Teksten van Romp van Zeldonkmolen met molenaarswoning en schuur

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89356

Romp van Zeldonkmolen met molenaarswoning en schuur ()

Romp van de Zeldonkmolen, een stenen bergmolen, die in 1871-1872 werd opgetrokken als korenwindmolen ter vervanging van een houten staakmolen. In 1900 werd er een stoommachine in gebruik genomen. Bij de molenromp staat een molenaarswoning, opgetrokken tussen 1810 en 1829 en een dwarsschuur uit 1862.

In 1703 stond er reeds een houten graanwindmolen op de hoek van de Zeldonk- en Blinde Ezelstraat, die uitgebaat werd door molenaar Jan De Roo. Hij liet een inscriptie na in een balk. De staakmolen stortte in september 1869 in na het breken van een kruisplaat. De toenmalige molenaar Braet bouwde in 1871-1872 een stenen molen op een naburig perceel. In 1900 en 1902 werden er stoommachines geplaatst, maar er werd ook nog met de wind gemalen tot in 1934. De roeden waren 24 meter lang. In 1945 werd de molen tot aan de eerste zolderhoogte gesloopt. Vanaf 1953 werd er gemalen met een stoommachine.

Sterk ingekorte molenromp uit rode baksteen, gekenmerkt door rondboogvensters en rondboogtoegangen. De toegang doorheen de molenberg is aan de achterzijde dichtgemetseld. Het binnenwerk is verdwenen. In het midden van de vloer zitten de pinsteen en baansteen ingewerkt. Van de mechanische maalderij rest nog één koppel maalstenen, een steengalg en een elevator. Van de drijfas rest nog de tunnel en de helft van de lagers.

Vrijstaande molenaarswoning gebouwd tussen 1810 en 1829. Breedhuis van zeven traveeën en een bouwlaag onder pannen zadeldak. Bepleisterde en witbeschilderde lijstgevel voorzien van imitatievoegen. Driedubbele uitspringende streklaag onder dakoverstek. Rechthoekige muuropeningen met behouden schrijnwerk en bekroond door empirevormig sierpleisterwerk. De deuropening is voorzien van een vlakke omlijsting.

Bijhorende dwarsschuur volgens het kadaster gebouwd in 1862. Verankerde rode baksteenbouw onder pannen zadeldak. Doorrit afgesloten door houten poort voorzien van winket. In de schuur wordt een eiken balk met opschrift "IAN.DE ROO 1703" en een steenkoppel van de oorspronkelijke molen bewaard. De achterliggende bijgebouwen dateren van midden 20ste eeuw.

  • DEVLIEGHER L. 1984: De molens in West-Vlaanderen, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 9, Tielt-Weesp, 129.
  • GILTE S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31 (onuitgegeven werkdocumenten).

Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Romp van Zeldonkmolen met molenaarswoning en schuur [online], https://id.erfgoed.net/teksten/359009 (geraadpleegd op ).


Zeldonkmolen met molenaarswoning ()

Site "Zeldonkmolen" met voormalige molenaarswoning, reeds weergegeven op het primitief kadasterplan van 1829.

De oorspronkelijke houten windkorenmolen bevond zich ten zuiden van de woning en werd in 1869 afgebroken na het instorten door een gebroken kruisplaat. In 1872 werd de huidige stenen bergmolen gebouwd ten noorden van de woning. Deze molen is slechts gedeeltelijk bewaard na het inkorten van de romp.

Vrijstaande molenaarswoning gebouwd tussen 1810 en 1829. Breedhuis van zeven traveeën en een bouwlaag onder pannen zadeldak. Bepleisterde en witbeschilderde lijstgevel voorzien van imitatievoegen. Driedubbele uitspringende streklaag onder dakoverstek. Rechthoekige muuropeningen met behouden schrijnwerk en bekroond door empire-vormig sierpleisterwerk. De deuropening is voorzien van een vlakke omlijsting.

Bijhorende dwarsschuur volgens het kadaster gebouwd in 1862. Verankerde rode baksteenbouw onder pannen zadeldak. Doorrit afgesloten door houten poort voorzien van winket. In de schuur wordt een eiken balk met opschrift "IAN.DE ROO 1703" en een steenkoppel van de oorspronkelijke molen bewaard. Achterliggende bijgebouwen dateren van midden 20ste eeuw.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Sint-Joris, 1862/1, 1872/1, 1943/1.
  • Rijksarchief Brugge, Collectie Kaarten en Plannen, nummer 1618.
  • BRAET P. 1987: De geschiedenis van een belangrijke molenaars- en aannemersfamilie de familie Braet. Stam: Ruiselede. Tak: Sint-Joris-Ten-Distel, Rond de poldertorens. Handelingen van de Geschied- en heemkundige kring Sint-Guthago 29, 166-173.
  • RYSERHOVE A. 1982: Het Beernem, Oedelem en Sint-Joris van toen, Brugge, 137.

Bron: GILTÉ S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Romp van Zeldonkmolen met molenaarswoning en schuur [online], https://id.erfgoed.net/teksten/89356 (geraadpleegd op ).