De voormalige brouwerswoning Van Bogaert, later ingericht als notariswoning, bevindt zich halverwege de Hoogstraat. De woning werd in 1913 opgetrokken naar ontwerp van bouwmeester Jan Tersago.

Historiek

Bouwhistoriek

Het burgerhuis in eclectische stijl werd in 1913 in opdracht van brouwer Alphonse Van Bogaert en zijn echtgenote Aline M.F. Wauters naar plannen van bouwmeester Jan Tersago (Hamme) opgetrokken (volgens de oorspronkelijke bouwplannen in privébezit én een datumsteen met opschrift "AVBW/ 1913" in de achtergevel).

Alphonse Van Bogaert liet Jan Tersago een goed gedocumenteerd totaalconcept ontwerpen waarbij niet alleen het gebouw maar ook de decoratieve aankleding van elke ruimte in een andere neostijl door de architect werd uitgedacht. In de loop van de jaren 1980 werd de brouwerswoning omgevormd tot notariswoning. De huidige eigenaars renoveerden de woning en verbouwden de haakse achterbouw met respect voor het oorspronkelijke voorkomen. Het pand rechts van het brouwershuis (huidige nummer 27), werd gebouwd op de plaats van een cafeetje gedateerd 1685 dat voorheen eigendom van de brouwerij Van Bogaert was. Het werd vervangen door een nieuwbouw voor het notariaat dat inwendig met het brouwershuis verbonden is.

Brouwerij Van Bogaert

De brouwerswoning hoorde vroeger bij de achterliggende brouwerij, gevestigd in de Museumstraat 1-7.

Deze brouwerij was een voortzetting van de in 1822 door Jean Baptiste Van Assche, opgerichte brouwerij Van Assche, gelegen in Kleinhulst 21 in Hamme, die rond de eeuwwisseling uitgebaat werd door diens zoon Eugène Van Assche († 1902) en zijn echtgenote Caroline van Bogaert. Na het overlijden van Eugène Van Assche in 1902, werd zijn neef Alphonse Van Bogaert aangesteld om de brouwerij verder uit te baten. Deze richtte circa 1902-1903 omwille van de verouderde infrastructuur een nieuwe brouwerij op een nieuwe locatie in de Museumstraat 1-7 op. Het bedrijf was aldaar actief van 1904 tot 1940, met een tijdelijke onderbreking tijdens de Eerste Wereldoorlog ten gevolge van de inbeslagname van het materiaal waarna de brouwerij onder de naam NV "Centrale Brouwerij Victoria" werd heropgestart. In de volgende jaren werden een twaalftal kleinere brouwerijen opgeslorpt.

Na 1940 werd de brouwerij en mouterij omgevormd tot drankuitzetterij. Vanaf 1953 werden de gebouwen heringericht als archeologisch museum dat gevormd was door en rond de privécollectie van brouwer en amateur-archeoloog Alphonse Van Bogaert. De collectie is anno 2014 verhuisd naar het ID-Pluscenter in de Sint-Jansstraat waar het deel zal uitmaken van het nieuw op te richten Vikingmuseum.

Beschrijving

Plattegrond en opbouw

De voormalige brouwerswoning van 1913 in eclectische stijl, is opgevat als een dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, met een poort aan twee schamppalen links. Het parament is rijkelijk uitgewerkt met witte geglazuurde baksteen en verrijkt met speklagen en cordons in hardsteen, boven een hoge hardstenen sokkel met diamantkoppen. Het centraal deurrisaliet wordt gemarkeerd door een verdiepte voordeur met fraai houtwerk en gegraveerd beglaasd bovenlicht aan een bordes van drie treden. Daarboven valt een merkwaardige afgeronde erker, versierd met fijne halfronde zuiltjes en gedragen door decoratief uitgewerkte consoles met guirlandes in blauwe hardsteen, op. De uitwerking ervan stemt overeen met het definitieve gevelplan naar ontwerp van Tersago. De rechthoekige vensters onder pseudo-ontlastingsbogen zijn voorzien van schuiframen. Het bredere drielicht ter hoogte van de linkersalons is bijkomend verfraaid met halfronde zuiltjes met kapiteeltjes. De gevel wordt tot slot horizontaal afgelijnd door een hoofdgestel samengesteld uit spiegels, modillons en een houten kroonlijst.

In tegenstelling tot de rijkelijke voorgevel is de sobere bakstenen achtergevel enkel bovenaan versierd met een baksteenfriesje. De venster- en deuropeningen zijn licht getoogd, ter hoogte van het brede salondeurvenster en de poortdoorrit op de begane grond bijkomend voorzien van een ijzeren I-latei. Een jaarsteen met opschrift "AVBW/ 1913", rechts van achterdeur, verwijst naar het echtpaar Alphonse Van Bogaert – Wauters en het bouwjaar 1913.

Een tweeledige haaks geplaatste lagere baksteenbouw onder pannen zadeldak, ten zuidwesten van het hoofdvolume, deed eertijds dienst als kookplaats, was- en pomphuis. Door de huidige eigenaars werd het met behoud van het oorspronkelijke uitwendig voorkomen inwendig heringericht als keuken. Dit volume maakt deel uit van het oorspronkelijk concept, getuige het bewaarde bouwplan en de stilistische eenheid met de achtergevel. De tuingevel is bovenaan afgelijnd met een druppelvormig getrapt baksteenfriesje, identiek aan de achtergevel. De muuropeningen zijn getoogd. De kleurstelling van het schrijnwerk is aangepast aan dat in de achtergevel, wat de visuele eenheid vergroot.

Interieur

De stijlafwerking van het exterieur doet de rijkelijke en het stilistisch diverse interieur niet vermoeden. Het werd door Jan Tersago gelijktijdig als onderdeel van een totaalconcept ontworpen, waarbij niet alleen het gebouw maar ook de decoratieve aankleding van elke ruimte in een andere neostijl door de architect werd uitgedacht en opgetekend. De oorspronkelijke indeling bleef behouden. De begane grond wordt gekenmerkt door een traditionele centrale hal, met trappenhuis achteraan rechts én flankerend kabinet, bureel en salons. De eclectische maar zeer kwalitatieve interieuraankleding, waarbij elke ruimte in een andere stijl en kleur gedecoreerd werd, is typisch voor de bouwperiode. De zeer gaaf en met zorg herstelde begin 20ste-eeuwse interieuraankleding in diverse neostijlen en elementen ontleend aan de art nouveau, met verwerking van onder meer de brouwerssymbolen in één van de supraportas boven de gangdeur, kenmerkt de voormalige brouwerswoning. De interieurafwerking is als geheel ontworpen met onderlinge afstemming van gestucte en beschilderde plafonds, marmeren schouwmantels, wandbehang of bespanning, beschilderd binnenschrijnwerk met florale motieven en zo meer. Ook de fraaie slingertrap die doorloopt tot de zolder én de klassieke bovenindeling met L-vormige gang, rook- en slaapkamers aan weerszij bleef bewaard.

Tuin

Achter de voormalige brouwerswoning en niet zichtbaar van de straat ligt een ingesloten tuin, die achteraan begrensd wordt door de vroegere brouwerijgebouwen. Deze tuin behoort vanouds tot de brouwerswoningsite.