Gemeentehuis, beschermd als monument bij Koninklijk Besluit van 24.05.1976. Empiregetint gebouw ingeplant aan de zuidwestzijde van het huidige Marktplein en ten oosten van de Peperstraat, gebouwd in 1833 (confer gevelsteen met opschrift: "Gemeente/ Hamme. 1833" onder het linker venster van de voorgevel) op een deel van het kerkhof dat toen verplaatst werd. Het vroegere vierschaargebouw, opgericht in 1661, stond voor het huidige gemeentehuis bij de ingang van het kerkhof. Het gemeentehuis omvatte oorspronkelijk de waag, twee cellen en een herberg op de begane grond en de gemeentelijke administratie op de bovenverdieping. Op het einde van de 19de eeuw werd het gemeentehuis links uitgebreid met een vleugel voor het vredegerecht van acht identieke traveeën waardoor het gebouw een L-vormige plattegrond verkreeg. De bouw en aanpassingswerken hadden volgens het kadasterarchief plaats circa 1893, waarvan het voorontwerp volgens De Potter getekend was door architect E. Bouwens (Dendermonde). Een deel van de aanpalende achterliggende brouwerij Wuytack, later brouwerij Convent (Peperstraat 2, Marktplein 7), werd in 1947-48 gekocht door de gemeente en geïntegreerd in het gemeentehuis.

Het interieur werd grotendeels verbouwd in 1958 en een nieuwe vleugel werd in 1969 op de plaats van de voormalige brouwerij aangebouwd. In het laatste kwart van de 20ste eeuw werd het gemeentehuis nogmaals, met vier traveeën, vergroot en werd ook het vroegere brouwershuis Wuytack in de Peperstraat nummer 2 ook door de administratieve diensten in gebruik genomen.

L-vormig hoekgebouw van twee bouwlagen en respectievelijk vijf en twaalf traveeën onder schilddaken (pannen) met gepleisterde en geschilderde gevels op een hardstenen plint en aflijnend omlopend eenvoudig hoofdgestel met houten kroon- en tandlijst. Sterk geritmeerde voor- en zijgevel met hardstenen Toscaanse pilasters op de begane grond waartussen rechthoekige vensters op arduinen dorpels gevat zijn en rondboogvormige bovenvensters met ijzeren leuningen, onder geprofileerde waterlijst op doorgetrokken hardstenen imposten. Deels bewaard schrijnwerk. Voorgevel gemarkeerd door een middenrisaliet met kolossale orde, met hardstenen Toscaanse pilasters op de begane grond en Ionische pilasters op de bovenverdieping, ter ondersteuning van het verkropte hoofdgestel. Rechthoekige dubbele paneeldeur met bovenlicht met halfcirkelvormig patroon, erboven in vergulde letters: "Gemeentehuis". Bekronend ijzeren balkon op hardstenen voluutconsoles voor het Venetiaans drielicht, voorzien van hardstenen Ionische deelzuiltjes. Zijgevel met deurrisaliet in de linker travee, heden beglaasde dubbele deur, en poort in de zesde travee. Ritmering doorgetrokken in de vergroting met vier traveeën uit het laatste kwart van de 20ste eeuw.

Interieur. Zoals hoger vermeld, interieur sterk aangepast in 1958, weliswaar met behoud van de eclectisch getinte raadszaal en burelen van burgemeester en secretaris in de voorbouw op de bovenverdieping. In de ingesloten wintertuin op de begane grond bevindt zich sinds 1964 de bekroning met wapenschild van de schandpaal van Hamme. Deze "pillerijn" opgericht in 1689 situeerde zich volgens de "Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek" van 1772-1776 op de straathoek met de Kerkstraat tegenover de kerk en werd verplaatst in 1798. Het exemplaar in het gemeentehuis dateert wellicht uit de 18de eeuw.