erfgoedobject

Neoclassicistisch herenhuis

bouwkundig element
ID
86805
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86805

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neoclassicistisch herenhuis gelegen ten noorden van de overweg aan de spoorlijn Gent - De Panne, gebouwd in 1897 bij de katoenweverij Maes, deels herbouwd na schade tijdens zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog en heden in gebruik als kantoorgebouw.

Historiek

In 1897 bouwt Henri Maes, textielhandelaar en weeffabrikant te Oostrozebeke, een nieuwe "stoomweefselfabriek" of mechanische katoenweverij met een herenhuis nabij het Stoktkapelletje aan de zuidoostzijde van de straat. In 1902 neemt zijn zoon Emile Maes de weverij over.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt de fabriek door de Duitsers ingericht als manege en het magazijn als militaire kaartendrukkerij. Omwille van de strategische ligging aan het station, worden de fabriek en het herenhuis zwaar beschadigd na bombardementen.

Na herstelling, uitbreiding van het gebouwencomplex (geregistreerd in het kadaster in 1915 en 1920), het machinepark en het personeelsbestand, wordt in 1936 de "NV Etablissements Textiles Emile Maes Fils" opgericht. Nadat in 1940 de fabriek en de villa uitbranden na bombardementen, verhuist men tijdelijk naar de gebouwen van weverij "De Piere" die deels leeg staan, tot de fabriek in het begin van de jaren 1940 herbouwd is.

In 1943 graaft men de oostzijde van de heuvel waarop het Stoktkapelletje staat af om een nieuw kantoorgebouw op te trekken voor de bureaus die tot dan in het herenhuis gevestigd zijn (zie nummer 136). Na het vertrek van zijn broer Henri, zet Lionel Maes met zijn zonen de zaak verder.

In de jaren 1960 wordt de oude stoommachine vervangen door het stoken met stookolie en later worden er onder meer volautomatische Jacquardgetouwen zonder schietspoel voor het weven van elastiekstof en een Westlockgetouw geplaatst. In de jaren 1970 zijn er circa zeventig personen in dienst.

De definitieve sluiting van de fabriek volgt in 1978, waarna de gebouwen in verschillende loten worden verkocht. De woning van de huisbewaarder, de weverij en de schouw worden gesloopt; de ververij wordt gekocht door Eurosense-Belfotop. Het herenhuis, aanvankelijk nog bewoond door Emile Maes, doet tot op heden dienst als kantoorgebouw van de firma's Eurosense-Belfotop en Belconsulting.

Beschrijving

Half vrijstaand herenhuis van acht traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; zwartgeglazuurde mechanische pannen). Nieuwe vlak afgedekte dakkapellen in plaats van kleine dakkapellen onder haakse pannen zadeldakjes; nieuwe dakvlakvensters aan de achterzijde. Geschilderde houten kroonlijst. Huidige lijstgevel met kleurrijk materiaalgebruik van rode baksteen en verwerking van natuursteen voor o.m. hoge plint, doorlopende onderdorpels, banden, druiplijsten en aanzet- en hoekstenen van strekken en diamantkopsluitstenen. Verdwenen panelen in borstwering van tweede bouwlaag.

Licht getoogde muuropeningen waarin nieuwe schuiframen met kleine roedeverdeling in bovenlichten (begane grond) en T-ramen (verdieping). Vijfde en zesde travee gemarkeerd door afgeronde gestileerde ijzeren balkonleuning met uitkragende houders; deurvenster links. Derde travee als brede toegangstravee met vernieuwde rechthoekige bovenerker op natuurstenen consoles; voorheen oplopend in groot dakvenster. Vleugeldeur met kleine roedeverdeling in bovenlicht. Vierkante kelderroosters. IJzeren voetschraper.

Zuidzijgevel heden gecementeerd en voorzien van schijnvoegen; bewaarde decoratieve omlopende rondboogfries met licht uitgebouwd schouwvolume waarin getoogde openingen en rondbogig zoldervenster. Verbouwde achtergevel.

Aan de oostzijde, langs de Klijtenstraat, hoge bakstenen tuinmuur met muurvakken onder aflijnende fries en penanten oplopend in lage pijlers; afdekking door zwartgeglazuurde pannen.

Aan noord- en noordoostzijde, deels herbouwde bedrijfsgebouwen.

  • Heemkundige Kring de Roede van Tielt, Fototheek.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Tielt, Afdeling 3, 1897/10, 1915/13, 1920/17, 1948/38, 1967/65.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 212 : Kadastrale legger, Tielt, Afdeling 3, artikels 2268, 4336, 6462. 1918-1978 Het verhaal van de bevrijding,
  • Tielt, vier jaar bezetting 1914-18, in De Gazette van Tielt, jg. 2, 1978, nr. 1.
  • DE GRYSE P., Tielt graag gezien, Aarsele-Kanegem-Schuiferskapelle-Tielt, Tielt, 2003, nr. 126.
  • MARTENS W., Mei 1940. De regio Tielt in de vuurlinie, Tielt, 2003, p. 112.
  • RAVYTS K.; STRUYVE P., Het Tieltse 1940-1945, Bedreigd Bezet Bevrijd, Tielt, 1995, p. 39, 167.
  • VANDEPITTE P., Van Thielt tot Tielt, Tielt, 1975, nr. 35.
  • VERBRUGGE J., Tielt, textielstad (Deel I: negentiende eeuw), in De Roede van Tielt, jg. 18, nr. 2, 1987, p. 82-85, 100.
  • VERBRUGGE J., Tielt, textielstad (Deel 2: twintigste eeuw), in De Roede van Tielt, jg. 21, nr. 2-3, 1990, p. 45, 49, 75-82.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Neoclassicistisch herenhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86805 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.