Teksten van Oorlogsmonument

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85408

Oorlogsmonument ()

Oorlogsmonument Eerste en Tweede Wereldoorlog voor de gesneuvelden, opgeëisten en weggevoerden van Hamme. In 1919 was het één van de doelen van het feestcomité dat de vredesfeesten organiseerde om een oorlogsmonument op te richten. De organisatie werd overgenomen door de gemeenteraad, die een wedstrijd uitschreef voor het beste ontwerp. Uit de 22 inzendingen kwam het ontwerp van Karel Schuermans naar voor. Op 14 augustus 1921 werd het plechtig ingehuldigd. Op 7 juni 1950 besloot de gemeenteraad om het monument uit te breiden met de namen van de gesneuvelden uit de Tweede Wereldoorlog. De inwijding hiervan gebeurd op 29 juli 1951.

Dit monumentaal gedenkteken werd ter ere van de gesneuvelde soldaten en gemartelde opgeëisten opgericht. Hoog op een sokkel staan een geknielde vrouw en een rechtopstaande engel, die bloemenkransen draperen op de beelden onderaan. Aan de voet van de sokkel staat het beeld van een soldaat met getrokken degen, die de aanval al schreeuwend inzet. Links zit een man met half ontbloot bovenlichaam en met het hoofd naar beneden, vastgebonden met een touw aan een stronk. Rechts staat het beeld van een gewonde soldaat, die half neer ligt en zijn hemd openscheurt. Zijn geweer ligt naast hem.

Bovenaan wordt er een opsomming gegeven van de namen van de gesneuvelden, opgeëisten en weggevoerden. Tekst: Achterzijde: "AAN ONZE DIERBARE HELDEN/ ONZE GESNEUVELDE SOLDATEN/ ONZE DOODGEMARTELDE OPGEËISCHTEN/ WEGGEVOERDEN 1914-1918". Voorzijde: "ONZE HELDEN".

  • PIRA M. 2007: Stoplicht bij... Beeldhouwer Karel Schuermans (1869-1955), 2640 Actief: driemaandelijks tijdschrift van, voor en door de Christelijke arbeidersbeweging 9 (2007), 5.
  • DE BONDT G. 1973: Zo was Hamme, s.l., 25.
  • Bogaert Chris, Duchêne Helena, Lanclus Kathleen, Verbeeck Mieke Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N, (onuitgegeven werkdocumenten).
  • MARX M. & ENGELEN C. 2000: Karel Schuermans, Beeldhouwkunst in België vanaf 1830 deel 3, s.l., 1411-1412.
  • VAN ROYEN H. 1998: Het Monument Commémoratif de Hammen: de ontstaansproblemen van het Hamse oorlogsmonument (1919-1925), Bijdragen tot de geschiedenis van het kanton Hamme 1998(6), 46-71.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002348, Oorlogsmonumenten in Oost-Vlaanderen
Auteurs:  Van Branden, Gudrun
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsmonument [online], https://id.erfgoed.net/teksten/134484 (geraadpleegd op ).


Oorlogsmonument ()

Monumentaal oorlogsgedenkteken opgericht voor gesneuvelde soldaten en doodgemartelde opgeëisten tijdens de Eerste Wereldoorlog, ingeplant in het midden van het plein recht tegenover het stationsgebouw.

Initiatief tot oprichting al in 1919 genomen door het Hamse feestcomité van de “Vredefeesten”. Organisatie vervolgens overgenomen door het gemeentebestuur die een prijskamp uitschreven voor een oorlogsgedenkteken op het Stationsplein. Ontwerp toegekend aan beeldhouwer Karel Schuermans (Antwerpen) en bronzen beeldengroep gegoten door gieterij Verbeyst uit Brussel. Monument als één van eerste in België in 1921 gerealiseerd en plechtig ingehuldigd op 14 augustus van hetzelfde jaar. Gedenkteken aanvankelijk met omgevend plantsoentje, circa 1924 aangevuld met een ijzeren hek (na gemeentelijk besluit van 13 januari 1923). Op 29 juli 1951 achteraan uitgebreid met een vijfde beeld ter herdenking van de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog eveneens vervaardigd naar ontwerp van Karel Schuermans. Na 1980 plantsoen verkleind, beeldengroep hoger geplaatst op een driedelig meerhoekig hardstenen bordes met paaltjes ter vervanging van de oorspronkelijke afgeronde boord.

Zeer figuratieve bronzen beeldengroep geplaatst op een hoge hardstenen sokkel met opschrift “Aan onze helden” bovenaan en de namenlijst van gesneuvelden, opgeëisten en weggevoerden aan de achterzijde. Centraal een geknielde vrouw en staande engel die bloemenkransen draperen over de beelden onderaan de sokkel, gesigneerd K. Schuermans. Aan de voet een strijdende soldaat met getrokken degen, rechts geflankeerd door een gewonde soldaat en links door een geketende halfnaakte (werk)man. Aan de achterzijde toegevoegd beeld van 1951 van een geknielde jonge vrouw met bloemenkrans boven het opschrift “Aan onze dierbare helden”.

  • Prentbriefkaartcollectie H. De Looze, Hamme.
  • DE BONDT G., Zo was Hamme, s.l., 1973, p. 25.
  • VAN ROYEN H., Het Monument Commémoratif de Hamme : de ontstaansgeschiedenis van het Hamse oorlogsmonument, 1919-1925, (Bijdragen tot de geschiedenis van het kanton Hamme, VI, 1998, p. 46-71).

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsmonument [online], https://id.erfgoed.net/teksten/85408 (geraadpleegd op ).