De historische hoeve “Hof ten Dale” werd in de jaren 1970 grondig verbouwd. Daardoor bewaart enkel de boerenwoning ten noorden van het erf nog erfgoedwaarde. Deze woning gaat in kern terug tot het midden van de 18de eeuw, met jaarsteen “1751”. Ook enkele 19de-eeuwse aanpassingen zijn waardevol.

Historische evolutie van de site

De hoevesite is op de Ferrariskaart (1771-1778) aangeduid als “Cense Ten Dale”. De hoeve met gesloten vierkantopstelling was even ten zuiden van de steenweg op een helling ingeplant. 19de-eeuwse kaarten tonen hetzelfde beeld en de naamsvariant “Ferme Ten Daele”. Ten noorden, naar de steenweg toe, was de hoeve omgeven door akkerland. Ten zuiden vormde de vallei van de Molenbeek een weidegebied. In 2023 is het landelijk karakter van de hoeve-omgeving aan de straatkant niet bewaard. De beekvallei, ten zuiden van de hoeve, vertoont daarentegen nog steeds een open landbouwkarakter, hoewel de weides omgezet zijn in akkers.

Bij de renovatie van de jaren 1970 ging de vierkantopstelling teloor door de sloop van de zuidvleugel. De overige schuur- en stalgebouwen, ten westen en ten oosten van het erf, werden grotendeels historiserend herbouwd. Ook de korfbogige poortdoorrit in een natuurstenen omlijsting in het oostelijke nutsgebouw vormt daarbij een nieuw element. De boerenwoning bleef voor het grootste deel bewaard, hoewel deze niet langer witgekalkt is.

Beschrijving van de deels bewaarde boerenwoning

De in kern 18de-eeuwse boerenwoning, ten noorden van het erf, bleef bewaard, met uitzondering van de historiserend herbouwde erfgevel. Dit éénlaagse, langgestrekte volume in verankerde baksteenbouw is gevat onder een zadeldak (nok parallel aan de straat), gedekt in rode Vlaamse pannen. De oostelijke zijgevel bewaart op de begane grond twee 18de-eeuwse, getraliede kloosterkozijnen. In de benedenvakken wijzen ijzeren luikduimen in de natuurstenen omlijstingen op de vroegere luiken. Boven de vensters zijn er getoogde ontlastingsbogen in baksteenstrekken. Daar steken ook twee natuurstenen cartouches, met rechts het jaartal “1751”. Tussen de cartouches is een getoogde heiligennis uitgespaard. De geriemde omlijsting van gesinterde baksteentjes met druiplijst is kenmerkend voor de 19de eeuw. De aflijnende pilasters en het bekronend kruis zijn uitgewerkt in dito baksteentje. Twee getoogde, getraliede zolderluiken in dito baksteenomlijsting vervolledigen de geveltop. De hoek van de oostelijke zijgevel en de achtergevel is deels uitgewerkt in natuursteenblokken.

In de vrij gesloten, naar de straat gerichte achtergevel steken links twee kloosterkozijnen, van hetzelfde type als in de zijgevel. De haaks aangebouwde achterkeuken met getraliede ramen dateert uit de 19de eeuw. Rechts van de achterkeuken is de achtergevel opengewerkt door een 18de-eeuws kloosterkozijn en een deur in een natuurstenen omlijsting met getralied bolkozijn als bovenlicht. De achtergevel is afgelijnd door een houten dakoverstek op klossen.

• Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.02/41027/102.1, Hoeve Hof ten Dale met omgeving in Herzele (S.N. 1981).
• Onroerend Erfgoed, Digitaal opheffingsdossier 4.001/41027/106.1, Hoeve Hof ten Dale met omgeving in Herzele (S.N. 2024).
• D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. 1978: Hoeve Hof ten Dale [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/8980 (geraadpleegd op 4 november 2024).

Zogenaamd "Hof ten Dale", gelegen op een helling; ten noorden, langs de Steenweg, ten zuiden, uitziend op een fraai, beboomd landschap. Sterk gerestaureerde U-vormige hoeve met gebouwen gegroepeerd rondom een gekasseide binnenplaats met tuin. Ten oosten, inrijpoort opgenomen in de stalvleugel.

Ten noorden, boerenhuis van het dubbelhuistype met één bouwlaag onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen), van 1751, jaartal aangebracht op cartouche op de rechter zijpuntgevel. De rechter zijpuntgevel is het best bewaard gebleven: witgeschilderde baksteen op gepikte plint; getraliede segmentboogvensters in omlijsting van gesinterde baksteentjes met oren en neuten onder gebogen druiplijstje (Rijnvorm). Centraal segmentboognisje met links en rechts cartouche met jaartal. Witgeschilderde straatgevel op gecementeerde plint, deels met aanpassingen uit de 19de eeuw: twee getraliede vensters in gecementeerde hardstenen omlijstingen met oren en neuten, deurtje in vlakke arduinen omlijsting met getralied bolkozijn als bovenlicht. Haakse aanbouwen uit de 19de eeuw.

Ingrijpende restauratie van de erfgevel met vernieuwd parement in traditionele bak- en zandsteenbouw met grote stenen kruiskozijnen. Ten westen, voormalige schuur onder zadeldak (Vlaamse pannen) van 1911, aansluitend bij het woonhuis, heden sterk gerestaureerd met onder meer segmentboogdeurtje en kruiskozijn. De overige aanhorigheden worden verder gerestaureerd.