Het "Hildeghemhof" is een historische hoeve met 18de-eeuwse gebouwen die een belangrijke rol speelde in de ontginningsgeschiedenis van het Vloethemveld. De hoeve is gelegen aan de noordelijke rand van dit historische heidegebied en is opgenomen binnen de grenzen van het beschermde landschap Vloethemveld.

Historiek

De geschiedenis van het Vloethemveld is te relateren aan die van de grote ontginningsbewegingen van het heidelandschap in noordelijk Binnen-Vlaanderen, vanaf circa 1000 na Christus. De gronden van het Vloethemveld waren drassig en konden moeilijk in teelt gebracht worden. Bijgevolg werden vanaf de 13de eeuw dijken aangebracht om het water tegen te houden. Deze ingrepen konden slechts uitgevoerd worden door grote ontginningsondernemers zoals grafelijke ambtenaren en landmeters, rijke patriciërs en abdijen. In 1296 schonk graaf Gwijde van Dampierre het huidige Vloethemveld, bestaande uit veld en heidegrond, aan het Sint-Janshospitaal in Brugge. Op traditionele wijze probeerde het "Sint-Janshuys" een deel van deze laaggelegen gronden te ontginnen door de uitbouw van hoeven. Het "Hildeghemhof" die deze straat domineert zie nummer 1, en het "Vloethemhof" (zie Woudweg naar Zedelgem nummer 19) in Snellegem en op Zedelgem hoeve "Noortweghe" dateren uit deze fase en waren allemaal eigendom van Sint-Janshospitaal. Het Hildeghemhof was in 1273 reeds eigendom van het Sint-Janshospitaal, die het kocht van Hendrik Maenschijn. Aanvankelijk werd de hoeve rechtstreeks uitgebaat, vanaf 1329 werd het verpacht. In 1281 was ze één van de tien hofsteden die het Sint-Janshospitaal bezat.

Pas vanaf het derde kwart van de 18de eeuw werden het moerassige gebied en de vijvers drooggelegd en bebost. Dit gebeurde onder meer vanuit de Hildeghemhoeve, die daardoor als een ontginningshoeve van het Vloethemveld kan gezien worden. Het Hildeghemhof nam het noordwestelijke deel voor zijn rekening. Het was op dat moment een grote hoeve met twee parallelle bouwvolumes op een erf met grote omwalling en ten oosten een ruime boomgaard, zie weergave op de kaart van Ferraris (1771-1778). De Primitieve kadasterkaart van Snellegem toont dezelfde samenstelling, met in de noordwesthoek van het omwalde erf een grote moestuin. Ten westen van het woonhuis, een poel. Circa 1883 wordt ten noorden van het woonhuis een bakhuis gebouwd en verschijnt een klein landgebouw ten noorden van de stal. In de jaren 1970-80 worden de walgrachten deels gedempt; in 1991 verdwijnt de eeuwenoude poel. Tot in het derde kwart van de 20ste eeuw is de hoeve eigendom van de Burgerlijke Godshuizen van Brugge, later de Commissie Openbare Onderstand van Brugge, de rechtstreeks opvolgers van het middeleeuwse Sint-Janshospitaal. Nog steeds draagt het schrijnwerk de rode kleur die met het Sint-Janshuis is verbonden.

Beschrijving

Hoeve met losse bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken (Vlaamse pannen). Twee parallelle 18de-eeuwse hoofdvolumes haaks op de straat, ten noorden het boerenhuis met oostelijk aansluitende stallen, ten zuiden van het binnenerf de drieledige dwarsschuur met geïncorporeerde stallen. Ten noorden van het boerenhuis, bakhuis en varkensstal, die in 1883 in het kadaster worden geregistreerd.

Groot witgekalkt boerenhuis op gepekte plint, bestaande uit twee opkamertraveeën + dubbelhuis van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag, wellicht met een halve bouwlaag verhoogd in het derde kwart van de 19de eeuw, waardoor de daknok van het hooghuis nu doorloopt. Aan de noordgevel, aanbouwen onder lessenaarsdaken. De zuidelijke erfgevel van het woonhuis is doorbroken met deels gewijzigde rechthoekige en getoogde muuropeningen. Deur met betralied bovenlicht waarboven de naam van de hoeve is geschilderd. In de tweede opkamertravee, een rechthoekig betralied keldervenster. De oostelijke zijpuntgevel van de opkamer is gestut met twee steunberen en heeft een rondbogig zoldervenster. De noordelijke achtergevel is bijna volledig gesloten.

Ten oosten aansluitend stalvolume van een vijftal traveeën onder pannen zadeldak, gootlijst bestaande uit bakstenen getrapte fries. Ten oosten, aanbouw met varkensstallen onder lessenaarsdak. Ten noorden van het boerenhuis, witgekalkt volume van bakhuis en zomerkeuken, tegen elkaar aangebouwd onder twee pannen zadeldaken (nok haaks op huis). Naast het bakhuis, bruin bakstenen varkensstal onder golfplaten zadeldak. Parallel met het boerenhuis, ten zuiden van het deels verharde binnenerf, een grote driedubbele dwarsschuur in gele baksteenbouw onder pannen zadeldak. Dichtgemetselde rechthoekige schuurpoorten, geïncorporeerde stallen.