erfgoedobject

Hoeve De Laere

bouwkundig element
ID
87961
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87961

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve De Laere
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve De Laere
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Hoeve "De Laere", waarvan de westelijke schuur met zekerheid teruggaat tot de 17de eeuw; het woonhuis, de stallingen en de tweede schuur dateren uit de 19de eeuw. Hoeve met losse bestanddelen rondom een onverhard erf, gelegen in een bocht van de Larestraat. Ten oosten van de hoeve loopt de beek Aan Verschilde. Ten zuidoosten van de hoeve liggen de vroegere "gemene weiden de lare"; de hoevenaam ('lare', open veld) verwijst vermoedelijk naar een open ruimte in een veldgebied (confer Algemene geschiedenis van de veldontginningsgebieden).

Historiek

17de-18de eeuw. In de ommeloper van Oostkamp van 1661-1662 (bewaard in het Rijksarchief te Brugge) bestaat de hoeve uit een woonhuis en een schuur, die dwars op elkaar gelegen zijn, en een vierkant bijgebouwtje. Het opschrift bij de hoeve vermeldt "hof daer Jan D'Hooghe woont".
Naar verluidt wordt de hoeve reeds sinds de 17de eeuw verpacht aan en bewoond door de familie Goormachtigh. Dit is door de Heemkundige Kring van Oostkamp in de gemeentelijke bevolkingsregisters en volkstellingen met zekerheid nagegaan tot 1780.
Afbeelding van het woonhuis, de westelijke schuur en bijgebouwtje op het erf op de kaart uit het Archief van de Schepenbank van Oostkamp van 1743. Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), en op de kaarten uit de tweede helft van de 18de eeuw uit het Rijksarchief te Brugge, afgebeeld zonder het bijgebouwtje op het erf.

19de eeuw. Zelfde configuratie op de kadastrale kaart van 1810 en op het primitief kadasterplan (circa 1835). Circa 1835 is de pachthoeve eigendom van koopman Jacobus Saney. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) wordt de hoeve nog steeds op dezelfde wijze aangeduid met de naam "De Lare" erbij. In 1851 registreert het kadaster de verbouwing van het woonhuis, opgedeeld in twee wooneenheden en in 1863 worden beide woongedeeltes terug verenigd.
Tussen 1880 en 1884 wordt er een tweede schuur gebouwd in opdracht van Carolus Hijacinthus en Emilie Saney confer voor het eerst weergegeven op de mutatieschets van 1884, doch nog niet weergegeven op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1880). In 1885 worden de stallingen naast de woning vergroot in noordelijke richting en er wordt een klein nutsgebouw opgetrokken ten noordwesten van het erf.

20ste eeuw. In 1935 registreert het kadaster de uitbouw van de stalling naast het woonhuis in opdracht van Emmanuel van Outryve d'Ydewalle-Peereboom uit Sint-Andries Brugge. In 1949 bouwt men een hangar ten westen van de westelijke schuur. In 1991 kan de toenmalige pachter, Eric Goormachtig, wiens voorouders al méér dan 200 jaar onafgebroken de hoeve huren, nu de hoeve aankopen van de familie van Outryve-d'Ydewalle.

Beschrijving

Onverharde erfoprit afgezoomd met witgeschilderde betonnen paaltjes en knotpopulieren. Aan de straatkant ijzeren hek tussen twee opengewerkte gietijzeren palen. Aan de straatkant eveneens betonnen palen en wilgen.

Boerenhuis van het langgeveltype onder een vernieuwd, overkragend zadeldak met pannen. Witgeschilderde baksteenbouw van anderhalve bouwlaag op een zwart gepekte plint. Voorgevel met beluikte vensters; de voordeur is sinds 1953 één travee naar links opgeschoven confer foto's van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) van 1953. Achtergevel met een opkamertravee en een kelderraam met diefijzers.
Ten westen van het boerenhuis; aanpalende paardenstal confer staldeur en laadluik. Ten westen daarvan paalt een koeienstal. Verankerde baksteenbouw onder een pannen zadeldak; gevels met kleine vensters, achtergevel met deur als toegang tot de achterliggende mestvaalt. Achter het boerenhuis ligt een voormalige varkensstal, waarvan het aanpalende bakhuis verdwenen is; eveneens witgeschilderde baksteenbouw onder een overkragend zadeldak met pannen.

De westelijke schuur, heden gebruikt als runderstal. Verankerde baksteenbouw onder een overkragend zadeldak met pannen. Witgeschilderde voorgevel op een zwart gepekte plint, voorzien van roodgeschilderd houtwerk (drie poorten, staldeuren en laadluiken) en met sporen van drie gedichte rondboogvormige inritten in de voorgevel (behouden bij de achtergevel).

De oostelijke schuur (daterend van de jaren 1880) met centrale dwarse doorrit; verankerde baksteenbouw onder een overkragend zadeldak met pannen. Sinds de jaren 1950 wit beschilderde gevels confer foto's van het KIK; kopgevel aan de straatkant met Mariabeeldje, uilengat, luchtsleuven en twee aaneengeschakelde rondbogen.

  • Kadastarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Oostkamp, 1851/61, 1863/27, 1884/12, 1935/24, 1949/38.
  • Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium, Fototheek.
  • Rijksarchief Brugge, Archief van de Schepenbank Oostkamp, nummer 271: Registers van onroerende goederen 'Lantboeken' van de heerlijkheid en parochie Oostkamp en haar onderdelen, 1743.
  • Rijksarchief Brugge, Landmetersarchief Peper, nummer 386: Ommeloper in Oostkamp van de heerlijkheden, naar Jacques Lobberecht, 1661-1662.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen, nummer 529: Perceelsgewijze kaart met de heerlijkheid Buskensambacht in Oostkamp, 18de eeuw.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten en Plannen, nummer 1618: Kadastrale kaarten van Sijsele, Oostkamp, Zedelgem en Sint-Kruis (Sectie G), 1810.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1074: Figuratieve kaart van gronden en bossen onder de heerlijkheid Nieuwenhove, het Houtse, Buskensambacht en Oostkamp, eigendom van Willem van de Bogaerde, eind 18de eeuw.
  • BOULJON B. 1984: Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 62.
  • CLAEYS G. 1980: Boek Twee, Oostkamp, Handzame, 129.
  • CLAEYS G. 1982: Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, nummer 23.
  • CLAEYS G. 1985: Kroniek van Oostkamp, Brugge, 339.
  • DE FLOU K. 1929: Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, deel IX, kolom 318-319.
  • DEMULDER J., VANDEN BERGHE P., VERSCHILDE M. 2004: Larestraat 74, in: Inventaris van Oostkampse hoeven, Oostkamp, nummer 7.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De oostelijke schuur (daterend van de jaren 1880) met centrale dwarse doorrit werd gesloopt. De onverharde erfoprit was afgezoomd met witgeschilderde betonnen paaltjes en knotpopulieren en aan de straatkant bevond zich een ijzeren hek tussen twee opengewerkte gietijzeren palen. Dit alles is ook verdwenen.

Auteurs: Jacobs, Els
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve De Laere [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87961 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Oostkamp

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.