Historiek

Voormalige buitenplaats "Blauwhof", teruggaand op een omgrachte hoeve. Geïsoleerde site met walgrachten in het zuiden van de wijk Bareldonk (zie Donklaan), met de schuine zuidoostelijke zijde gelegen naast de Meirebeek. Voorlopig is slechts weinig informatie van voor de 18de eeuw over de site gekend gebaseerd op archivalische bronnen. De Potter en Broeckaert vermelden het Blauwhof als oude pachthoeve die in de loop van de 18de eeuw door de familie Van der Varent werd gebouwd of heropgericht. In de literatuur staat soms als (ver)bouwperiode 1792 vermeld en is ook sprake van een vroeger kasteel in de 15de-16de eeuw, echter zonder aanhaling van een controleerbare bron. In de "Ommelooper ende Terrier ofte Land en caerteboek der Prochie van Berlaere" (1773-1786), genoteerd als hofstede genaamd "het hofken", omringd met wallen, liggend bij de brug over de Oude Meire en toenmalig bezit van "Mijnheer vander Vaerent Chevalier tot Dendermonde".

De vrij grote, omwalde site met onregelmatige vierhoekige vorm bezat toen nog een tweedelige structuur. Door een onderbroken tussengracht in twee ongelijke helften verdeeld: een breder doch ondiep voorste deel met midden twee gebouwen opgesteld in L-vorm, waarvan de langste vleugel ter hoogte van het huidige kasteeltje haaks op de straat ingeplant; het onbebouwde bijna vierkante deel van de site daarachter betrof duidelijk een droger stuk land binnen de moerassige omgeving. Voorlopig zijn er geen gegevens voorhanden die aantonen of de vroegere tweeledige configuratie van de site een neerhof en opperhof betrof, gerelateerd aan de veronderstelde oude oorsprong van de site. Op de Ferrariskaart (1771-1778) aangeduid als pachthoeve "Blau hof". Op 19de-eeuwse kadasterkaarten komt de tussengracht van de site niet meer voor. In de tweede helft van de 19de eeuw verdwenen ook twee parallelle waterpartijen en een gebouw binnen de boomgaard op het westelijke deel van het voorhof.

Nog volgens het kadasterarchief was de lange woonvleugel in de 19de eeuw opgesplitst in een huis en kasteel. Na Judith De Koning (Uitbergen), Jan-Albert De Keyzer (Gent), kwam de familie Janssens, fabrikanten te Berlare, in het bezit van het Blauwhof. In 1903 werd de constructie van een bakhuis genoteerd en de uitbreiding van de grote woning, in 1909 de samenvoeging van beide huizen. Daarna langs vrouwelijke zijde overgeërfd. In 1941 werd het Blauwhof de woning van architect Alphonse Burm die boven de korte rechter zijvleugel een atelier bouwde onder plat dak met balustrade. Door de huidige eigenaars werd de linker zijvleugel aangepast en de aanpalende stallen vervangen door een groter nieuw gebouw in L-vorm (jaren 1970-1980).

Beschrijving

Rechte gekasseide oprit aan de straat afgesloten door gewit ijzeren hekken aan twee decoratief uitgewerkte ijzeren hekpijlers.

Het huidige nog deels omgracht kasteeltje " 't Blauwhof" bezit het voorkomen van een herenhuis bestaande uit een hoog opgaand middendeel geflankeerd door in de 20ste eeuw gewijzigde lagere zijvleugels. De benedenverdieping van de kleine rechter zijvleugel bewaart bouwsporen van een constructie die minstens opklom tot begin 18de eeuw en wellicht in de 19de eeuw werd verbouwd. Tot begin 20ste eeuw vormde dit deel een afzonderlijke woning van één bouwlaag en drie traveeën onder pannen zadeldak (zie prentkaart), nu in gebruik als bergplaats.

Verankerde, gewitte baksteenbouw aan de voorgevelzijde voorzien van rechthoekige muuropeningen, ingeschreven in boogvelden tussen pilasters. De achtergevel bewaart twee verweerde zandstenen kruiskozijnen met negblokken, voorzien van sponning, tralies, luikduimen en houten latei. Gevelverspringing naast de achterdeur (derde travee). Deur aan hengsels en voorzien van oude slotplaat met grendel in de tussenwand.

Centraal huis van vier traveeën breed met verhoogde begane grond en bovenverdieping onder pannen zadeldak, wellicht een laat-18de-eeuws volume met een later enigszins gewijzigd voorkomen. Volgens prentkaart vroeger afgewerkt met een gevelberaping. Nu gewitte baksteenbouw op hoge gecementeerde plint met schijnvoegen en getraliede keldervensters. Pui afgelijnd door een geprofileerde cordonlijst. Hoge rechthoekige muuropeningen met vensters op in het gevelvlak gelegen hardstenen onderdorpels en nieuwe luiken. Dubbele deur waarvan de hardstenen toegangstrap aangepast werd tot een dubbele bordestrap met bakstenen leuning. Geprofileerde daklijst met gootlijst.

Interieur

Gedrukt gewelfde kelderverdieping, aan weerszij met een trap en toegang tot de zijvleugels. Verdiepingen met behouden indeling doch de aankleding onderging duidelijk aanpassingen onder meer begin 20ste eeuw en bij recentere renovatiewerken. Hoekschouw in de kleine achterkamer op de verhoogde begane grond en de op bovenverdieping in oorsprong daterend uit eind 18de eeuw, op de schouwboezem in de bovenkamer met eenvoudige ornamentiek in Lodewijk XVI-stijl. Zoldergebint met telmerken. Lagere linker zijvleugel van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, deel uitmakend van de woning. Verankerde baksteenbouw met grijze gevelberaping. In de tuingevel behouden gebogen achterdeur en beluikt venster, gevat in vlakke wit gepleisterde omlijstingen. Verbouwde voorgevelzijde. Schouw op bovenkamer voorzien van houten schouwmantel met marmerimitatie, boezem met stillevenschildering gedateerd 1903 en gesigneerd Franz De Coninck en bovenaan een schildje de letters VD.

Achterin gelegen vrijstaande bakoven met koe- en varkensstal. Baksteenbouw met gevelberaping onder steil zadeldak. Deuren en luikjes met houten latei. Dakoverstek met gegolfd uitgesneden houten dakrand. Tegen de achtergevel aanleunende kleine serre. Behouden haard met ijzeren ovendeurtje.