erfgoedobject

Molenaarswoning

bouwkundig element
ID
86971
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86971

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Molenaarshuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Vroeg-19de-eeuws molenaarshuis van de voormalige "Van Parijs Molen" of "Bearelles Molen", zogenaamd naar de 20ste-eeuwse eigenaars-molenaars.

Historiek

In 1804 wordt het molenaarshuis gebouwd, vermoedelijk gelijktijdig met een houten achtkantige stellingmolen op een stenen voet, al in gebruik als oliemolen door Jan de Stoop in 1824. In 1828 krijgt men toestemming van het Hollands bestuur de molen in te richten als graan- en moutmolen. Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt een haaks bijgebouw aan zuidzijde weergegeven, heden nog bewaard. Naar verluidt breekt eind 1834 brand uit in de molen. In 1835 wordt volgens kadaster de oude oliemolen volledig afgebroken en op dezelfde plaats vervangen door een stenen stellingmolen, in opdracht van eigenaar en olieslager Joannes De Stoop. Al vóór 1902 wordt het bijgebouw in het verlengde van het woonhuis verhoogd met een tweede bouwlaag. In 1905 wordt de molen door molenaarsfamilie De Stoop verkocht aan molenaar Jan Van Parijs. De functie verandert definitief van olie- naar korenmolen door uitbreken van het 'stampkot'. In 1941 komt de molen in handen van Gustaaf Bearelle. Aftakeling na de Tweede Wereldoorlog leidt tot een beschermingsaanvraag in 1949, die niet wordt ingewilligd. In de periode 1951-1962 wordt de molen volledig afgebroken. Eerst wordt de molen van kap en wieken ontdaan, in 1956 wordt één van de roeden van het gevlucht en stukken van het binnenwerk gebruikt om de Meulebeekse Herentmolen te restaureren. In 1957 wordt tegen de molen nog een nieuw bijgebouw opgericht maar uiteindelijk wordt in 1963 op kadaster de totale afbraak van molen en aanbouwen geregistreerd. Op de plaats van de molen wordt een nieuwe loods opgetrokken. Het molenaarshuis en bijgebouw zijn tot op heden bewaard gebleven.

Beschrijving

Molenaarshuis met schuurtje/ pakhuis in het verlengde, diagonaal ten opzichte van de rooilijn gelegen. Donkerrood geschilderd en verankerd bakstenen woonhuis van zes traveeën en één bouwlaag, met grijsgeschilderde plint, onder zadeldak in Vlaamse pannen. Identieke noord- en zuidgevel onder houten kroonlijst en gepleisterde band.

Rechthoekige muuropeningen met gepleisterde venster- en natuurstenen deuromlijstingen. Vernieuwde natuurstenen onderdorpels, nieuwe ramen, deuren en luiken (kunststof). Westelijke zijgevel in grijsgeschilderde cementering met voegwerkimitatie, halfrond venstertje, geveltop met smeedijzeren sieranker waarin jaartal "1804". Oostelijke zijgevel met restant van een houten kruiskozijn. Verankerd bakstenen schuurtje of pakhuis onder zadeldak (Vlaamse pannen) in het verlengde ten oosten, latere ophoging met tweede bouwlaag met rondboogvenstertjes. Haaks bijgebouw ten zuiden, sterk gerenoveerd met gedichte en gewijzigde openingen, hoort heden bij nummer 41.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnr. W/00695.
  • Heemkundige Kring De Roede van Tielt, Fototheek.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Aarsele, 1836/12, 1957/49, 1963/22.
  • BRAET A., Aarsele, in HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 10.
  • DE KETELAERE J., Herinneringen aan Bearelles molen te Aarsele, in Werkgroep West-Vlaamse Molens, jg. 16, nr. 3, 2000, p. 150-152.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Molenaarswoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86971 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.