erfgoedobject

Gesubsidieerde Vrije Basisschool

bouwkundig element
ID
87122
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87122

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gesubsidieerde Vrije Basisschool, voormalige kloosterschool, gelegen op de hoek van Kanegemstraat en Espestraat.

Al in 1846 komt een eerste Zuster van het Geloof uit Tielt naar Kanegem om er een bestaande 'kantschool' te leiden, die vanaf 1840 in privé-initiatief een aanvang had gevonden. In 1854 wordt daar een 'leerschool' aan toegevoegd. De datum van ingebruikname van gebouwen op de huidige locatie is onduidelijk. Naargelang de bron verhuist de school reeds in 1853 naar de Tieltstraat, of wordt er pas in 1879 een katholieke school voor jongens en meisjes gevestigd. Volgens het kadaster worden in 1864 langs de Kanegemstraat een samenstel van twee woningen geregistreerd (nummers 168 en 170); in 1870 wordt het westelijke huis verkocht aan de Zusters van het Geloof. Het westelijke gedeelte van het tot klooster omgevormde huis wordt gebruikt als school; haaks daarop wordt ten noorden langs de voetweg een nieuw schoolgebouw opgetrokken. In 1891 wordt op het schoollokaal een bijkomende verdieping gebouwd. In 1904 worden aan de vleugel aan de Espestraat twee klassen bijgebouwd. De oude schoolvleugel aan het huis wordt afgebroken en vervangen door het neogotische kloostervolume in 1909-1910. Het schoolgebouw aan de Espestraat wordt uitgebreid met een traptorentje, een poort maakt de verbinding tussen beide volumes als afsluiting van de speelplaats. De speelplaats wordt van de noordelijker gelegen tuin gescheiden door een smeedijzeren hekwerk (verdwenen). Na de Eerste Wereldoorlog bouwen de Zusters eigenhandig een Lourdesgrot achter in hun tuin als dank voor het gespaard blijven van oorlogsleed (zie Espestraat). In de tweede helft van de 20ste eeuw (vermoedelijk in de jaren 1950-1960) wordt het schoolgebouw sterk verbouwd door inbreng van grote klasvensters aan westzijde (zijde Espestraat) ter vervanging van de oorspronkelijke kleinere getoogde vensteropeningen, het schilddak wordt aangepast tot een zadeldak. In 1963 verhuizen de overblijvende klassen van de gemeenteschool naar de noordelijke lokalen van de kloosterschool, wat voor een stukje Kanegemse schoolstrijd zorgt (zie nummer 186). In 1990 sluit de gemeenteschool definitief de deuren. Bij renovatiewerken in de jaren 1980-90 wordt op de plaats van de traptoren een nieuw trappenhuis in hedendaagse architectuur opgetrokken. In de periode 1990-1995 wordt de school grondig gerenoveerd.

Schoolgebouwen van twee bouwlagen in verankerde rode baksteen onder vernieuwde zadeldaken in Vlaamse pannen. Gerenoveerd schoolhuis: dubbelhuis van vijf traveeën met gewijzigde niveaus: hogere gevelopeningen op begane grond, kleinere vensters op de tweede bouwlaag; nieuw schrijnwerk (kunststof); gecementeerde plint met imitatievoegwerk. Neogotisch gebouw: lijstgevel van vier traveeën (Brugse travee van het eerste type) langsheen de Kanegemstraat; de westelijke trapgevel bestaande uit Brugse travee van het tweede type gevat in drielob- en spitsboogveld. Gebruik van natuursteen voor consoles, schouderstukken, plint en onderdorpels. Jaartalsteen: "ANNO 1909". Getoogde muuropeningen, nieuw schrijnwerk (kunststof). Trappenhuis in metaal, kunststof en glas. Schoolgebouw aan de zijde van de Espestraat: zeven traveeën van grote, later ingebrachte klasvensters, natuurstenen onderdorpels, gecementeerde plint; aan de zijde van de speelplaats: verdwenen driehoekig fronton, gevel van elf traveeën geritmeerd door vooruitspringende penanten en getoogde muuropeningen waarin bewaard 19de-eeuws schrijnwerk.

Het interieur van de vleugel langsheen de Kanegemstraat wordt grondig vernieuwd bij verbouwingswerken in de periode circa 1990-1995, en ingericht als polyvalente zaal. Het interieur van de schoolvleugel langsheen de Espestraat dateert uit de jaren 1950.

  • Heemkundige Kring De Roede van Tielt, Fototheek.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Kanegem, 1864/8, 1870/1, 1904/3, 1910/2.
  • DE BRABANDERE R., Kanegem: geschiedenis en erfgoed, in De Roede van Tielt, jg. 37, nr. 3, 2006, p. 157-158.
  • VERSCHUERE A., De Zusters van 't Geloove, Tielt, 1940, p. 101-105.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesubsidieerde Vrije Basisschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87122 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.