Mooie neogotische Mariakapel in de wijk Nieuwege, gelegen centraal in de huizenrij aan de brug over het kanaal Brugge-Oostende.

Historiek

De kapel werd gebouwd in 1873 door Alfred de Man-van Caloen uit Varsenare. Deze adellijke grootgrondbezitter kocht in dat jaar bijna alle woningen in de wijk Nieuweg aan. Om de inwoners van deze wijk ten noorden van het kanaal de mogelijkheid te geven in en eigen bidplaats eucharistie te vieren, liet hij de rij woningen die op de westelijke hoek van de Westernieuwweg in 1853 waren gebouwd, afbreken en heropbouwen, met op de plaats van de vroegere smidse een kapel. Deze kapel is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekte Ontvangenis. Op 21 juli 1873 wordt een klokje in een klokkenruiter op het dak ingewijd door pastoor Vancouillie uit Sint-Andries. Het draagt het opschrift "LEONIS EST NOMEN EJUS". Hoewel ze maar voltooid was in 1875, werd de kapel op 29 oktober 1873 ingewijd door Mgr. Faict, bisschop van Brugge, in aanwezigheid van burgemeester Anselm van Caloen. In 1925 werd de kapel hersteld, want ze had veel te lijden gehad bij de vernieling van de brug over de vaart door de Duitsers in 1918. Tegen de wanden wordt op 19 juni 1923 een kruisweg geïnstalleerd.

Beschrijving

De kapel steekt met haar puntgevel en dakruiter boven de flankerende woningen uit, waardoor ze het beeld van de wijk Nieuwege langs het kanaal karakteriseert. Het is een bepleisterde en witgeschilderde baksteenbouw van één travee op gepekte plint, onder leien zadeldak met bakstenen dakruiter met klok. De puntgevel is afgezoomd door een houten lijst op klossen en horizontaal ingedeeld door de doorlopende bovendorpel van de rechthoekige deuropening. Deur geaccentueerd door rondbogig boogveld waarin een rolwerkcartouche met opschrift "AVE MARIA" en gekoppelde wapenschilden van Alfred de Man-van Caloen. Een rondbogige waterlijst werkt het geheel af. In de geveltop, een ronde oculus. Twee hardstenen deurtreden leiden nar de deuropening, versierd met in de hoek ingewerkte driekwartzuiltjes; eenvoudige smeedijzeren voetenschraper links. Opgeklampte deur met decoratief smeedijzeren hang- en sluitwerk.

Interieur. Eenbeukige kapel met schip onder tongewelf en afgescheiden koor in halfronde apsis, geaccentueerd door zenithale verlichting in het koepelgewelf. Fraai neogotisch interieur gekenmerkt door polychrome schilderingen.

Cementtegelvloer, in schip bestaande uit een eenvoudig patroon van achthoekige zwarte tegels en rode hoektegeltjes waarin een geel kruismotief. Het koor heeft een veelkleurig, druk cementtegeltapijt. Gestucte wanden op hardstenen plinten. Nabij de deur, een mooi uitgewerkt hardstenen wijwatervat; boven de deur is een stichtingspaneel aangebracht met volgende tekst: "Deze kapel, onder de titel van O.L.Vr. van Nieuwweghe wierd gesticht in 1873-1875 door de edele en achtbare familie Alfred de Man-van Caloen".

Eenvoudig witgeschilderde wanden in het koor, met gepolychromeerde lijst. Tongewelf in drie traveeën verdeeld door gepolychromeerde banden; de kruisingen met de centrale sierlijst zijn versierd met bloemmotieven.

Het één trede hoger liggende koor is afgescheiden door een smeedijzeren hek. De aandacht wordt naar het koor getrokken door de sterk uitgewerkte neogotische polychromie van de wanden, plafond, altaar en Mariabeeld. Altaar op twee natuurstenen treden, gestuct en gepolychromeerd, met hardstenen bovenblad. Op de voorzijde het opschrift "WEES GEGROET MARIA" in vergulde gotische letters, gevat tussen twee vazen met lelies, Mariasymbool bij uitstek. Voorzijde altaar verder versierd met een booglijst op consoles en twee zuiltjes met knoppenkapiteel; in de zwikken, geschilderde en vergulde engeltjes. Vaste sokkel voor neogotisch gepolychromeerd Mariabeeld met kind in stralenkrans. Beeld tegen een gepolychromeerd rood baldakijn, opgehouden door twee geschilderde engeltjes. Omheen het baldakijn, medaillons met engelen en duif (symbool Heilige Geest), tussen vergulde sjabloonmotieven op lichtblauwe achtergrond. Lichtblauw plafond met gouden sterretjes; veelkleurig geaccentueerde muraalboog met wapenschild van de stichter op de consoles. Aan het plafond, neogotische koperen Godslamp en luchters.