"Huis Denys" of "Het Torentje", imposant eclectisch herenhuis met inslag van neoclassicistische en neo-Vlaamserenaissance-stijl, opgetrokken volgens kadaster in 1905 door Richard Denys en van 1920 tot 2005 in gebruik als bankfiliaal; op het moment van inventarisatie leegstaand.

Historiek

In 1890 koopt textielhandelaar en liberaal voorman Richard Denys (Roeselare, 1842 - Brussel, 1922) een tweetal 19de-eeuwse panden aan de noordzijde van de Ieperstraat met achterliggende lusttuin en landgebouw langsheen de Kistestraat. Eén ervan bewoont hij reeds vanaf 1880 met zijn gezin. Circa 1892 laat hij het meest oostelijke pand omvormen tot magazijn; tijdelijke vereniging met het naastliggende pand aan de oostzijde dat hij tevens in eigendom heeft (zie nummer 21). In 1903 laat hij de woningen opnieuw opsplitsen en de twee westelijke panden afbreken. Op deze plaats wordt volgens kadaster circa 1905 het huidige herenhuis opgetrokken. Omwille van de liberale achtergrond van de eigenaar, vermoedt men dat hij het huis voorziet van een opvallend hoektorentje als concurrent met de spits van de nabijgelegen Sint-Pieterskerk (zie Kerkstraat). Het pand nummer 25 geeft toegang tot zijn winkel.

Na de verhuis van Denys naar Elsene in 1915, koopt de Kredietbank voor Handel en Nijverheid uit Kortrijk - later de Kredietbank - in 1920 het "voornaam heerenhuis met medegaande magazijnen, broeikas, verder afhankelijkheden en lusthof". De koopakte vermeldt tevens nog enkele erfdienstbaarheden, m.n. de haag op het achterliggend terrein, behorend bij een eigendom langsheen de Kistestraat, mag niet verplant worden, en de grond tussen de haag en de Kistestraat blijft dienen als uitweg voor wagens, rijtuigen en paarden van de verkochte eigendom.

Na afbraak van de broeikas volgt in 1959 de sloop van het bijgebouw langsheen de Kistestraat en de verkoop van een deel van de tuin. Tevens is er een grenswijziging met de reeds als erfdienstbaarheid bestaande uitweg langs de Kistestraat, waar ook een autobox wordt opgetrokken. In 1969 wordt het herenhuis aan de tuinzijde uitgebreid en heringericht voor de uitbouw van het bankfiliaal. Een kleine annex wordt opgetrokken in de voormalige tuin, die wordt ingericht als parking met uitweg langs de Kistestraat.

De Kredietbank (later KBC) heeft hier haar filiaal tot de verhuis naar een nieuwbouw op de Markt in 2005, waardoor het pand heden leeg staat.

Beschrijving

Exterieur. Imposant dubbelhuis van drie traveeën, souterrain en twee bouwlagen onder mansardedak (nok evenwijdig met straat; leien/pannen). Links (nummer 25), dienstgebouw van twee smalle traveeën inspringend ten opzichte van de rooilijn en afgescheiden van de straat door voortuintje met sierlijk smeedijzeren hek. Dominerend rond ingebouwd hoektorentje waarop achthoekige uitkijk; bekronende peerspits met houten beschaliede daklichten.

Baksteenbouw met gebruik van natuursteen voor hoge onderbouw met bossage; bovenverdieping gemarkeerd door kleurrijke combinatie van bak-, natuursteen en bepleistering (banden). Lijstgevel afgelijnd door gesloten borstwering, doorbroken door ijzeren leuningen van twee houten dakkapellen bekroond met licht uitkragend driehoekig fronton. Risalietvormende rechtertravee geaccentueerd door uitkragende rechthoekige erker op voluutconsoles, voorzien van gesloten borstwering met tussenliggende panelen, afgedekt door omlopende lekdrempel; rondboogvensters omlijst met pilasters en Ionische driekwartzuiltjes op hoge sokkels, waarboven paneelfries (maskers, guirlandes) met overkragende kroonlijst op klosjes. Uitlopend op tweedelige dakkapel met borstwering waarin spiraalvormige hekjes en bekronende siervaas op de uiteinden; gevelbeëindiging onder gebogen fronton met vaasbekroning. Links, bel-etage met balkon op zware voluutconsoles waarop witstenen balusterleuning met omlopende lekdrempels en diamantkoppige hoekstijlen waarop spiraalvormig sierornament.

Rechthoekige muuropeningen in geprofileerde omlijsting. Bovenvensters gevat in omlijsting op oren, afgedekt door kroonlijst waarop metalen palmetversiering. Op muurpenant, verguld siermedaillon met vrouwenprofiel. Gelijkaardige vensters in dienstgebouw. Kleine gekoppelde kelderopeningen met spiraalvormige hekjes.

Centraal, brede hoofdinkom (vernieuwd); natuurstenen trap (zes treden). Voetschraper rechts. Links, dienstingang met deels beglaasde deur voorzien van gestileerd hekwerk; rechthoekig bovenlicht. Natuurstenen trap (twee treden). Sobere achtergevel met recentere lage aanbouwen. Een geasfalteerde parking vervangt de vroegere tuin, met voorheen een majestueuze linde; ingang en magazijn aan de Kistestraat.

Interieur. Fragmentarisch bewaarde elementen van oorspronkelijke aankleding door verbouwing tot bankfiliaal. Centrale gang met bewaarde dubbele deuren naar belendende vertrekken aan de straatzijde. Salon links (later vergaderzaal): plafond voorzien van fraaie polychrome schildering tussen de balkenlagen, visgraatparket en zwartmarmeren schouw. Salon rechts (later kantoor van de filiaalhouder): stucwerk in neo-Lodewijk XVI-stijl, onder meer plafond met groot rozet en hoekkransen, muurvlakken en lambrisering met gestileerde margrieten in uitgespaarde hoeken, supraporta's met guirlandes; marmeren schouw uitgerust met spiegel waarboven figuratief stucwerk. Achterliggende vertrekken verbouwd tot lokettenzaal. Aan dienstingang, granitovloertje met mozaïekomranding. Weggebroken trap; bewaarde houten diensttrap met ingesnoerde trappaal. Bovenverdieping: traphal met kooflijst en stucwerk van plafond en wanden met uitgespaarde hoeken waarin rozetmotief; laatstgenoemde met deels gecanneleerde composietpilasters. Eenvoudige marmeren schouwen in vertrekken die uitkomen op centrale gang.