erfgoedobject

Schepenhuis van Meulebeke met herberg

bouwkundig element
ID
90213
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90213

Juridische gevolgen

Beschrijving

" 't Oud Gemeentehuis", voormalig middeleeuws schepenhuis van Meulebeke met herberg, in de 20ste eeuw aangepast tot het huidige café-restaurant.

Historiek

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 wordt aan de zuidwestzijde van de straat op een groot perceel het schepenhuis of herberg "den Roosemaryn" weergegeven, waar de schepenbank van Ter Borcht haar vergaderingen houdt, later nog gekend als "Het Hooghuys", "Het Wethuys" of "Het Stathuys".

Het haaks op de straat ingeplant gebouw van twee bouwlagen onder zadeldak wordt met een kleine annex afgebeeld op een kaart in het leenboek van het leenhof Bosterhout van 1785, vermeld als "Schepen Huys". Het voorheen grote perceel is opgesplitst met L-vormige doorgang naar de Kerkstraat en bebouwing aan west- en oostzijde (zie Goethalsplaats nummers 15, 16).

Het tijdens het Frans Bewind opgerichte vredegerecht wordt in een zaal van het gemeentehuis ondergebracht tot de verhuis in 1871 naar de Wetstraat.

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt de herberg weergegeven, met als toenmalige eigenaar de Meulebeekse brouwer Joannes Iserbyt (zie Goethalsplaats nummer 16, Hoogstraat zonder nummer/ bij nummers 2-4-6). Vanaf 1848 wordt de herberg eigendom van de Meulebeekse olieslager Joseph Goethals, die tevens onder meer de brouwerij in de Hoogstraat en de oliemolen op de hoek van de Tieltstraat en de Schutterijstraat bezit.
Via verdeling gaat het pand in 1858 naar Joannes Goethals over en in 1886 naar zijn weduwe. In 1910 wordt het pand verkocht aan brouwer Emile Goethals, burgemeester van Meulebeke van 1888 tot 1920, tevens provincieraadslid en volksvertegenwoordiger (1912-1919), naar wie de in 1900 aangelegde Goethalsplaats genoemd is. Hij laat in 1914 een uitbreiding aanbrengen en schenkt het dan in 1922 aan Henri Goethals.
In 1925 wordt het gemeentehuis naar de hoek van de Pittem- en de Wetstraat overgebracht (zie Pittemstraat nummer 31) waarna de herberg "'t Oud Gemeentehuis" wordt genoemd.

In 1963 registreert het kadaster een gedeeltelijke herbouwing en in 1976 gebeuren nogmaals wijzigingen, waardoor het pand het huidige uitzicht krijgt.

Beschrijving

Half vrijstaand pand met oude kern, achteruitspringend ten opzichte van de rooilijn met omringende parking, deels verhard en deels met kasseibestrating. Verankerde baksteenbouw van negen traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse/mechanische pannen; nok loodrecht op straat) met thans volledig witgepleisterde oost- en westgevel voorzien van schijnvoegwerk. Nog moeilijk leesbaar paneel in westgevel met opschrift "HOTEL - RESTAURANT - VLEESCHHOUWERIJ". Natuurstenen onderdorpels. Segmentboogopeningen; deels vernieuwd schrijnwerk (T-ramen en grote roedeverdeling). Bewaarde luikduimen. In het derde kwart van de 20ste eeuw vernieuwde noordgevel met roodbakstenen parement op breuksteenplint, nieuwe openingen en inkom.

Interieurindeling en aankleding in de loop der tijd gewijzigd; thans met gelagzaal aan noord- en eetzaal en keuken aan zuidzijde. Verschillende ineenlopende kelders onder witgekalkt ton- en graatgewelf.

Aan de oostzijde, lage bakstenen annex met blinde segmentboogvenstertjes onder strek, naar verluidt voorheen gebruik als gevangenis bij het voormalige gemeentehuis, thans met autobergplaatsen en clublokaal "W.T.C. DE MORGENVRIENDEN".

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 1, 1907/119, 1963/46, 1976/25, 1977/5.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 212 : Kadastrale legger, Meulebeke, Afdeling 1, artikels 348, 935, 1877, 1937, 2519.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 2794 : Leenboek van het Leenhof Bosterhout, Heerlijkheid ten Ackeren, 1785.
  • BAERT G., Van aubergien, lantsherberghskens en brandewijnhuysen te Meulebeke, in De Roede van Tielt, jg. 18, nr. 4, 1987, p. 85, 96, 99, 101, 111.
  • DEGROOTE K.; DEMEDTS L., De geschiedenis van het gerechtelijk kanton Oostrozebeke, Historiek van de rechtsbedeling binnenin de voormalige gerechtelijke kantons Hulste, Markegem, Wakken en Meulebeke, Wakken, 1986, p. 25.
  • GERMONPREZ R., Het boek van Meulebeke, Meulebeke, 1982, p. 22, 29, 81, 123.
  • MAES F., Toponymie van Meulebeke t.e.m. 1700, onuitgegeven licentiaatverhandeling, Universiteit Gent, 1998-1999, p. 20, 42.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schepenhuis van Meulebeke met herberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90213 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.