erfgoedobject

Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
86611
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86611

Juridische gevolgen

Beschrijving

Dubbelwoonst in eclectische stijl met traditionele inslag, opgetrokken "ANNO 1905" (zie cartouche rechts); het linkerhuis als verbouwing van een in 1866 opgetrokken woonst.

Historiek

Op het perceel waar de dubbelwoonst wordt opgetrokken is op de kaart van Cassianus Van Gaver van 1829 en op de Atlas der Buurtwegen (1847) een molenerf met ronde molen weergegeven.

In 1855 bouwt Eugène Devoldere, koopman uit Tielt, ten westen van de molen een chicoreifabriek en een magazijn, haaks op de straat. In 1863 laat hij de molen aan de achterzijde uitbreiden en een klein rond bijgebouwtje optrekken. Aan de straatzijde wordt in 1866 een huis gebouwd.
In 1882 laat de toenmalige eigenaar en olieslager August Vanslembrouck de molen, de fabriek en het magazijn met elkaar verbinden. In 1891 en 1898 wordt de molen volledig ingebouwd door nieuwe bijgebouwen achteraan, onder meer een broeikas.

In 1905 meet landmeter Gustave Lambert twee percelen op in opdracht van enerzijds nijveraar Hendrik Ide-Tack, eigenaar sinds 1891, en anderzijds de weduwe en de minderjarige kinderen van August Brouckaert. Hendrik Ide heeft in 1897 ook al de naastgelegen kapel laten bouwen en koopt en bouwt ook nog enkele huizen in de straat. Hij laat in 1905 aan de westzijde van zijn woonhuis een nieuwe woning met bureau bouwen op de plaats waar tot dan de inrijpoort is. Vermoedelijk wordt in deze periode het dubbelhuis aangepast aan de bouwstijl van het nieuwe woonhuis. Tevens gebeurt een vereniging met het grote naastliggende perceel aan de oostzijde, waar in 1899 een bijgebouw is opgetrokken.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt de bakstenen stellingmolen afgedekt met een betonplaat.

In 1958 worden enkele nieuwe losstaande bijgebouwen opgetrokken. Na enkele perceelgrenswijzigingen worden in 1965 enkele bijgebouwen afgebroken.
In 1983 wordt het huis aan de westzijde door een tussenbouw verbonden met de achterliggende bedrijfsgebouwen. De bakstenen molenromp op het achterliggend erf, die enkel nog dienst doet als stapelruimte, wordt gesloopt in de jaren 1990.

Beschrijving

Exterieur

Baksteenbouw van twee bouwlagen en half ondergrondse kelderverdieping; dubbelhuis links onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; zwart geglazuurde Vlaamse pannen); enkelhuis rechts onder zadeldak met lagere nok (nok evenwijdig met straat; mechanische pannen, zwart geglazuurd bij haakse bedaking). Lijstgevels met gele baksteen en opvallend gebruik van natuursteen voor onder meer hoge plint, doorlopende kordons, onderdorpels, muurbanden, lateien en aanzet- en hoekstenen van ontlastingsbogen. Aflijnende witgeschilderde geprofileerde kroonlijst op consoles (dubbelhuis), doorbroken door dakvenster met trapgevel (vier treden) van licht vooruitspringende centrale deurtravee van het dubbelhuis, en door bredere trapgevelrisaliet (zeven treden) van de venstertraveeën van het enkelhuis; beide met overhoekse topstukken. Enkelhuis met overhoekse bovenerker onder leien tentdakje op consoles.

Dubbelhuis met rechthoekige muuropeningen onder natuurstenen latei, op bovenverdieping met hoekkraagstenen; verdiepte boogvelden onder segmentbogige (begane grond) en korfbogige ontlastingsboog (eerste bouwlaag), laatstgenoemde onder korfbogig natuurstenen druiplijstje; dakvenster met schelpdecoratie in boogveld onder druiplijst met gestrekte uiteinden. Houten kruiskozijnen vervangen door schuiframen (begane grond) en nieuw schrijnwerk (kunststof) op bovenverdieping. Getraliede rechthoekige kelderopeningen.

Enkelhuis met segmentbogige vensteropeningen onder strek voorzien van ontdubbelde druiplijst (begane grond) en smalle rechthoekige muuropeningen met vierkante lichten boven tussendorpel. Geschilderd houtwerk, onder meer schuiframen (begane grond) en kleine roedeverdeling in bovenlichten (bovenverdieping).

Deels beglaasde deuren voorzien van fraai ijzeren hekwerk; dubbelhuis met rechthoekig bovenlicht waarin decoratieve glas-in-loodinvulling; smalle deurtravee van enkelhuis met deur in segmentboogomlijsting met gedeeld rechthoekig bovenlicht.
Natuurstenen trap (twee treden). Gietijzeren voetschrapers links, ingewerkt in natuurstenen plint, rechts. Gecementeerde en witgeschilderde achtergevel van dubbelhuis, voorzien van schijnvoegwerk. Rechthoekige (begane grond) en getoogde (bovenverdieping) vensters; laatstgenoemde met diamantkopsluitsteen. Natuurstenen (onder meer geschilderde) onderdorpels. Rondboogdeur in bakstenen omlijsting. Niet zichtbare achtergevel van enkelhuis door haakse, gecementeerde en verankerde achterbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak.

Interieur

Dubbelhuis met bewaarde typerende plattegrond van centrale gang met belendende vertrekken die er op uitkomen. Gang met fraaie mozaïekvloer, met onder meer florale art-nouveaumotieven in de omranding en centrale rosas met "I-T", de initialen van de naam van de bouwheer (Ide-Tack). Bewaard plafondlijstwerk met rozetten. Houten slingertrap met zwartmarmeren afgeronde aanzettrede.

Bewaarde fraaie aankleding, onder meer salon met neo-regenceschilderingen voor deuren, supraporta's, plafond en wandbespanningen in accoladeboogvormige kaders. Bewaarde plankenvloeren en marmeren schouwen. Eetkamer met onder meer geïntegreerde mozaïekvloer, houten schouw met haardtegels voorzien van leeuwmotief en fraaie houten spiegellijst met bekronende schildering met zicht op Tielt.
Recentere inrichting van rechtersalon aan straatzijde en van bureau aan straatzijde van het enkelhuis. Voormalig koetshuis verbouwd tot keuken.

Aan oostzijde, toegang tot achterliggend verhard terrein (voormalig molenerf) via ijzeren hek tussen natuurstenen pijlers voorzien van bossage. Ten zuidoosten, overhoeks geplaatste en deels omhaagde bakstenen schuur onder zadeldak (Vlaamse pannen), voorzien van steunberen, tandfries en sierankers. Recentere bijgebouwen, onder meer aan zuid- en westzijde.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Tielt, Afdeling 2, 1855/3, 1863/4, 1866/6, 1882/47, 1891/17, 1898/5, 1905/33, 1906/11, 1961/46, 1965/49, 1988/33.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 212 : Kadastrale legger, Tielt, Afdeling 2, artikel 1507.
  • MAES A.; VANDEPITTE P., Woonhuizen. Onbewust monumenten, Tielt, 1990, p. 104-105.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86611 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.