Voormalig gemeentehuis gebouwd in 1903 door bouwmeester Thierry Nolf (Torhout). Hersteld na de Eerste Wereldoorlog naar het oorspronkelijke ontwerp. Eclectisch gebouw met neogotische inslag.
Geschiedenis
Sinds 1804 wordt de gemeenteraad gehouden in de herberg "Au Damier" . Vanaf 1847 worden de gemeentediensten ondergebracht in een gedeelte van de school. Ten gevolge van de schoolstrijd (1884) verhuist het gemeentebestuur naar de herberg "Het trommeltje" (toenmalige Ambachtstraat, huidige Edewallestraat). Op de plaats van het huidige gemeentehuis bevindt zich zeker sinds 1807 herberg "La belle vue". Die is eind 19de eeuw in verval geraakt en aangekocht door het gemeentebestuur. In 1903 wordt er een gemeentehuis gebouwd in neogotische stijl naar ontwerp van bouwmeester Thierry Nolf (Torhout). Gedurende de Eerste Wereldoorlog wordt het zwaar beschadigd en tussen 1919-1922 heropgebouwd naar vooroorlogse toestand naar ontwerp van dezelfde bouwmeester. Sinds de fusie met Kortemark-Werken en Zarren in 1977, vervult het gemeentehuis van Handzame geen administratieve rol meer.
Beschrijving
Verankerde (sierankers) rode baksteenbouw onder zadeldak (natuurleien). Vier dakkapellen onder zadeldak met houten windveer. Gebruik van blauwe hardsteen voor plint, en similisteen voor kruismonelen, jaar- en dekstenen, waterlijsten en traceerwerk. Kruisvensters onder segmentbogige of rondbogige ontlastingsboog ingevuld door tweelobbig traceerwerk. Behouden schrijnwerk: witgeschilderde ramen met grote roedeverdeling en opgeklampte tweeledige paneeldeur met historiserende hengsels.
Gevel Handzameplein: trapgevel van twee traveeën en twee bouwlagen in een gekoppelde traveenis met daarnaast een toegangstravee met brede poortopening. Links van de poort een nis met glazen kast en opschrift in bas-reliëf met inscriptie "WETTELIJKE/ AANPLAKKINGEN". Daarboven twee recente tweeledige deurvensters afgesloten door balkon met smeedijzeren balustrade. Boven venster, steen "GEMEENTEHUIS". Bekroond door vijfhoekige toren met rondboogfries waarin rechthoekige vensteropeningen onder spits. In de geveltop van de trapgevel twee datumstenen "ANNO", "1903".
Gevel Handzamestraat: lijstgevel van vier traveeën en twee bouwlagen. Bloktandlijst onder kroonlijst. Aanpalend rondbogige poortopening en kapel met traptop onder leien zadeldak. Rechthoekige deuropening met rondbogig bovenlicht met tweelobbig traceerwerk waarin groen glas-in-lood. In de gevel: bronzen gedenkplaat voor het 20ste Linieregiment van de Eerste Wereldoorlog en dito gedenkplaat voor Landtornooi van 1952.
S.N. 2000: Monument en Tijd. Open Monumentendag Vlaanderen 10/09/2000, Kortemark, brochure.
LOWIE M. 1994: Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 122, 134.
LOWIE M. 2001: Handzame, ons dorp verwoest en heropgebouwd, Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 215.
LOWIE M. 1997: Waar grootvader zijn pintjes dronk (Handzame, deel I), Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 90.
NOTEBAERT A., NEUMANN C. e.a. 1986: Inventaris van het archief van de Dienst der Verwoeste Gewesten, Algemeen Rijksarchief, Brussel.
WERBROUCK M., DEMAREE J. e.a. 2000: De Grote Oorlog in het Krekedal Deel II 1917-1920, Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 23, 24 (iconografie).
Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
