Neogotische kruisbasiliek, gebouwd in 1860-1864 onder leiding van architect H. Jaminé.
De plattegrond beschrijft een driebeukig schip van vier traveeën met voorstaande westtoren, ingebouwd tussen twee lagere torens, een transept van één travee een een koor van drie rechte traveeën met vijfzijdige sluiting, met sacristieën in de hoeken tussen transept en koor.
Bakstenen gebouw onder zadeldaken (leien), afgewerkt met natuursteen. Toren van drie geledingen onder ingesnoerde naaldspits (leien); hoge onderste geleding met portaal en venster in een geprofileerde omlijsting; tweede geleding met neogotisch maaswerk; derde geleding met in elke zijde twee spitsboogvormige galmgaten. De flankerende torens zijn op elke zijde voorzien van een spitsbooggevel. Spitsboogvensters met neogotisch maaswerk.
Bepleisterd interieur, oorsrponkelijk voorzien van neogotische beschildering; deze verdween, op die van het koor na, in 1957. Spitsboogscheibogen op bundelpijlers met bladkapiteel scheiden de beuken. Overdekking door middel van kruisribgewelven op ribben en gordelbogen, gedragen door colonnetten.
Mobilair
De kruisweg van Jan-Willem Rosier, doek (1891), is voor het ogenblik niet aanwezig. Beeld van Christus aan het kruis, gepolychromeerd hout (midden 19de eeuw).
Neogotische hoofd- en zijaltaren, hout, deels gepolychromeerd en verguld (circa 1865). Neogotische koorlambrizering van P. Peeters, Antwerpen (1905). Voormalige communiebank, thans altaar, neogotisch (tweede helft 19de eeuw). Preekstoel door C. Janssen, Sint-Truiden, eik (1871). Vier neogotische biechtstoelen (1891). Orgel met orgelkast, en doksaal met balustrade, eik (circa 1870). Doopvont, hardsteeen (15de eeuw), met neogotisch, houten deksel. Wijwatervat, met hardstenen voetstuk (midden 18de eeuw) en bekken van wit marmer, geschonken door P. Regout in 1867.
Muurschilderingen in het koor door G. Guffens van Hasselt (circa 1865). Reliekschrijn van Sint-Ursula, neogotisch, messing (gedateerd 1864). Neogotische glasramen (1865 en 1903). Grafsteen van Hendrik de Merode († 1564) en Francisca van Brederode († 1553) met persoonsvoorstelling en kwartieren.
- GEUKENS B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Limburg. Kanton Maasmechelen. Brussel, 1972, p.16-17.
- MAENEN H., Inventariseringsfiche 1975.
- MARTENS, Jean-Guillaume Rosier een groot Limburgs schilder; zijn meesterwerk: de kruisweg van Lanaken, Het Oude Land van Loon 2, 1947, p.45-49.
- THOMASSEN H., Rondom het ontstaan der kerk van Lanaken, Het Oude Land van Loon 1, 1946, p.113-118.
- THOMASSEN H., De oude kerk van Lanaken, Het Oude Land van Loon 4, 1949, p.p.16-17.
- VAN CASTER E. & OP DE BEECK R., De grafkunst in Belgisch Limburg. Vloerzerken en -platen met persoonsvoorstellingen (13e tot 17e eeuw), Maaslandse Monografieën 4), Assen, 1981, p.161-164.
