Gent werd opgericht in 1657 in de kerk van de paters Augustijnen. Pas in het derde kwart van de 18de eeuw trok het broederschap een kapel in Halle op. Daarmee concurreerde Gent met gelijkaardige realisaties voor broederschappen van Aalst, Oudenaarde, Doornik (heden verdwenen) en Sint-Niklaas (heden verdwenen). Het broederschap van Gent mocht het heilige Mariabeeld dragen vanaf haar kapel tot aan de volgende statie.
De statiekapel bevindt zich op het voetpad van een drukke steenweg en staat voor een bakstenen muur. Ze is overwoekerd door klimop en onkruid. De kapel is opgebouwd uit drie steenvolumes uit blauwe hardsteen. Bovenop de vierkante voet staat een vierkante zuil met aan de voorzijde in verdiepte letters namen van 31 dekens. Daarboven prijkt een barokke cartouche met het opschrift: “STATIE/ DER STAD/ GENT”. Op de linkerzijde staan 29 namen; op de rechterzijde 19. Het geheel wordt bekroond met een vierkant steenvolume dat oorspronkelijk bedekt was met een rondbogige bekroning, afgewerkt met voluten. In het bovenste deel is een witmarmeren reliëfplaat ingewerkt met een halfverheven sculptuur van Maria die ten hemel wordt opgenomen. De hoeken van dit volume zijn bovenaan afgewerkt met bladmotieven.
Auteurs: Debourse, Mathilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Stad Halle
Je kan deze tekst citeren als: Debourse M. 2024: Statie der Stad Gent [online], https://id.erfgoed.net/teksten/438372 (geraadpleegd op ).
Ommegangkapel "Statie der Stad Gent"; arduinen pijler met reliëfversiering (verdwenen bekroning?), daterend uit het derde kwart van de 18de eeuw; talrijke inscripties en jaartallen, de oudste 1770 en 1774.
Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs: De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: De Maegd C. & Van Aerschot S. 1975: Statie der Stad Gent [online], https://id.erfgoed.net/teksten/81819 (geraadpleegd op ).