Laatclassicistisch, empiregetint herenhuis met ruime achterliggende tuin, opgetrokken in 1811 in opdracht van Constantin de Caigny voor zijn zus Marie. Later woonst van onder meer René Colle, achtereenvolgens schepen en burgemeester (1933-1946) van Tielt. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is hier het hoofdkwartier gevestigd van het Vierde Duitse leger, ook gekend als "das A.O.K. 4" (Armee Ober Kommando - IVe Leger), aangevoerd door hertog Albrecht von Württemberg, later door F.S. von Arnim.

Historiek

Het perceel waarop het huis gebouwd is, met de achterliggende tuin en het akkerland dat doorloopt tot aan de huidige Europalaan, is opgenomen in het eerste landboek van Tielt-binnen van 1635. Opeenvolgende eigenaars die geregistreerd worden zijn Jan Vandepitte, de gekende stadsgriffier Jan Van Zantvoorde (in 1637) en zijn moeder, nadien zijn kleindochter Joanna Van Zantvoorde, weduwe van Jacques de Caigny Sr. en haar ongehuwde zoon Jacques de Caigny Jr., achtereenvolgens schepen en burgemeester van Tielt († 1765). Een bewaard bouwplan toont een pand met uitgewerkte klokgevel en naastliggend poortgebouw aan de straatzijde.

In 1811 wordt het pand volledig herbouwd tot het huidige herenhuis met poortgebouw en annex, cf. gevelplan van de bouwaanvraag. Dit gebeurt in opdracht van juffrouw Marie de Caigny door haar broer Constantin, gehuwd met Rosa van Zantvoorde, zus van Albertus van Zantvoorde (zie nummer 34).

In 1849 laat de toenmalige eigenares Emilia Bruneel-de Caigny de annex bij het poortgebouw afbreken en vervangen door nieuwbouw na splitsing van de percelen. In 1864 wordt in het kadaster een perceelsvereniging opgetekend van het "huis met serre en lusttuin"; tevens wordt aan de zuidzijde van de tuin een haaks bijgebouw opgetrokken en is er een grenswijziging met de naastliggende percelen.

Het huis blijft in handen van de familie de Caigny tot de aankoop in 1879 door de grondeigenaars Jan François Loontjens, koopman-kruidenier, en zijn broer Louis Henri, makelaar in openbare effecten. Erfgename Justina Loontjens huwt in 1879 met René Colle, brouwer, doctor in de rechten en later schepen, wiens familie, afkomstig uit Drongen, in het begin van de 19de eeuw een brouwerij heeft in de Kortrijkstraat. Colle koopt diverse eigendommen aan, onder meer het café "D'Hespe" ondergebracht in het voormalige vleeshuis op de hoek van de Hoogstraat en de Sint-Janstraat (zie nummer 2).

In 1901 worden de percelen met het huis, de serre en de tuin opnieuw opgesplitst. René Colle komt zich in 1903 in het huis vestigen en koopt het aan in 1906. In 1909 laat hij de deur en omlijsting aanpassen door architect Jan Vanhoenacker (Kortrijk-Antwerpen), waarbij het bestaande trappenbordes verdwijnt. Achter de woning wordt een werkplaats met bottelarij gevestigd in het haakse bijgebouw. In het kadaster wordt in 1910-1911 een uitbreiding aan de noordoostelijke hoek van het woonhuis en twee nieuwe erkeruitbouwen aan de tuinzijde opgetekend. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt het herenhuis door de Duitse bezetter opgeëist als hoofdkwartier van het Vierde Duitse leger, aangevoerd door hertog Albrecht von Württemberg, later door F.S. von Arnim. Hiervoor krijgt Colle een vrijgeleide om met zijn gezin het land te verlaten en zich in Engeland te vestigen. Bij zijn terugkeer na de oorlog wordt René Colle burgemeester van Tielt van 1933 tot 1946.

In 1938 wordt de serre aan de noordzijde van de tuin afgebroken en de doorrit vanaf de straat versmald. In de tweede helft van de 20ste eeuw gebeuren nog enkele perceelgrenswijzingen en aanpassingswerken, onder meer uitbreiding van het haakse bijgebouw aan de zuidzijde van de tuin (1954 en 1973), naar verluidt omgevormd tot zwembad, en afbraak van een klein landgebouwtje in de tuin (1957).

Tot op vandaag is het huis eigendom van en bewoond door de familie Colle.

Beschrijving

Exterieur

Breedhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen bedaking. Gepleisterde en witgeschilderde lijstgevel voorzien van imitatiebossage met diep, horizontaliserend voegwerk op begane grond; schijnvoegen op bovenverdieping. Hoge geschilderde plint in natuursteen met kruisverband. Pui afgelijnd door doorgetrokken cordonlijst; daarboven, brede lijst verlevendigd door verdiepte cassementen met geometrische ruitornamenten per travee. Gelede puilijst onder aflijnende, breed uitkragende geschilderde houten kroonlijst op modillons. Natuurstenen onderdorpels op begane grond, doorlopend in tweede bouwlaag. Rechthoekige muuropeningen, voorheen beluikt op begane grond. Witgeschilderde T-ramen, voorheen vermoedelijk met grote roedeverdeling zie de bestaande toestand op het bouwplan van 1909. Rechthoekige vleugeldeur onder dito bovenlicht met ruitvormige indeling, afgedekt door geprofileerd natuurstenen entablement; pilastervormige rechtstanden met voetstuk op natuurstenen bloktrede. Links van inkom, decoratieve geschilderde gietijzeren voetschraper (cupido's en vaasmotief). Ten noorden aan de straatkant, vernieuwde overbouwde doorrit van waar toegang tot tuin. In noordgevel zij-inkom via natuurstenen trappenbordes en kleurrijk cementtegelvloertje naar beglaasde vleugeldeur onder hoog bovenlicht met roedeverdeling.

Achtergevel vermoedelijk aangepast in het tweede kwart van de 20ste eeuw, zie enkele oude postkaarten ten tijde van de Eerste Wereldoorlog tonen begane grond oorspronkelijk met rondboogopeningen. Deels gecementeerde bakstenen lijstgevel met rechthoekige muuropeningen voorzien van houtwerk met kleine roedeverdeling. Bedaking aan tuinzijde naar verluidt oorspronkelijk voorzien van dakkapellen met oeil-de-boeufs, weggenomen bij vernieuwing van het dak in de jaren 1970. Half ondergrondse kelderverdieping, deels geïntegreerd in hoog terras.

Interieur (deels bezocht)

Gaaf bewaard interieur met fraaie aankleding. Inkomhal o.m. met marmeren lambrisering en hoge vleugeldeuren, waarboven supraporta's met guirlande- en strikmotieven in stuc. Vanuit gang geven enkele marmeren treden toegang tot achtzijdige traphal met onder meer wandlijstwerk voorzien van rozetmotieven. Van hieruit toegang tot salons en woonvertrekken. Majestueuze bordestrap, verlicht door groot traplicht met glas-in-loodraam aan zuidzijde. Tuinkamer met onder meer bewaard visgraatparket, hoge omlopende houten lambrisering en stucplafond.

Parkachtige tuin bereikbaar vanaf verhoogd, half-ovalen terras. Centraal verdiept gazon, brede bomen- en struikengordel, rondgaand padenpatroon en aansluitend boomgaardrestant met hooiland, moestuin en bessentuin. Aan noordzijde, verbouwd koetshuis met gedichte rondboogopeningen en bewaard serregebouw onder sierlijk tentdak met ijzeren spits; aan zuidzijde verbouwd complex van voormalige woon- of stalvleugel. Tussen parkachtige siertuin en nutstuin ingeplant tennisterrein met niet oorspronkelijk, overgeplaatst tuinpaviljoentje.

Bomenbestand gehavend door schade tijdens de Tweede Wereldoorlog maar nog steeds met enkele uit oorspronkelijke aanleg resterende exemplaren, onder meer bijzondere Robinia, Mammoetboom, Tamme kastanje, Beuk en Esdoorn, recenter aangevuld met onder meer Amerikaanse eik, Plataan en Linde.