School- en kloostercomplex "Regina Pacis" van de Zusters Apostolinen.

Historiek

Op verzoek van Joannes Marcellinus Darras (Lauwe, 1799 - Tielt, 1855), pastoor en deken van Tielt van 1845 tot zijn dood (zie Deken Darraslaan), openen zes Zusters Apostolinen of dochters van de Onbevlekte Ontvangenis uit Brugge in 1839 in Tielt een "Arme Leer- en Werkschool". Deze spin- en kantwerkschool wordt ingericht in de resterende delen van het Alexianenklooster aan de Markt. Het complex wordt vanaf 1849 ook ingericht als weeshuis voor meisjes, in 1854 uitgebreid met een kleuterklas.

In 1866-1867 verhuist het instituut naar een ruim pand aan de zuidzijde van de Ieperstraat dat de zusters in 1864 van de Tieltse notaris Henri De Roo hebben aangekocht. Het pand kent enkele verbouwingen en uitbreidingen met aanbouwen en bijgebouwen. Door tekort aan wezen gebeurt in de loop van de tweede helft van de 19de eeuw de omvorming tot meisjeskostschool met kleuterklassen en huishoudschool. In 1875 worden enkele nieuwe lokalen bijgebouwd na afbraak van enkele aanpalende panden. Het stadsplan getekend door onderwijzer Edmond De Slypere van circa 1880 toont aan de zuidzijde van de Ieperstraat het ommuurde domein met klooster en kostschool van de Zusters Apostolinen. In 1882 krijgen de zusters ook de Sint-Godelieveschool in beheer. Deze vrije betalende meisjesschool is opgericht in 1879 op de naastgelegen eigendom van Mulle de Terschueren (zie nummers 44-48) en samengevoegd met de kosteloze Sint-Annaschool in de Ontvangerstraat onder het beheer van de Zusters van Rollegem die kort daarop vertrekken.

Het scholencomplex met klooster kent in het laatste kwart van de 19de eeuw nog meerdere uitbreidingen: in 1885 nieuwe klassen voor de kostschool, in 1887 en 1898 nieuwe klassen voor de kleuterafdeling en een nieuwe parallelle vleugel met kapel aan de zuidzijde voor de kosteloze huishoudschool die sinds 1895 de kantklas vervangt. De vleugel wordt door een haakse overdekte gang verbonden met de voorbouw. In 1902 wordt de kapel voorzien van nieuwe glasramen, een nieuw altaar en een nieuwe communiebank.

In de laatste jaren van de Eerste Wereldoorlog wijken de zusters en de kostschoolgangers uit naar het noviciaat van de Minderbroeders in de Kortrijkstraat; overige leerlingen worden bij burgers ondergebracht. Bij de bevrijding op 19 september 1918 wordt door het dynamiteren van de wegtrekkende Duitsers een hele vleugel van de kostschool vernield.

De school wordt in 1921-1923 weer opgebouwd en in 1932-1933 vergroot met een achterliggende vleugel waarin feestzaal en badinrichting voor de huishoudklassen worden ondergebracht, dit alles naar ontwerp van architect Jules Carette (Kortrijk). In 1945 volgen uitbreidingen met onder meer nieuwe feestzaal en huishoudklas op de benedenverdieping en twee verdiepingen voor de handelsafdeling. In 1952 wordt ook de basisschool verbouwd en met een verdieping uitgebreid. In 1954-1955 sluit de kloostergemeenschap van de Apostolinen zich aan bij de congregatie van de Zusters van Maria van Pittem. De school is vanaf dan gekend als "Regina Pacis". Na aankoop en afbraak van enkele aanpalende huizen wordt een nieuw klooster gebouwd ten oosten van het bestaande, waar de zusters in 1961 hun intrek nemen. Het schoolcomplex kent nog diverse uitbreidingen in het derde kwart van de 20ste eeuw. Het vroegere kloostergebouw blijft in gebruik: van 1962 tot 1968 als woonhuis voor de deken en van 1968 tot 1988 als peutertuin. In 1971 worden enkele oude gebouwen en aanpalende gronden van de Minderbroeders in de Kortrijkstraat gekocht waar in 1972 vier klaslokalen en een overdekte speelzaal worden aangebouwd, in 1978 aangevuld met vijf nieuwe klassen en een studiezaal.

Anno 2006 plannen tot aankoop van het oude klooster- en schoolcomplex door de stad voor vervangende nieuwbouw.

Beschrijving

School- en kloostercomplex bestaande uit diverse panden aan de straatzijde waarvan de oudste opklimmen tot minimaal de eerste helft van de 19de eeuw; recentere achterliggende bijgebouwen.

Nummer 40. Oorspronkelijk laatclassicistisch herenhuis in eigendom van notaris Henri De Roo, opklimmend tot minimaal de eerste helft van de 19de eeuw, zie volume reeds weergegeven op primitief kadasterplan. Achtereenvolgens aangepast door hem in 1841 (gevel) en door de zusters in 1864-1865. Breedhuis van zeven traveeën en drie bouwlagen onder schilddak (zwart geglazuurde mechanische pannen). Bepleisterde en geschilderde lijstgevel onder omlopende en breed overkragende houten kroonlijst; imitatievoegwerk op begane grond, heden grotendeels dichtgepleisterd. Gebruik van natuursteen voor hoge plint en doorlopende cordonlijsten. Licht vooruitspringend middenrisaliet van drie traveeën. Rechthoekige muuropeningen in geprofileerde omlijsting; volgens bouwplan van 1841 derde bouwlaag oorspronkelijk met rondboogopeningen. Geschilderd houtwerk; T-ramen met kleine (begane grond en tweede bouwlaag) en grote (derde bouwlaag) roedeverdeling in bovenlicht. Verankerde en deels geschilderde bakstenen zijgevel. Aan oostzijde, ingang van het klooster- en schoolcomplex in het voormalig eenlagig poortgebouw van het herenhuis, in 1864-1865 verbouwd en verhoogd in aansluitende bouwtrant. Op begane grond, twee ontdubbelde korfbogen; rechts, met vensteropening, links, met houten poort en bovenlicht ingedeeld met cirkel- en radmotief. Centraal in tweede bouwlaag, gepleisterde beeldnis met licht gebogen omlijsting en topkruis. Beeld van Heilige Rochus, beschermheilige van het klooster en van de inwoners van de Ieperstraat. Het beeld is wellicht afkomstig van de stichting Sint-Rochus, een afdeling van de Zusters van het Geloof ontstaan in 1879 en ondergebracht in een pand, eigendom van Adile-Eugène Mulle de Terschueren. Omwille van verbouwingen voor het schoolcomplex verhuist de stichting achtereenvolgens naar een kleiner aanpalend pand, naar de Kortrijkstraat en naar het hoekpand Krommewalstraat/ Peperstraat (zie ook Peperstraat nummer 13).

Ten oosten ervan, nummer 38, deel van de in 1875 gerealiseerde uitbreiding van het complex na afbraak van enkele aanpalende panden. Heden  geschilderde baksteenbouw van zes traveeën en drie bouwlagen. Tandfries onder nieuwe gootlijst. Natuurstenen onderdorpels. Getoogde muuropeningen, in tweede bouwlaag met afgeronde hoeken, onder strek. Op eerste bouwlaag onder doorlopend gebogen druiplijstje, in tweede bouwlaag voorzien van licht uitkragende getrapte consooltjes en bovenaan met licht verdiepte borstweringen. Gelijkaardig houtwerk als in panden aan de westzijde.

Nummer 36, na oorlogsschade herbouwd deel van kostschool naar ontwerp (1923) van architect Jules Carette (Kortrijk). Breedhuis in traditionele stijl van drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak. Bakstenen lijstgevel met natuurstenen onderdorpels, doorlopend in tweede bouwlaag. Tandfries onder nieuwe gootlijst. Brede venstertraveeën en smalle deurtravee gevat in segmentboogvormig spaarveld. Muuropeningen per twee gevat in natuurstenen kozijnconstructie in eerste en tweede bouwlaag; in derde bouwlaag per drie met bakstenen penanten. Geschilderd houtwerk van schuiframen (begane grond), driedelige vensters (tweede bouwlaag) en T-ramen (deurtravee en derde bouwlaag); kleine roedeverdeling in bovenlichten. Deur met gedeeld bovenlicht. Natuurstenen trap (twee treden).

Nummers 32, in 1961 opgetrokken nieuwe kloostervleugel. Sober complex van drie bouwlagen met grote doorlopende dakkapel. Simili-natuurstenen parement op sokkelvormende onderbouw; kleine vierkante muuropeningen op bovenverdiepingen.

Aan zuidzijde, diverse eind 19de- en 20ste-eeuwse schoolgebouwen, onder meer grote parallelle vleugel van drie bouwlagen onder mansardedak (nok evenwijdig met straat), getypeerd door grote klasvensters met roedeverdeling.