erfgoedobject

Complex van stoommelkerij en stoomwasserij

bouwkundig element
ID
90697
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90697

Juridische gevolgen

Beschrijving

Complex van voormalige stoommelkerij en stoomwasserij later omgevormd tot breiwarenfabriek. Ook Billiets fabriek genoemd naar de toenmalige eigenaar. Heden in gebruik als werk- en opslagplaats voor een firma van textielwaren. Op deze plaats zou de oude pastorie hebben gestaan (zie Aalterstraat nummer 2).

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) is op deze plaats al bebouwing (onder meer twee woningen) te zien horend bij het huis Aalterstraat nummer 5. Tijdens de 19de eeuw registreert het kadaster meerdere verbouwingen en uitbreidingen. In 1854 wordt onder meer een woonhuis omgevormd tot werkplaats. In 1883 is Emiel Billiet (zie Aalterstraat nummers 5-7) de nieuwe eigenaar en laat meerdere verbouwingen en uitbreidingen uitvoeren (1882, 1890) aan woning en bijgebouwen van het huis Aalterstraat nummer 5. Circa 1896 wordt een bestaande woning omgezet tot wasserij horend bij het huis Aalterstraat nummer 5. Samen met plaatselijke landbouwers richt de familie Billiet een coöperatieve vennootschap op en bouwt hier als een van de eerste in 1897 een Laiterie à Vapeur op. Op de straatgevel gedateerd zie gevelstenen "1897", "MELKERIJ" en "1898".

Circa 1909 wordt een deel van de wasserij afgebroken en het gebouw omgevormd tot witgoedfabriek. Rond 1910 wordt tussen wasserij en melkerij de eerste langsvleugel van de fabriek gebouwd. In 1912 is de witgoedfabriek overgeschakeld naar productie van breigoed en wordt een vleugel parallel aan de melkerij toegevoegd. Het bedrijf is gespecialiseerd in het vervaardigen van interlockstof die er wordt verwerkt tot ondergoed. De mutatiestaat van 1926 vermeldt het samenvoegen van melkerij bij de breigoedfabriek, de opgetekende tweede langsvleugel is waarschijnlijk al eerder, tussen 1915 en 1926 toegevoegd. Het bedrijf is in de jaren 1940 het grootste van Ruiselede en verschaft werk aan een honderdtal vrouwen. De woning aan de straatkant verdwijnt rond 1977.

Geheel in bruine, verankerde baksteen fasegewijs tot stand gekomen. De vroegere melkerij (1897-1898), een laag gebouw onder zadeldak (Vlaamse pannen), staat dwars op de straat georiënteerd. Gebruik van gesinterde baksteen voor de strekken van de segmentboogopeningen, aflijnende waterlijsten, geblokte omlijsting en bekronend kruis van de beeldnis in de geveltop.

Verhoogde begane grond boven een kelderverdieping met betraliede keldermonden. Toegankelijk via buitentrap tegen de zijgevel maar oorspronkelijk met twee deuropeningen aan de voorgevel zoals te zien op een foto van circa 1900. De meeste openingen zijn gedicht of gewijzigd, in de zijgevel zitten nog de oorspronkelijke deuren en een gekoppeld venster. Topgevel met siermetselwerk parallel lopend met de gelijkaardig uitgewerkte windveren, de houten boord wordt verder gezet in de zijgevel. Rondboognis met stenen beeld van de Heilige Antonius van Padua.

De drie vleugels van de fabriek bestaan uit drie bouwlagen onder lage zadeldaken. De straatgevel van de dwarsvleugel (1912) is opengewerkt met twee gevelhoge traveenissen met rondbogen steunend op pilasters en klimmende fries onder de dakrand.

Grote rechthoekige vensters onder I-balken, het oorspronkelijke schrijnwerk met kleine roedeverdeling is nog gedeeltelijk bewaard. Bij de aansluitende langsvleugel (tussen 1915 en 1926) doorlopende en omlopende I-balken ter hoogte van de bovendorpels. Kroonlijsten op houten klossen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ruiselede, 1854/5, 1883/8, 1890/4, 1896/4, 1899/5, 1909/9, 1910/8, 1912/6, 1915/2, 1926/98.
  • BRAET M., Omtrent Julien Billiet, burgemeester te Ruiselede, zoon van Emiel Billiet († 1922), in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 22, nr. 4, 2005, p. 116-117.
  • DEGUFFROY G., Ruiseleedse kapellen en kruisen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 12, nr. 3, 1995, p. 140.
  • DEGUFFROY G., DEPREDOMME J., Ruiseleedse plaatsnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nr. 4, 1993, p. 169.
  • DE RAM P., Ruiselede graag gezien. De oudste prentkaarten, 2004, Koksijde, p. 42.
  • GELAUDE F., VAN WONTERGHEM E., Ruiseleedse kroniek van het jaar 1900 (2), in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 17, nr. 2, 2000, p. 93.
  • VANGAVER J., De pastorij van Ruiselede, in Handelingen van de Kortrijkse Geschied- en Oudheidkundige Kring, jg. 24, nr. 1, 1950-1951, p. 169.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Sint-Antoniuskapel

  • Is deel van
    Waterboordstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Complex van stoommelkerij en stoomwasserij [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90697 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.