erfgoedobject

Hoeve Bonem

bouwkundig element
ID
88872
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88872

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Bonem
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Bonem
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Hoeve "Bonem", met 18de- en 19de-eeuwse losse bestanddelen op een rechthoekig, omhaagd en beboomd erf. De gebouwen liggen in U-vorm omheen een deels gekasseid, deels begraasd binnenerf.

Historiek

De hoeve heeft een geschiedenis die opklimt tot circa 1500. Ze wordt volgens een koopakte van 1654 verkocht aan de familie van Boonem, aan wie ze haar naam te danken heeft. Een kaart in het Rijksarchief van Brugge van 1707 geeft een gedetailleerd beeld van de grote polderhoeve die ze toen was: groot omhaagd erf met boomgaard, toegankelijk via een brug over een brede sloot; haaks op de straat de parallel opgestelde volumes van woonhuis en schuur/stal, waartussen een bakhuis. Archivalische bronnen laten vermoeden dat de hoeve circa 1770 volledig was verdwenen, en kort daarna is heropgebouwd. De hoeve is aangeduid op de kaart van Ferraris (1771-1778), waaruit blijkt dat de eventuele heropbouw van de gebouwen op ongeveer dezelfde plaats gebeurde: een groot omhaagd erf met boomgaard en aparte moestuin, waarop aan de oostkant, tegen de straat aan, drie losse bestanddelen staan: twee langwerpige volumes haaks op de weg waartussen een kleiner; deze volumes zijn te identificeren als boerenhuis (noord) en stal, waartussen een bakhuis. Op het Primitief kadasterplan en de Atlas der Buurtwegen zien we ten westen van en haaks op deze gebouwen een lang volume toegevoegd, de schuur. Het tussenliggende kleine gebouw verdwijnt bij verbouwingen in 1880, waarbij ook het noordelijke huis zwaar wordt aangepast en een nieuw bakhuis wordt opgetrokken ten westen van dit boerenhuis.

Beschrijving

Het noordelijke volume is boerenhuis dat vermoedelijk van circa 1770 dateert. Het bestaat uit één bouwlaag van acht traveeën met ten westen aansluitende stal van twee traveeën. Witgekalkte baksteenbouw onder pannen zadeldak (nok haaks op straat, Vlaamse pannen) met opklimmende bakstenen dakvensters. Licht getoogde muuropeningen, beluikte vensters waarvan twee met diefijzers. Blauw geschilderd schrijnwerk.

Tegenover het huis, ten zuiden van het binnenerf, ligt de stal die wellicht ook circa 1770 werd gebouwd. Witgekalkte baksteenbouw op gepekte plint, met een pannen zadeldak (nok haaks op straat, Vlaamse pannen). De oostelijke zijpuntgevel bevat muurvlechtingen.

Ten westen van het binnenerf, lang volume van dwarsschuur met ten noorden aansluitend dubbel wagenhuis. Dit gebouw is wellicht eind-18de-eeuws. Hoge rechthoekige schuurpoort, enkele bewaarde gedeelde staldeuren, open wagenhuis.

Ten westen van het woonhuis, een bakhuis waarvan de bouw in 1880 in het kadaster is geregistreerd, opgetrokken in lichtrode baksteenbouw onder pannen zadeldak (nok parallel aan het huis).

  • Rijksarchief Brugge, Kaarten Mestdagh, nr. 1782: Figuratieve kaart van een hofstede "Boonem" genoemd en gronden in de watering van Blankenberge, 01/01/1707.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Varsenare, 1880/7, 1986/501, 1988/40, 1990/5, 1991/3.
  • Ongepubliceerde historische informatie, Marcel Desmedt.
  • FRANCHOO A., Varsenare en zijn rijk verleden, Deel II, Brugge, 1972, p. 50, 141-143.
  • VERVENNE A., Oude hoeven en hun bewoners. Varsenare, s.d., s.l., p. 147-148.

Bron: HOOFT E. met medewerking van BOONE B., CALLAERT G., DE BODT V. & SANTY P. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Jabbeke, Deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL35, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Bonem [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88872 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Jabbeke

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.