erfgoedobject

Kasteeldomein De Akker

bouwkundig / landschappelijk element
ID
88228
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88228

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel De Akker
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Klein, neogotisch kasteeltje, gebouwd en verbouwd in het derde en vierde kwart van de 19de eeuw, gelegen in het oosten van een kasteelpark, dat aan de straatzijde wordt afgesloten door een hekken. De benaming "De Akker" verwijst naar de oude perceelsnaam waarop het kasteel is opgetrokken; aan de overkant van de Proosdijstraat ligt perceel "De Hoge Akker".

Historiek

In het begin van de 19de eeuw is de grond waarop het latere kasteel wordt gebouwd, eigendom van een zekere De Baillet, grondeigenaar te Brussel; de grond wordt als land verpacht aan A. Pollefiet confer primitief kadasterplan (circa 1835). Tussen 1861 en 1870 wordt in opdracht van ridder Eugène van Outryve d'Ydewalle (1830-1901) op die grond een woonhuis gebouwd. Volgens de mutatieschets in het kadaster heeft de woning een rechthoekige plattegrond. In 1884 laat van Outryve de bestaande woning van vijf traveeën in noordelijke richting uitbreiden met het uitspringende torenvolume, de oostelijke uitbouw en een glazen wintertuin aan de voorkant. Tegelijkertijd laat hij vermoedelijk het park aanleggen en in het park een koetsgebouw optrekken. Op de kaart van het Dépôt de la Guerre (circa 1884) staat het kasteel afgebeeld in een ruim aangelegd park met vijver; het koetsgebouw is echter nog niet weergegeven. In 1898 wordt ten noorden van het koetsgebouw bij de reeds bestaande groentetuin een broeikas opgetrokken.
Bij het overlijden van ridder Eugène van Outryve in 1901 erven zijn dochter jonkvrouw Emma en haar echtgenoot Adhemar de Thibault de Boesinghe het kasteel. De nieuwe eigenaar laat volgens het kadaster circa 1908 het kasteel nogmaals "vergroten": vermoedelijk betreft het enkel het vervangen van de glazen wintertuin tot de huidige, stenen erkeruitbouw. In 1912 wordt de bestaande broeikas afgebroken en heropgebouwd. Wanneer jonkvrouw Emma overlijdt in 1946, wordt het kasteel volgens het kadaster in 1951 verkocht aan de familie Vande Werve, die het in 1957 opnieuw doorverkoopt. Tijdens de jaren 1950 wordt een deel van het oorspronkelijke park afzonderlijk verkocht. Zo wordt de oorspronkelijke vijver gevoegd bij een nieuw gebouwde woning aan de Kortrijksestraat.

Beschrijving

Aan de straatzijde, twee bakstenen pijlers uit de jaren 1950 (confer onteigening van een strook van het domein in functie van de verbreding van de straat) en een oorspronkelijk, smeedijzeren hekken.

Kasteel

Rode, verankerde baksteenbouw gecombineerd met natuursteen, onder leien zadeldak. Onderkelderd, rechthoekig gebouw van zes traveeën en twee bouwlagen. Ten westen bevindt zich een één travee-breed, octagonaal torenvolume en ten noordoosten een rechthoekige uitbouw van één travee diep. Neogotische vormgeving en materiaalgebruik onder meer zichtbaar in de spitsbogige, natuurstenen vensterkozijnen en dito traceringen in de bovenlichten, de dakruiter, de getrapte dakvensters en kleine dakkapellen, de windvaan, de puntgevel achteraan met samengestelde traveenis waarin een drielicht en in de (later aangebouwde) natuurstenen, met kantelen bekroonde wintertuin. Aan de noordkant, kelderingang onder een rood beschilderd, houten afdak met pannen zadeldakje.

Interieur met algemene neogotische aankleding onder meer binnendeuren met briefpanelen, zichtbare zoldering van moer- en kinderbalken waartussen vermoedelijk beschilderd behangpapier is aangebracht met heraldische elementen die verwijzen naar de familie van de bouwheer.

Koetsgebouw

Baksteenbouw onder zadeldaken met zwarte leien, twee dakvensters en overkragende dakranden met witgeschilderde, houten windborden. Drie vooruitspringende diephuizen, onderling verbonden door een lagere dwarsbouw. Het centraal volume met koetspoort is achteraan doorgetrokken en bewaart in de zijwand achteraan een tweede koetspoort. Zijvolumes met enkele deur. Licht getoogde openingen onder bakstenen strekken met natuurstenen aanzetstenen. Fraaie muizentandfriezen. Binnenin deels bewaarde paardenboxen met rood beschilderde houten tussenwanden, smeedijzeren en arduinen voederbakken. Uiterst links, bijkeuken.

Park

In diverse fases ontwikkeld, aanvankelijk circa 1884 uitgebouwd in westelijke en zuidelijke richting aansluitend op de steenwegen, later oostelijk uitgebreid. Resterende parkbosbestanden met hoofdzakelijk zomereik en tamme kastanje, naast berk en douglasspar. Toegangen tot het parkdomein aanvankelijk zowel vanaf de Kortrijksesteenweg, de Akkerstraat als vanaf de Proosdijstraat, heden enkel nog vanaf de Proosdijstraat. Ten noorden van het kasteel, deels ommuurde moestuin confer kadaster in 1899 opgewaardeerd met fruitmuur en broeikas. Gewijzigde parkvijver ten noordwesten, circa 1951 afgesplitst van het domein, nu geïntegreerd bij een villa aan de Kortrijksestraat.
Heden eerder vervaagde parkaanleg met kenmerken van laat 19de-eeuwse en vroeg 20ste-eeuwse landschappelijke vormgeving confer bewaarde parkbomen (onder meer beuk, bruine beuk, linde) en heestermassieven (onder meer rododendron, aucuba, boerenjasmijn, buxus), oorspronkelijk ingeplant op hoge, zandige opduiking met bosrestanten en akkerland, confer naamgeving van het nabijgelegen perceel "De Hoge Akker". In opzet klassiek ingedeeld domein met centrale gazonpartijen ten oosten en ten zuidwesten, grotendeels ommuurde moestuin ten noorden, langgerekte parkvijver ten westen en een dens, rondgaand wegen- en padenpatroon. Verder bevindt zich in het park nog een vervallen berghok (mogelijk een duivenkot).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge: Mutatieschetsen, Ruddervoorde, 1865/47, 1884/7, 1899/10, 1912/21.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge: Kadastrale legger, Ruddervoorde, artikels 963, 990 en 1585.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein De Akker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88228 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.