erfgoedobject

Hoeve De Blauwe Toren

bouwkundig element
ID
88851
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88851

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve De Blauwe Toren
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Hoeve "De Blauwe Toren", opgetrokken in 1862 op het domein van het Kasteel "De Blauwe Toren" in opdracht van de toenmalige eigenaar Edmond de Man. Edmond en vooral zijn erfgenaam Alfred de Man lieten op het uitgebreide domein twee hoeves en twaalf huizen optrekken, die gekend zijn als "de blauwe huizen", en waarvan deze hoeve de oudste en bekendste is. Alle gebouwen waren naar het voorbeeld van het oude kasteel met blauwe leien of pannen bedekt; het schrijnwerk werd blauw geschilderd. In 1877 wordt de hoeve met een bakhuis en varkensstal uitgebreid.

Gaaf bewaard gebleven 19de-eeuwse hoeve met een boerenhuis aansluitend bij het langgestrekte type en twee losstaande nutsgebouwen, rond een deels verhard erf, onder meer resten van rode bakstenen partijen en hardstenen stoep. Gekasseide erfoprit. Toegang gemarkeerd door een fraai hekwerk tussen twee massieve overhoeks geplaatste hekpijlers op voetstuk in rode baksteen, afgedekt met arduinen dekplaat; fraaie spijlen. De hoeve is mooi ingeplant in het landschap met een boomgaard gelegen ten noordwesten.

Het hoofdvolume (1862) van anderhalve bouwlaag is een verankerde baksteenbouw (donkerrode baksteen), met ten westen een woongedeelte van vijf traveeën waarvan de westelijke een opkamer; een aansluitend stalgedeelte van zeven traveeën en ten oosten een dwarsschuur, onder doorlopend zadeldak. Het zadeldak (nok haaks op de straat) is afgedekt met leien met afgeronde toppen, wat in de hoevebouw een opvallend materiaalgebruik is. Ten de oostelijke zijgevel leunt een wagenhuis aan onder lager pannen schilddak.

De erfgevel (zuidoost) is als voorgevel uitgewerkt. Het woongedeelte telt vijf traveeën bestaande uit lichtgetoogde vensteropeningen met gele bakstenen latei en arduinen onderdorpel, voorzien van beluikte vensters met geprofileerde tussendorpel en grote roedeverdeling; een licht getoogde deuropening met gele bakstenen latei, voorzien van recentere paneeldeur met onverdeeld bovenlicht. Op de verdieping twee rechthoekige, getraliede vensteropeningen met arduinen onderdorpel. Een licht getoogde en beluikte kelderopening met gele bakstenen latei onder het linker venstertravee. Het stalgedeelte telt zeven onregelmatige traveeën (oorspronkelijk vijf traveeën + wagenhuis zie de segementboogvormige latei). Drie staldeuren, waarvan twee licht getoogd en één recentere rechthoekig, voorzien van gele bakstenen lateien; rechthoekige stalvenster-openingen; dichtgemetselde oorspronkelijke wagenhuispoort waarvan de latei nog zichtbaar is. Op de verdieping twee rechthoekige vensteropeningen waarvan één beluikt.
Dwarsschuur met getoogde schuurpoort onder gele bakstenen latei, twee rechthoekige luchtgleuven links en twee rechthoekige vensteropeningen rechts van de poort.

De noordoostelijke achtergevel heeft grosso modo dezelfde samenstelling en uitwerking. Het woongedeelte telt drie vensters die gelijkaardig zijn aan die van de voorgevel en één groot recenter venster; de luiken zijn voorzien van kleine ronde kijkgaten. Een licht getoogde deuropening, met gele bakstenen latei en onverdeeld bovenlicht, houtwerk is recent. Op de verdieping, een getraliede rechthoekige vensteropening met arduinen onderdorpel, met gele bakstenen latei. Licht getoogde en beluikte kelderopening ter hoogte van de westelijke venstertravee.

Het stalgedeelte met houten luifel, telt acht onregelmatige traveeën (zie erfgevel), bestaande uit licht getoogde staldeuren en een recentere rechthoekige, voorzien van gele bakstenen lateien. Rechthoekige vensteropeningen. Op de verdieping twee rechthoekige beluikte muuropeningen met arduinen onderdorpel.

Dwarsschuur met getoogde schuurpoort onder gele bakstenen latei (zie erfgevel); voorzien van een aardappelkelder zie getoogde muuropening. Luchtgleuven rechts en drie recentere rechthoekige muuropeningen links van de poort bestaande uit staldeur geflankeerd door twee vensteropeningen.

De westelijke zijpuntgevel is naar de straat gericht en draagt in de geveltop het jaartal "1862" in gele baksteen, gevat in dito cartouche. Twee licht getoogde en beluikte kelderopeningen met gele bakstenen latei. Getralied rondbogig zoldervenster met arduinen onderdorpel en gedeeltelijke omlijsting in gele baksteen. De oostelijke zijpuntgevel heeft een uilengat in gele baksteen.

Losstaande zomerkeuken met bakhuis ten zuiden van het woongedeelte, daar ingeplant in 1877 met gebruik van dezelfde donkerrode baksteen. Verankerde baksteenbouw van één bouwlaag en vier traveeën onder zadeldak met donkere Vlaamse pannen, verzorgd uitgewerkte schoorsteen en korte dakoverstek (nok haaks op het boerenhuis). Licht getoogde vensteropeningen met latei, voorzien van beluikte vensters met geprofileerde wisseldorpel en behouden kleine roedeverdeling en hardstenen onderdorpel.

Losstaande varkensstal ten westen van het woonhuis. Verankerde baksteenbouw van één bouwlaag en drie traveeën onder zadeldak met korte dakoverstek (donkere Vlaamse pannen, nok haaks op boerenhuis). Oorspronkelijk tien licht getoogde staldeuren met gele bakstenen latei (twee gesupprimeerd). Een overhoekse muizentandfries siert de beide langsgevels. De zijpuntgevels zijn voorzien van een uilengat in gele baksteen. Een licht getoogd en beluikt zoldervenster in de noordwestelijke zijgevel.

Tot in de jaren 1980 bevond zich achter het boerenhuis veelhoekig bakstenen hondenhok onder een veelhoekig koepeldakje.
Interieurbezoek werd niet toegestaan.

  • Agentschap Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen, Onroerend Erfgoed, Dossier DW1038.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Varsenare, 1863/11, 1877/1, 1946/1, 1971/2.
  • Ken je streek: een dorp in de west. Varsenare, een galerij van dreven en bossen, in Curiosa, jg. 30, nr. 299, 1992, p. 19.
  • FRANCHOO A., De Blauwe Huizen te Varsenare en hun eerste bewoners, in Brugs Ommeland, jg. 7, nr. 4, 1967, p. 137-142.
  • FRANCHOO A., Varsenare en zijn rijk verleden, Deel II, Brugge, 1972, p. 33.
  • FRANCHOO A., Varsenare van weleer in woord en beeld, Brugge, 1985, p. 117-128.
  • VERVENNE A., Oude hoeven en hun bewoners. Varsenare, s.d., s.l., p. 45-48, 87-90.

Bron: HOOFT E. met medewerking van BOONE B., CALLAERT G., DE BODT V. & SANTY P. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Jabbeke, Deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL35, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve De Blauwe Toren [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88851 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.