Hoeve en voormalige herberg "De halve mane", gelegen ten noordoosten van de brug over het kanaal Brugge-Oostende in de wijk Nieuwege, langs de Westernieuwweg.

Historiek

Het gebouw zou volgens de heemkundige Franchoo teruggaan op "tgoet ter Maene ofte Lechmushofstede", dat in 1542 werd opgericht op die plaats in de Moere. Historisch onderzoek van Vervenne wijst een 17de-eeuwse militaire versterking op die plaats aan als kern van de huidige gebouwen. De gebouwen zouden in 1685 verkocht zijn aan Jacob Coebout, die er een hoeve en herberg van maakt. Vanaf de 18de eeuw is de herberg gekend onder de naam "Halve maene". In 1768 is de kanalisering van het Ieperleed klaar, en vormt de wijk Nieuwege een aanlegplaats voor schepen. De herberg speelt op deze bedrijvigheid in en wordt daartoe uitgebreid met stallingen voor trekpaarden van de schepen. Historisch kaartmateriaal uit de 18de en het begin van de 19de eeuw laat een hoofdvolume zien onder zadeldak, hetzij rechthoekig van plattegrond, hetzij in L-vorm. De herberg is haaks op het kanaal gelegen, met de voorgevel langs de Westernieuwweg. Het Primitief kadasterplan van 1834 bevestigt de L-vormige samenstelling van herberg "Nieuwege", met ten oosten daarvan een rechthoekig bijgebouw. In 1843 dient eigenaar Van Heule een bouwaanvraag in voor de bouw van een schuur tegen de herberg aan; enkel een situatieplan is in het gemeentearchief bewaard. In 1852 wordt de vergroting en de opsplitsing van het gebouw geregistreerd in het kadaster. In 1863 wordt de woning opnieuw bijeengevoegd, met een belangrijke verlenging van het bijgebouw tot stal, die in 1871 opnieuw wordt verlengd ten zuiden. In 1872-1873 wordt het hoofdvolume gedeeltelijk vernieuwd en vergroot, en wordt een nieuwe bakoven gebouwd. Een bouwaantekening van de aanvraag die Alfred de Man in 1872 indiende, geeft een beeld van de situatie in die tijd. In 1878 wordt een lang volume ten noorden van het huis opgetrokken, tegen de Westernieuwweg aan gelegen. In 1906 wordt de woning opnieuw in twee gesplitst, een indeling die tot op heden is gehandhaafd. De 20ste eeuw wordt gekenmerkt door uitbreidingen van de hoeve met nieuwe bedrijfsgebouwen, onder meer verbreding van de stal langs de straat in 1975.

Beschrijving

Hoeve met losse bakstenen bestanddelen, waarvan het ruime woonhuis langs de Westernieuwweg vermoedelijk in kern 17de-eeuws is en vanaf de 18de eeuw herberg "De Halve Mane" huisvestte. In het verlengde van dit woonhuis, een laag stalgebouw uit 1878, verbreed in 1975. Ten oosten van het woonhuis, een erg lang, smal stalvolume dat in kern 18de-eeuws is, maar in de 19de eeuw in verschillende fases werd verlengd.

Bakstenen boerenhuis van zeven traveeën en één bouwlaag onder pannen zadeldak. 19de-eeuwse verbouwingen bepaalden het huidige uitzicht van de hoeve, gekenmerkt door gecementeerde (straat)gevels met roodgeschilderde schijnvoegen. Het hoofdvolume, opgesplitst in twee woningen, heeft rechthoekige muuropeningen; beluikte vensters met 19de-eeuws schrijnwerk.

Laag stalvolume ten noorden, met een gesloten straatgevel in blote bruine baksteen. Oostelijk stalvolume eveneens met blinde westelijke langsgevel, witgekalkte erfgevel met gepekte plint en licht getoogde en rechthoekige muuropeningen.