Historiek

Aanvankelijke hulpkerk en later parochiekerk van Hamme - Zogge. Georiënteerde kerk ingeplant met voorgevel in de as van het straatgedeelte tussen Heirweg en de kerk, van 1855 tot 1911 met omringend kerkhof. Nu is de kerk gelegen achter een geplaveid voorplein en ten zuiden door een lage haag afgescheiden van een kaatsplein op het vroegere kerkhof aangelegd. De inwoners van de afgelegen wijken Zogge, Ekelbeke en Meerstraat beslisten in 1848 zelf een wijkkerk te bouwen, gefinancierd met giften. De eerstesteenlegging vond plaats op 26.01.1849 en op 23.09.1849 kon de eerste mis worden opgedragen in de onafgewerkte kerk. Pas bij Koninklijk Besluit van 24.05.1854 als hulpkerk erkend met aanstelling de aanvankelijke proost K. D'Hauwer als pastoor. Onder zijn impuls werd de kerk verder afgewerkt en ook aangekleed. In 1862 aangebouwde sacristie met financiële hulp van het gemeentebestuur. Door constructieve problemen rees de noodzaak een nieuwe voorgevel en nieuwe toren te bouwen. In 1865 keurde de gemeenteraad het voorstel goed om de bouwwerken van een bijkomende travee, gevormd door een nieuwe kerktoren met zijplaatsen, mee te bekostigen. Uitgevoerd in 1868 naar een ontwerp van bouwmeester Casimir Van Brussel (Laarne). Als materialen werden Boomse baksteen en kalksteen van Ecausinnes en Savonnière beschreven in het bestek van 1866, toch lijkt alleen baksteen gebruikt te zijn. De Potter en Broeckaert (1889) maken melding van de decoratieve polychromie met aanhaling van de vele opschriften binnenin de kerk. Huidige interieurschildering met onder meer gewijzigde opschriften van 1951-52 door R. Baert-Raemdonck (Grembergen) onder leiding van Oscar Van Mieghem (Sint-Niklaas). Restauratiewerken in 1980-1986 door architect Fernand Weyers (Sint-Niklaas) gepaard met vervanging van de houten klokkentoren.

Beschrijving

Eclectische eenbeukige kerk met neoclassicistische en neobarok getinte elementen. Westelijke torentravee met zijplaatsen, gevolgd door een iets smaller schip van zes traveeën lang en een nog smaller koor van één travee met driezijdige sluiting. Achter het koor aangebouwde grote sacristie op bijna vierkant grondplan met aan de zuidzijde een bijsacristie toegevoegd in 1965. Opgetrokken uit baksteen in verzorgd metselverband met knipvoegen, verlevendigd met witgeschilderde vensteromlijstingen in de westgevel en omlopende daklijst, op een plint van hardsteenplaten. Afdekkend leien zadeldak. Westbouw met centrale neobarok getinte toren op vierkante plattegrond, met vierkante geleding onder smallere achthoekige klokkenkamer voorzien van vier rondboogvormige galmgaten onder uurwerkplaten. Koepeldak bekroond door fraaie opengewerkte houten lantaarn onder koepeltje eindigend op hoge naaldspits met torenkruis. Een omlopende overstekende, witgeschilderde houten kroonlijst op consoles met bekronende balustrade markeert de overgang tussen beide torengeledingen. Voorgevel met halsgevel geritmeerd door bakstenen pilasters en spaarvelden. Centrale rechthoekige poort in hardstenen omlijsting onder geprofileerde druiplijst; houten deur met ingeschreven rondboogvormige vleugeldeur. Groot rondboogvormig bovenvenster en beide zijvensters met fijne ijzeren roedeverdeling, gevat in een gewitte geprofileerde omlijsting met hardstenen lekdorpel op consoles. Bekronende omlijste oculus. Vleugelstukken aansluitend tegen de toren afgewerkt met hardstenen dekstenen en voluutvormig topstuk. Twee marmeren gedenkstenen met opschrift aangebracht boven de plint onder beide benedenvensters, links: "Bouw. Dez. Kerk: 1849./ Kerkms ….1854./ P. Van Driessche./ Fr. De Smet./ P. Dierickx./ C.-L. van Haver./ P. van Hecke.", en rechts: "Bouw v.d. toren.1868/ Burgr. J.F. Vertongen/ Schep. Ph. A.M. de Kepper/ L. Mettepenningen/ Pastor: Ch. D'Hauwer/ Bouw.m. C. van Brussel".

Noord- en zuidzijde van de westpartij voorzien van gelijkaardig rondboogvenster met gewitte omlijsting als in de voorgevel. Zijgevels verder geritmeerd door bakstenen pilasters en rechthoekige spaarvelden met per travee een eenvoudig rondboogvenster op arduinen dorpel. Omlopende druiplijst en geprofileerde kroonlijst. Sacristie van twee bouwlagen geopend door rechthoekige getraliede vensters met hardstenen lateien en dorpels. Typische afgeschuinde hoeken met ezelsoor.

Interieur

Kerkinterieur overdekt door een gedrukt tongewelf met decoratieve gordelbogen. Omlopende zware kroonlijst op Toscaanse pilasters die de zijmuren ritmeren, Korinthische pilasters in het koor. Bepleisterde wanden voorzien van een rijke polychrome decoratie met florale motieven, rankwerk, IHS monogrammen en eucharistische emblemata in neostijl, daterend van de nieuwe schildering in 1951. Plint, zijaltaren en het volledige koor geschilderd in verschillende marmerimitaties. Blinde koorsluiting met omlijstingen in trompe l'oeil.

Vloer van zwarte marmeren tegels, met in de middengang stermotieven in witte marmer. Rondboogvensters in geschilderde omlijstingen met rankwerk en figuratieve glas-in-loodramen met opschriften, door Jules Beernaert (Gent): Opdracht van Jezus in de tempel, gedateerd 1894, geschonken door de familie Van Acker-Lemmens ter nagedachtenis van Joanna Maria van Laver. Overige glasramen met volgende voorstellingen: Jezus gevonden in de tempel; Heilige Paulus; Heilige Petrus; Verrijzenis van Christus; Boodschap aan Maria; Neerdaling van de Heilige Geest; Geboorte van Christus; Kroning van Onze-Lieve-Vrouw; Heilige Jozef; Hemelvaart van Christus; Hemelvaart van Maria; Onbevlekte Ontvangenis van Maria.

Mobilair

Schilderkunst: Boodschap van de engel Gabriël aan Maria, eind 19de eeuw, boven het hoofdaltaar omgeven door een barokke omlijsting. Kruisweg: 14 schilderijen vervaardigd door Raymondus Quintelier, (Hamme), 1873.

Beeldhouwwerk: Calvarie in steen door Mathias Zens; gepolychromeerd beeld van de Heilige Nicolaas van Tolentijn door Mathias Zens, in nis boven vroeger rechter zijaltaar van Sint-Cornelius, tegenwoordig met orgel; pilasters voorzien van witgeschilderde (gipsen ?) heiligenbeelden op consoles. Linker zijaltaar van Onze-Lieve-Vrouw met een beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind in nis.

Meubilair: koorzitmeubel in Lodewijk XV stijl met rood fluwelen kussen, 19de eeuw. Koorzitmeubel in mahoniehout, 19de eeuw. Preekstoel uit de 19de eeuw, eik en wit geschilderd hout; in de medaillons worden de bustes van Christus (fronton), Heilige Augustinus van Hippo (kuip) en bustes van twee Heilige bisschoppen (trap) voorgesteld.