Verrebeekmolen ()

De Verrebeekmolen is een laat 18de-eeuwse stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (grondzeiler).

Het octrooi voor de Verrebeekmolen werd al in 1778 verleend maar de eigenlijke oprichting door Jan Baptist Van Damme liet op zich wachten tot 1789 en waarschijnlijk werd de molen pas in 1803 afgewerkt (datum gebeiteld in de staart van de molen). Aanvankelijk functioneerde de molen als oliemolen maar eind 19de eeuw wijzigde dit naar graanmolen. Na de plaatsing van een elektrische motor (1919) bleef de molen nog in bedrijf tot 1938. In 1953 werden de molenkap en het gevlucht afgenomen. Na voorlopige herstelling van de afdekking veroorzaakte een storm in 1983 zware dakschade. Tussen 1994 en 1996 werd de molen volledig ontmanteld en heropgebouwd door de firma 't Gebinte Molenbouw (Erpe-Mere) naar plannen van architect F. Ponnet (Gent) uit 1992. In 2005 werd de molen opnieuw grondig hersteld door Roland Wieme (Deinze).

De Verrebeekmolen is een stenen bovenkruier van het type grondzeiler waarvan de sterk conische ronde molenkuip afgedekt is door een streekeigen uidak of saracenenkap (eiken leien) en met een dakkapelvormige overstek boven de houten staart. Het gevlucht heeft recente, gelaste roeden en ook het houtwerk is merendeels vernieuwd, waaronder het kroonwiel, de maalkisten en het luimechanisme. Herstelde gerecupereerde onderdelen zijn de staande as, sporepot, sterrenwiel, regulator en elevator. De molen heeft drie maalstoelen, drie steenkoppels waarvan twee afkomstig uit de steengroeve van La-Ferté-sous-Jouarre, een cilinderbuil, een maïsbreker, een pletmolen, een haverpletter en graanzuiveraar. De molenaarswoning bevindt zich een 50-tal meter ten noordwesten van de molen (Verrebeke 5).

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg & Landschappen Oost-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, Archief.
  • BAUTERS P. 1985: Eeuwen onder wind en wolken Windmolens in Oost-Vlaanderen, Gent, 304-311.
  • DE LANGE S. 1978: Uit het "heerlijke" verleden van Opbrakel. De heerlijkheid Verrebeke, Annalen Geschied- en Oudheidkundige Kring van Ronse en het Tenement van Inde XXVII, 209-222.
  • S.N. s.d.: De Verrebeekmolen, brochure V.V.V. en Toerisme, Brakel.

Auteurs:  Verbeeck, Mieke; Vandeweghe, Evert; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verrebeekmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/357938 (geraadpleegd op ).


Verrebeekmolen ()

Stenen windmolen aan de oostelijke straatzijde met landschappelijk fraaie ligging op de Verrebekekouter. Oprichting van de Verrebeekmolen als aanvankelijk oliewindmolen door J.B. van Damme waarschijnlijk aangevat circa 1789 en mogelijk volgens jaartal 1803 op staart pas dan voltooid. Eind 19de eeuw gewijzigd in graanmolen. Na plaatsing van een elektrische motor (1919) nog in bedrijf tot 1938. Afname van de molenkap en gevlucht in 1953 leidde tot verder verval van de molen. Na voorlopige herstelling van de afdekking veroorzaakte een storm in 1983 zware dakschade; aanvankelijk geplande dakherstelling bleek ontoereikend en restauratie noodzaakte tot volledige ontmanteling van de Verrebeekmolen.

Restauratieplannen van 1992 door architect F. Ponnet (Gent). In 1994-1996 volledig heropgebouwd met medewerking van firma 't Gebinte Molenbouw (Erpe-Mere) naar model van de om bouwtechnische redenen voordien afgebroken molen.

Bakstenen grondzeiler waarvan de sterk conische ronde molenkuip afgedekt is door een streekeigen uidak (eiken leien); dakkapelvormige overstek boven de houten staart. Gevlucht met nieuwe geklinknagelde roeden. Merendeels vernieuwd houtwerk waaronder kroonwiel, maalkisten, luimechanisme. Herstelde gerecupereerde onderdelen zoals staande as, sporepot, sterrenwiel, regulator en elevator. Drie maalstoelen, twee steenkoppels afkomstig uit de steengroeve van La-Ferté-sous-Jouarre; uitrusting omvat voorts een buil, haverpletter en graanzuiveraar.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg & Landschappen Oost-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, Archief.
  • BOUTERS P. 1985: Eeuwen onder wind en wolken Windmolens in Oost-Vlaanderen, Gent, 304-311.
  • DE LANGE S. 1978: Uit het "heerlijke" verleden van Opbrakel. De heerlijkheid Verrebeke, Annalen Geschied- en Oudheidkundige Kring van Ronse en het Tenement van Inde XXVII, 209-222.
  • S.N. s.d.: De Verrebeekmolen, brochure V.V.V. en Toerisme, Brakel.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verrebeekmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/89684 (geraadpleegd op ).