Voormalige stoommelkerij of zuivelfabriek "Sint-Jozef", in 1964 omgevormd tot "pvba Lactil", samen met het woonhuis aan de westzijde (nummer 162) gebouwd volgens kadaster in 1936 naar ontwerp van architect René Dedlet (Roeselare) in opdracht van de Oost-Vlaamse zuivelhandelaar Cyrille Bauwens en zijn vrouw Anna Blomme.

Historiek

De melkerij kent zijn oorsprong in de door het echtpaar Bauwens-Blomme in 1927 opgerichte melkerij in de Vijverstraat (zie Vijverstraat nummer 15), die omwille van plaatsgebrek naar de huidige locatie wordt overgebracht.
Aanvankelijk wordt uitsluitend boter bereid. Vanaf 1945 begint men met de verkoop van verbruiksmelk in flessen en losse verpakking en in 1955 wordt overgegaan tot fabricatie van melkpoeder voor onder meer krachtvoeders en bereiding van chocolade en consumptie-ijs. De melkerij is in die jaren het typevoorbeeld van de gemiddelde en private stoommelkerij, met onder meer stoomketel voor aandrijving van de stoommachine.
De melkerij wordt in de loop der tijd nog uitgebreid met onder meer een tweede bouwlaag onder platte bedaking, een aanbouw aan de noordoostzijde en een losstaand bijgebouw aan de noordzijde, tegen de Stoopsmolenweg aan. In de tweede helft van de jaren 1970 worden nieuwe burelen aan de straatzijde gebouwd.
De uitbating van de melkerij wordt stopgezet eind 1994-begin 1995 na integratie in de groep Campina-Comelco. Een deel van het machinepark wordt naar het museum in Passendale overgebracht. Het complex staat heden leeg.

Beschrijving

Industrieel complex met hoofdvolume van drie traveeën en twee bouwlagen onder platte bedaking, waar oorspronkelijk de aanvoer en opslag (bovenverdieping) van de melk plaats vindt. Roodbakstenen gevelparement met gepleisterde plint. Rechthoekige muuropeningen onder betonnen lateien met typerende horizontale roedeverdeling. Kleine erkeruitbouwen aan zijgevels. Toegang via voorliggende loskaai en twee poorten in uiterste traveeën. Boven eerste bouwlaag verdwenen opschrift "MELKERIJ - ST. JOZEF" waartussen nis met heiligenbeeld.
Achterliggend complex met onder meer de voormalige verwerkingsruimte, aan oostzijde de boterverwerkingsruimte, aan westzijde het ketelhuis met de koelafdeling en de achterliggende machinekamer. Aan noordwestzijde hoge ronde bakstenen schoorsteen. Achterin afdak en garage voor vrachtwagens.