erfgoedobject

Notariswoning

bouwkundig element
ID
91093
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91093

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Notariswoning
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige notariswoning uit het laatste kwart van de 18de eeuw, zie jaarankers "1776" in de rechter zijgevel. Het huis is haaks op de straat gelegen in een tuin. Beuk in de voortuin. Vermoedelijke zwamaantasting en bijkomende zware insnoei circa 2000 leidde tot een afname van vitaliteit van de boom met afsterven tot gevolg. De voortuin is afgesloten met een roodbakstenen muur met casementen en onder pannen afdekking. Ter hoogte van de achtertuin gelijkaardige tuinmuur met rondboogdeur. Voorheen was de straatmuur witgeschilderd. Oprit in rode bakstenen op hun kant afgelijnd door een smalle kasseistrook. Langs de voorgevel een stoep in blauwhardstenen plavuizen. Vierkante bakstenen (één in rode en één in gele baksteen) erfpijlers op verbrede sokkel, met uitspringende strekkenlaag en een blauwhardstenen topbekroning.

Geschiedenis van de site

Het "Manschepe bouck van de heerlijkheid Wijnendale" van 1774 beeldt ten zuiden van de brouwerijsite de hier behandelde site af als een omwald perceel zonder bebouwing (aangeduid als land van Decorte). Op het primitief kadasterplan (circa 1828) is het huidige huis reeds aangeduid, evenals een klein nutsgebouw palend aan de straat. Op dat moment is Ludovicus Ketele, notaris te Kortemark, eigenaar. Zelfde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) (zie illustratie). Bij de mutatie van 1888 - notaris Karel Devriendt is nu eigenaar - wordt het huis vergroot en wordt de tuinmuur aan de straatzijde gebouwd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt de woning bezet door de Duitsers die de woning gebruiken als paardenstal.

Beschrijving

18de-eeuws rood- en geelbakstenen gebouw van vier traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak (leien, op de uiteinden rechthoekige schoorstenen). Gecementeerde plint. Links en rechts, aansluitende traveeën oorspronkelijk onder lessenaarsdak. Lijstgevel afgelijnd door verzorgde geprofileerde kroonlijst met tandlijst met bepleisterde fries. Verzorgd metselwerk met gebruik van geschaafde baksteen voor de strekken, blauwhardstenen onderdorpels. Getoogde muuropeningen. Bewaard witgeschilderd houtwerk met T-vormige indeling en deels grote roedeverdeling, luiken op de begane grond. In de linker aanbouw, vleugeldeur.

Rechter zijgevel met muurvlechtingen en jaarankers "1776". Twee getoogde muuropeningen met bewaard houtwerk. Ook de achtergevel is opgevat als lijstgevel van vier traveeën en twee bouwlagen en op een identieke manier afgewerkt, links en rechts aansluitende travee onder lessenaarsdak en plat dak. Vensteropeningen onder licht getoogde strek. Bewaard witgeschilderd houtwerk met T-vormige indeling, luiken op de begane grond. In de linker en rechter aanbouw, behouden witgeschilderd raam met kruisindeling op begane grond en recent bruingeschilderd raam met T-indeling op verdieping. Brede stoep van rode bakstenen op hun kant.
Ten oosten, een parallel laag nutsgebouw uit de late 19de eeuw. Verankerde witgeschilderde rode baksteenbouw boven een zwarte plint, lessenaarsdak, licht getoogde deuropeningen.

Interieur. Gaaf bewaard interieur met oorspronkelijke ruimte-indeling, namelijk opeenvolgende salons in enfilade. Bewaarde gestucte plafonds met brede kooflijsten, wanden en schouwboezems, marmeren schouwmantels, wanden gedeeltelijk afgewerkt met behangpapier op jutebespanning, driedelige paneeldeuren met een houtimitatieschildering, oorspronkelijke brede plankenvloer vervangen na beschadiging door paarden van de Duitsers tijdens de Eerste Wereldoorlog. Trap- en inkomhal bepleisterd met afgeronde hoeken en afgewerkt met een wit-grijze marmerimitatieschildering boven een lage eikenhouten lambrisering, zwartmarmeren vloer met houten plint afgewerkt met een zwarte marmerimitatieschildering; 18de-eeuwse houten wenteltrap gerecupereerd elders in de woning, koperen trekbel (gerecupereerde oude scheepsbel). Oorspronkelijke keuken met bijna kamerbrede haard waarvan haardwand met afgeronde hoeken en bezet met grijsgesmoorde klompjes, rechts houten spinde, polychrome cementtegelvloer, eikenhouten manshoge lambrisering, Leuvense stoof. Kelders bereikbaar via trap in grijsgesmoorde tegeltjes, twee eenvoudige kruisgewelven en aansluitend twee kleine tongewelven, kaarsnis.

De oorspronkelijke stalling en bakhuis zijn vervangen door recent volume naar ontwerp van architectenburo Buro II (Roeselare).

Ommuurde tuin met twee treuressen, rododendron, buxus- en hulstbomen, geknotte acacia, deels bewaarde hoogstammige fruitboomgaard, verwilderde gloriette. In voortuin vijver met dubbele grot met urne als bekroning; recente roodbakstenen garage.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Kortemark, 1888/38.
  • Manschepe bouck van de heerlijkheid Wijnendale (1774), bewaard in het museum "Kasteel van Wijnendale".
  • CORNILLY J., Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel III: Arrondissementen Brugge, Diksmuide, Oostende en Veurne, Brugge, 2005, p. 138.
  • STEVENS M., Archiefbeelden Kortemark, Brussel, 2000, p. 32.
  • STEVENS M., Kortemark. Een tedere terugblik. Een wandeling door het verleden, Roeselare, 1992, p. 41-42 (iconografie).

Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Opgaande beuk in tuin notariswoning

  • Is deel van
    Torhoutstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Notariswoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91093 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.