erfgoedobject

Bunker A40

bouwkundig element
ID
85035
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85035

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bunker A40
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bruggenhoofd Gent
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bunkers
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Betonnen militaire constructie, gelegen langs de Oosterzelesteenweg te Wetteren, op het domein van Instituut Mariagaard (huisnummer 80). De bunker ligt net ten zuiden van de spoorlijn tussen Melle en Denderleeuw. Op 145 meter ten noorden van deze bunker, net aan de overzijde van de spoorlijn, ligt bunker Av13.

Het betreft een Belgische bunker, opgetrokken als onderdeel van het Bruggenhoofd Gent. Deze verdedigingsstelling werd tussen 1934 en 1938 aangelegd op acht kilometer ten zuiden van Gent ter verdediging van het nationaal reduit. De aanleg hiervan kaderde in de fortificatiepolitiek die België na de Eerste Wereldoorlog voerde.

Het eigenlijke bruggenhoofd was opgebouwd uit twee weerstandsnesten – Betsberg en Muntekouter – en drie steunpunten – Semmerzake, Eke en Astene. De weerstandsnesten en steunpunten waren met elkaar verbonden via een courtine, bestaande uit drie verdedigingslijnen. Deze bunker maakte deel uit van de voorste verdedigingslijn ten noordoosten van het weerstandsnest Betsberg.

De bunker bestaat uit een L-vormig toegangssas en twee bunkerruimtes, elk met een getrapte schietopening. De schietopening aan zuidoostelijke zijde was gericht op de spoorweg en was afgestemd op dat van bunker Av13. De schietopening aan zuidwestelijke zijde was gericht op de weg Oosterzele-Wetteren. Een ‘oreillon’ (uitstekende muur) ter hoogte van de zuidwestelijke hoek diende als bijkomende bescherming van deze laatste schietopening. Het toegangssas was bereikbaar via enkele betonnen treden. De bunker was voorzien op de opstelling van een mitrailleur van het type Maxim, Hotchkiss of Colt.

De bunker was gecamoufleerd als een bakstenen transformatorhuisje. Hiertoe werd de bunker omgeven door bakstenen muren, met onderaan enkele rijen donkere bakstenen met daarboven rijen lichtrode bakstenen. De beide schietopeningen zaten verborgen achter houten luiken, waarop langs de buitenzijde raamprofielen waren gekleefd. Ook aan de zijde van de spoorlijn werd een raamopening gesimuleerd. Op de bunker was een dak opgetrokken, belegd met rode pannen. Rondom de bunker was een omheining aangebracht, met een poortje.

De bunker lijkt enkele sporen te vertonen van het oorlogsgeweld van mei 1940. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd in de voortuin van het Instituut Mariagaard, dus vlakbij deze bunker, een Duitse militaire begraafplaats aangelegd. In het instituut zelf richtte de SS vanaf 1943 een school voor de Hitlerjugend in. Op bevel van de Duitse bezetter werden ijzeren onderdelen in 1941 verwijderd en werden bunkeropeningen in 1944 dichtgemetseld. De toegang werd ondertussen al eens geopend, maar is opnieuw dichtgemetseld. Ter gelegenheid van de 75-jarige herdenking van de gevechten van mei 1940 werd de bunker door Serge Verwest beschilderd met grafkruisen en rouwende mensen, verwijzend naar de Duitse begraafplaats die hier tijdens de oorlog aangelegd was.

  • JANSSEN E. 2007: Bruggenhoofd Gent, België onder de wapens 26, Erpe.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Bruggenhoofd Gent

  • Is deel van
    Oosterzelesteenweg

  • Is gerelateerd aan
    Instituut Mariagaard


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bunker A40 [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85035 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.