Kelder van de voormalige 19de-eeuwse brouwerij "Le Damier" of "Het Damberd", later gekend als "brouwerij Goethals".

Historiek

In 1825 krijgt Joannes Baptiste Iserbyt toelating om bij herberg "Den Beer", gelegen aan de Markt, een nieuwe brouwerij langs de Hoogstraat op te richten. Deze brouwerij is volledig onderkelderd, telt twee verdiepingen en twee zolders, een binnenkoer met kleine en grote toegangspoort aan de Hoogstraat en een paardenstal met paardenkorenmolen en graanschuur aan de oostzijde.

De brouwerij wordt in 1848 verkocht aan de Meulebeekse olieslager Joseph Goethals, die in de jaren 1870 verbouwings- en uitbreidingswerken laat uitvoeren.

In 1881 worden een magazijn, ast en mouterij rechtover de brouwerij opgericht.

In 1882 wordt de brouwerij eigendom van Emile Goethals (1855 - 1932), burgemeester van 1888 tot 1920 en tevens provincieraadslid en volksvertegenwoordiger (1912-1919), naar wie de in 1900 aangelegde Goethalsplaats genoemd is. Vanaf dan is de brouwerij gekend als brouwerij "Le Damier" of "Het Damberd" en later als "brouwerij Goethals", met naastgelegen brasserie en een doorgang naar het door hem bewoonde herenhuis aan de Markt.

Vele moderniseringswerken gebeuren op het einde van de 19de - begin van de 20ste eeuw, onder meer vervangen van de in 1874 geplaatste stoommachine door nieuwe (1890 en 1897), verbinden van mouterij en brouwerij door middel van een buis met wentelas (1896), plaatsen van een graanweekbak in de mouterij (1898), aanbrengen van een nieuwe verbinding tussen mouterij en brouwerij door middel van een loopbrug met transportband en spannen van elektrische draden over de Hoogstraat (1900), installeren van gasverlichting (1901) en aanleg van een ondergrondse waterleiding voor de brouwerij (1907).

In 1926 richten Henri en Albert Vanherle in de kelder van de mouterij een weverij op met 30 getouwen en een tewerkstelling van een tiental mensen. Nadat de achterzijde van de mouterij in 1943 wordt gebombardeerd, wordt de weverij overgebracht naar de Kapellestraat en wordt de voorbouw benut als schrijnwerkerij en productieplaats voor houtskool. De mouterij wordt afgebroken in het begin van de jaren 1960.
De brouwerij stopt definitief in 1975, waarna een deel van de gebouwen tijdelijk als feestzaal herbestemd wordt. In de jaren 1990 volgt de sloop van de brouwerijgebouwen en van het café "Den Beer" aan de Markt. Langs de Hoogstraat wordt in het begin van de jaren 2000 een appartementsgebouw met herenhuis opgericht naar ontwerp van architect Bernard Declerck (Tielt), hierbij de volumes van de voormalige brouwerijgebouwen respecterend.

Beschrijving

Gerestaureerde en licht uitgediepte ruime, ineenlopende kelders, overwelfd door middel van (thans geschilderde) bakstenen kruisgewelven op natuurstenen zuilen met vlakke afdekplaat; haaks aansluitend, enkele ruimtes onder tongewelf; nieuwe natuurstenen tegelvloer. Voorheen verbonden met voormalige stookplaats en doorgang naar buiten, thans geïntegreerd in de kelder.