Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën
bouwkundig / landschappelijk element- ID
- 9049
- URI
- https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/9049
Juridische gevolgen
-
omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën
Deze vaststelling is geldig sinds -
omvat de aanduiding als beschermd monument Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën
Deze bescherming is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën met omgeving
Deze bescherming is geldig sinds -
is gerelateerd aan beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën met omgeving ten noorden
Deze bescherming is geldig sinds -
omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën
Deze vaststelling was geldig van tot
Beschrijving
De kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën, ook Terschreienkapel of Boskapel genoemd, is gelegen op een helling in een open landschap en wordt omgeven door lindebomen. Een jaartal op een nis in de gevel dateert de kapel in 1781.
Historiek
De kapel gaat mogelijk terug tot de 15de of 16de eeuw. Ze wordt weergegeven op de Ferrariskaart, maar zonder identificatie. Het huidige gebouwtje dateert uit de 18de eeuw.
Beschrijving
De kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën heeft een rechthoekig grondplan met een ronde apsis en wordt afgedekt door een leien zadeldak. Witgekalkte verankerde baksteenbouw op gepikte zandstenen plint. De puntgevel langs de straatzijde wordt gekenmerkt door een verlaagd aandak en muurvlechtingen; de bakstenen top werd hersteld. De gevel is opengewerkt met een segmentboogdeur, ingeschreven in een omlijsting van zandsteen en met een trapezoïdale sleutel met hartmotief. Boven de deur werd in een zandstenen nisje het jaartal 1781 ingewerkt: "CAPELLE VAN ONSE/ LIVE VRAUW VAN SEVEN/ WEEN 1781/ DE 4 WEE". Deze inscriptie kan erop wijzen dat de kapel aanvankelijk deel uitmaakte van een ommegang, of dat deze nooit werd voltooid. In de omgeving zijn immers geen andere kapellen bewaard. Bovenaan de voorgevel bevindt zich een getoogd venster, net als de deur ingeschreven in een zandstenen omlijsting en met een trapezoïdale sleutel. De zijgevels zijn opengewerkt met segmentboogvensters met zandstenen onderdorpels en zijn voorzien van ramen in een ijzeren harnas. Aan de halfronde apsis is een klein kruisbeeld bevestigd.
Interieur
Bepleisterd ingedrukt tongewelf. Gemarmerd houten altaar met laatclassicistische inslag (eind 18de of eerste helft 19de eeuw).
Omgeving
De kapel is gelegen op een heuvel, aan een rechte landelijke weg, in een open landschap met akkerland. Ze wordt, behalve aan de straatzijde, omringd met een leibomenrij van zilverlindes (Tilia tomentosa 'Brabant'). Voor deze toepassing werd de cultuurvariëteit ‘Brabant’ gebruikt omdat deze zich goed laat leiden. De snoei is op traditionele wijze uitgevoerd, er is één exemplaar afgestorven en op ongelukkige wijze vervangen door een zomerlinde. Naast het gebouw vertrekt een verharde weg met hoogstammige bomen naar een recente woning en bedrijfsgebouw.
- Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, beschermingsdossier DO000695, Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeënkapel met haar omgeving (S.N., 1982).
- Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
- Geoportaal Onroerend Erfgoed, Orthofoto’s 2012, Korrestraat, Herzele [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 17 juni 2015).
- D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. 1978: Kapel Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/9049 (geraadpleegd op 17 juni 2015).
Auteurs: Daemen, Caroline; Van der Linden, Geert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
De oudste vermelding van de kapel dateert van 1576. Ook Sanderus vermeldt de kapel in 1641-1644 in zijn Flandria Illustrata. Het huidige gebouw kwam tot stand onder leiding van E.H. Antonius Andres Sophie, toenmalig pastoor van Steenhuize, en met financiële steun van een zekere Lieven De Vrieze. De kapel werd in het begin van de 20ste eeuw opgeknapt en voorzien van vijf brandgeschilderde ramen, die door vandalisme in de jaren 1970 werden vernield. Tot 1972 werd het dak bekroond door een klokkentorentje en bevond zich op het altaar een gepolychromeerd, eind-18de-eeuws houten Onze-Lieve-Vrouwbeeld. De kapel werd in 1986 hersteld, waardoor de jaarlijkse bedevaart opnieuw kon doorgaan. Er werd toen ook een nieuw Onze-Lieve-Vrouwbeeld voorzien op het altaar.
- HERPELINCK H.J. 2006: Eeuwen volksdevotie, de Schreikapel, in: Steenhuize-Wijnhuize, mijn dorp van toen (1794-1976), Bijdrage tot de geschiedenis van Steenhuize-Wijnhuize, Steenhuize, 85-92.
