Historische hoeve bestaande uit losstaande bestanddelen, waarvan het boerenhuis dateert uit 1774, maar in kern mogelijk opklimt tot het midden van de 17de eeuw, vergezeld van 18de- en 19de-eeuwse landgebouwen. Gelegen aan de oostzijde van de steenweg, op de grens met Tielt.

Historiek

Het toponiem Hooit wordt volgens De Flou voor het eerst vermeld in 1397: "gehuchte geheeten te Hoyct". Er was een gelijknamige herberg "te hoict" of "te hoijt", vermeld in 1614 en 1640. Op een 17de-eeuwse kaart uit een renteboek van de heerlijkheid van Ooigem (1640), waarop enkel de woonhuizen weergegeven worden, staat het woonhuis op de huidige plaats langsheen de straat met een oostelijke achteraanbouw en met een naastgelegen tweede huis haaks op de straat ten zuiden. Vermelding van het toponiem "Hoyt". De "Hooithoek", één van de 17de-eeuwse prekadastrale indelingen van Tielt-buiten (zie landboek Tielt-buiten, 1645), gelegen tussen de Brugse Heirweg en de Kasteelstraat, is genoemd naar de hoeve. In de nabijheid bevinden zich ook de "Hooitvijver" en de Hooitbeek.

Op de hoeve heeft in de 17de en 18de eeuw een brouwerij "Ter Hoyt" bestaan, zie vermelding door De Flou uit 1729: "behuisde hofstede, brauwerie ende hoppier, genaemd Hoyt, met hovernierhof ende boomgaard, 335 roeden". In de tweede helft van de 18de eeuw zijn vier volumes waarneembaar op de plaats van de huidige hoeve, onder meer het huidige woonhuis en een haaks landgebouw ten oosten. De Ferrariskaart (1770-1778) vermeldt: "Hau Oyt". Doorheen de 19de en 20ste eeuw is de hoeve in gebruik als pachthoeve in eigendom van ridder Joos de ter Beerst, burgemeester van Pittem.

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) bevindt het woonhuis zich langsheen de steenweg, met ten oosten vlakbij het huis twee kleine haakse stalvolumes. Ten zuiden daarvan ligt haaks op de straat een langwerpig landgebouw (vermoedelijk stal). Aan de oostzijde van het erf bevindt zich parallel met het woonhuis een lange schuur met een bakhuis ten noorden. Aan de noord-, zuid- en oostzijde van het erf liggen nog restanten van een walgracht, zie ook het gereduceerd kadasterplan van het Dépôt de la Guerre (1853). Ten zuiden van de hoeve ligt een samenstel van twee landarbeidershuisjes.

Volgens het kadaster ondergaat de hoeve rond 1893 enkele wijzigingen: de oostelijke schuur wordt afgebroken en iets meer ten westen daarvan wordt de huidige schuur opgetrokken. De twee stalvolumes ten oosten vlakbij het huis worden uitgebreid en sluiten de noordzijde van het erf af.

In 1902 wordt een kleine aanbouw aan het woonhuis afgebroken, het lange zuidelijke stalgebouw wordt gedeeltelijk afgebroken, om diagonaal op het overblijvende gedeelte het huidige stalvolume langsheen de steenweg te bouwen. De erfoprit wordt daarbij licht opgeschoven. Registratie bij het kadaster in 1904. De reden voor de verbouwing was vermoedelijk het vrijwaren van de doorgang op de steenweg, die deels belemmerd was door de uitspringende hoek van het stalvolume. In 1933 wordt ten noorden een nieuw landgebouw opgericht. Gedurende de tweede helft van de 20ste eeuw wordt de lange stal aan noordzijde van het erf afgebroken.

Beschrijving

Losstaande hoevegebouwen in donkerrode verankerde baksteenbouw onder zadeldaken in Vlaamse pannen, rondom een deels verhard erf met restanten van kasseien bestrating, toegankelijk via een ijzeren hek tussen hoge bakstenen hekpijlers.

Woonhuis met witgekalkte straatgevel van zeven traveeën onder overkragend zadeldak in zwarte Vlaamse pannen met klokkenruiter. Gecementeerde en grijsgeschilderde plint. Getoogde muuropeningen waarin nieuw houtwerk (T-ramen) op nieuwe natuurstenen onderdorpels, voorzien van luiken. Grijsgeschilderde deuromlijsting tussen vooruitspringende pilasters in kleine baksteentjes. Naar verluidt zat op de oorspronkelijke zuidelijke zijgevel de jaartalsteen: "1774", heden beplankt. Noordelijke zijgevel met vlechtingen. Aan de erfzijde is de gevel onbeschilderd met gepekte plint. Rechthoekige muuropeningen bewaard onder houten lateien, beluikt en onder meer met bewaard schrijnwerk op bakstenen onderdorpel. Twee opkamers: links op een gedichte kelder, rechts op een voutekelder, die verbinding geeft met een lagergelegen kelder met tongewelf. Getralied keldervenster.

Interieur in traditionele dubbelhuisstructuur: centrale gang die toegang geeft tot de belendende ruimtes, onder meer met drie deuren in één kader: naar zolder, opkamer en kelder. Hoge keukenschouw geflankeerd door kastjes, eenvoudig lager houten schouwtje geflankeerd door hoge kasten. Dakgebinte met pen-in-gatverbindingen.

Stalletje ten oosten van het woonhuis voorzien van nieuwe muuropeningen, zijgevel met getoogde laaddeur, latere vensters ingebracht onder houten latei, ingericht als huisje.

Schuur onder meer met overkraging op houten kardoezen, een gedichte centrale korfboogvormige schuurpoort geflankeerd door een dubbele rij asemgaten, gedicht wagenhuis met resterende houten latei, nieuwere staldeuren en -vensters, zuidgevel met oculus, noordgevel met rondbogige laaddeur.

Zuidelijke stalvleugels aan de erfzijde voorzien van een grote overkraging op ijzeren steunen, getoogde stalvensters en -deuren, onder meer met halve deurtjes. Aan oostzijde zit een voormalig wagenhuis onder houten latei. Straatgevel afgewerkt met gekartelde bebording, met rechte stalvensters onder ijzeren lateien, sporen van dichtgemetselde keldervensters. Zijgevels met ingesneden en afgeronde hoeken, geveltop met datumsteen "1902". Ouder gedeelte met getoogde vensterbogen, gedeeltelijk gedicht en voorzien van nieuwere stalvensters, poort onder houten latei.

Interieur onder meer met troggewelfjes.

Ten zuidoosten van het erf is nog steeds stuk poel of walgracht bewaard.