erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Laurentius met kerkhof

bouwkundig element
ID
83683
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/83683

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neogotisch bedehuis van 1923 (aanbesteding : Leon van Eeghem, Brugge) ter vervanging van een op 25/10/1914 afgebrande kerk van 1863-’64 met oudere toren, welke op haar beurt een driebeukige kerk van 1635, uitbreiding van voormalig eenbeukig kerkje, verving; omringend kerkhof met waaiervormig gekasseide voetpaden, afgezet met haag en linderij.

Driebeukige hallenkerk als variante op de regionale baksteengotiek, zie de voorgeplaatste westtoren en zijbeuken, korter dan middenbeuk. Historiserende wederopbouw.

De plattegrond ontvouwt: een voorgeplaatste centrale westtoren, een vijf traveeën tellende middenbeuk met vijfzijdige koorsluiting, vier traveeën lange zijbeuken met vlakke sluiting, vanaf tweede travee van middenbeuk; aanpalende zuidoostelijke sacristie. Verankerde gele baksteenbouw op gemarkeerde sokkel; leien bedakingen. Vierkante westtoren van drie geledingen onder naaldspits, als imitatieve variante op de toren van de Sint-Willibrorduskerk te Wulpen. Hoeksteunberen met versnijdingen ten gevolge uitgespaarde, centrale spitsboog. Korfboogdeur in geprofileerde rondboog met druiplijst; ronde oculus boven laatst genoemde; geprofileerd spitsboogvenstertje op afzaat in noord-(blind) en zuidgevel. Spitsbogig casement met ingeschreven drielob op doorlopende afzaat, ter hoogte van tweede geleding. Soortgelijk casement voorzien van galmgaten (tweelicht). Blinde oculi onder rechte borstwering. Eerste travee van middenbeuk, noordgevel: geprofileerd rondboogdeurtje onder tudorbogige druiplijst en soortgelijke beeldnis.

Traveeën van schip en koor gemarkeerd door steunberen met versnijdingen en geprofileerde spitsboogvensters (drielichten) op doorlopende afzaat. Zijbeuken eindigend op puntgevels met aandak en schouderstukken.

Driebeukig interieur onder houten spitstongewelven; spitsbogige scheibogen rustend op bakstenen zuilen met achtzijdige sokkel en kapiteel.

Mobilair: Neogotisch meubilair van 1924-’25; romaanse doopvont (arduin) tegen westgevel van noordelijke zijbeuk.

  • ROOSE-MEIER B. & VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische Bedehuizen. Provincie West-Vlaanderen. Kanton Nieuwpoort, Brussel, 1975, p. 17.

Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Ontwerper

Het ontwerp kan toegewezen worden aan architect Alphonse De Pauw, op basis van informatie, aangeleverd door de kerkfabriek.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Kerkhof

De Ferrariskaart uit de late 18de eeuw toont een rechthoekig kerkhof aan de westzijde, ter hoogte van de straat vermoedelijk door bomen begrensd. Volgens de Atlas der buurtwegen uit 1841 wordt het kerkhof ten noorden begrensd door de openbare weg. In het noordoosten sluit de buurtweg nummer 8 aan op het kerkhof en in het zuidoosten buurtweg nummer 10. De zuidelijke begrenzing bestaat uit een beek en ten westen liggen er private tuinen. De private bebouwing met tuinen is op de Poppkaart uit 1842-1879 verdwenen en dan geeft de kerk uit op het dorpsplein.

Vandaag is het kerkhof opgedeeld in percelen die worden afgebakend met hagen en toegankelijk zijn via een gietijzeren poortje. Interessante graftekens bestaande uit grafkruisen, pinakels, cippes, stèle met zerk, ... in blauwe hardsteen, graniet [jaren 1970 – vandaag], daarnaast zijn er enkele kruisen in cimorné. Kindergraven vooraan aan de zuidkant, bestaande uit 1 gietijzeren en blauwgeschilderde houten kruisen. Twee opvallende grafmonumenten uitgevoerd door J. Eneman [Brugge] voor het echtpaar Monteyne-Besein [1910] en de heer S. Sissau en zijn twee echtgenoten E. Feryn en E. Logier [1909], bestaande uit een sokkel met daarop een engel, de ene staand en de andere zittend, in witte gietsteen [?]. Tevens op het kerkhof: grafmonument met kruis voor soldaat Georges Nollet en diens familie. Veel recente graftekens. Tegen de kerkgevel staat een calvarie onder een luifel.

  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Orgel

Het orgel dat samen met de kerk werd vernield in 1914 was een werk van Petrus Albertus Loncke uit Hoogstade. Het dateerde mogelijk van kort na de bouw van de nieuwe kerk in 1863-64. Het was in het begin van de 20ste eeuw (na 1905?) hersteld door Frederik Loncke uit Esen. Het huidig orgel is van Frans Vos (Zichem), uit 1925. Sedert 1990 in gedemonteerde toestand bewaard.

Auteurs: Roose, Patrick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Laurentius met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/83683 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.