is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Domitianus met kerkhof
Deze vaststelling is geldig sinds
omvat de aanduiding als beschermd monument Parochiekerk Sint-Domitianus en kerkhofmuur
Deze bescherming is geldig sinds
omvat de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Parochiekerk Sint-Domitianus: kerkhof
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Domitianus
Deze vaststelling was geldig van tot
Classicistische zaalkerk van 1770; de toren met de twee flankerende gebouwen is een vergroting van 1870. Het gebouw is gelegen te midden van het ommuurde kerkhof dat al aangeduid is op de Ferrariskaart (1771-1778).
De plattegrond beschrijft een éénbeukig schip van drie traveeën, een westtoren met flankerende gebouwen, een koor van een rechte travee met driezijdige sluiting, waartegen de sacristie werd gebouwd.
Bakstenen gebouw, afgewerkt met mergelstenen hoekbanden en een mergelstenen band onder de kroonlijst. De vensters van het oorspronkelijke gedeelte zijn van Naamse kalksteen: rondboogvensters met mergelstenen maaswerk voor de kerk, getoogde voor de sacristie; deze is tevens voorzien van een rechthoekige deur in kalkstenen omlijsting. De muuropeningen van het 19de-eeuws gedeelte zijn van hardsteen: rondboogvensters, -galmgaten en getoogd portaal. De toren is voorzien van een ingesnoerde naaldspits (leien), de rest van het gebouw van zadel- en schilddaken.
Het bepleisterde interieur vertoont een kruisribgewelf tussen rondboogvormige gordelbogen op gesculpteerde consoles. Het koor is voorzien van een kruisrib- en een straalgewelf.
Schilderij op doek met voorstelling van de Heilige Familie met engel, grisaille (18de eeuw); beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind, gepolychromeerd hout (16de eeuw); houten medaillon met voorstelling van een bisschop (17de eeuw). Hoofdaltaar, afkomstig van het voormalige begijnhof van Bilzen, gemarmerd hout, met altaarstuk met voorstelling van de Calvarie met Maria Magdalena (eerste helft 18de eeuw); de twee 18de-eeuwse zijaltaren zijn verdwenen. Koorbanken, eiken (circa 1700). Preekstoel, eik, barok (circa 1700), doet thans dienst als altaar en lezenaar. Biechtstoel, eik (eerste helft 19de eeuw). Orgel (circa 1895), balustrade en orgelkast, eik (eind 18de eeuw). Doopvont, hardsteen (17de eeuw), deksel, messing (tweede kwart 19de eeuw); wijwatervat, hardsteen, met initialen SL.
Op het kerkhof: grafkruis van Bartholomeus Cox (+ 1760) en Maria Anna Voncken (+ 1741); grafkruis van Joannes Thysen en zoon Joannes, gedateerd 1805.
Bron: SCHLUSMANS F. 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Bilzen - Maasmechelen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
In het archief van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) zijn ontwerpplannen bewaard voor de vergroting van de kerk, opgemaakt door provinciearchitect Lambert Jaminé, behandeld door de KCML op 24 mei 1862, en door onderarchitect van de provincie Herman Jaminé, behandeld door de KCML op 17 april 1866.