Kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Troost. De kapel is vermoedelijk gebouwd door Pieter Joannes Pattyn (1794-1864), geneesheer te Handzame. Enerzijds is het een gedachteniskapel voor de voorouders van de familie Pattyn (zie gedenkplaten). Anderzijds wordt er gebeden om bijstand bij ziekten en rampen, in het bijzonder dient men er tegen 'nagelkoppen' of pijnlijke zweren. Tijdens het bidden werpt men een handvol nagels door het hekwerk voor het Mariabeeld.
Weergave op het primitief kadasterplan (circa 1829) als "capelle en cruys" deel uitmakend van de achterliggende hoeve, eigendom van de Handzaamse rentenier Bossuyt. Het kruis bij de kapel is niet bewaard. Bij een kadastermutatie van 1903 verandert de kapel van oriëntatie en wordt ze mogelijk heropgebouwd. Op ongedateerde foto afgebeeld met gewit parement en siermetselwerk in cirkelvorm boven de deur.
Rode baksteenbouw met gebruik van bruine baksteen voor de plint. Puntgevel onder zadeldak (bitumenleien). Betonnen dekstenen en centraal een betonnen kruis. Spitsbogige deuropening in een vlakke witstenen en blauwhardstenen omlijsting met negblokken en voorzien van een druiplijst. Behouden dubbele deur met smeedijzeren grille. Daarboven een cirkelvormige oculus in een roodbakstenen omlijsting met een vernieuwd glas-in-loodraam.
Interieur met witgeschilderd houten spitstongewelf, bepleisterde wanden met baksteenimitatiebeschildering waarin twee blauwhardstenen gedenkstenen zijn ingewerkt. Altaar met polychroom Mariabeeld op houten sokkel in een vlakke beeldnis waarrond neogotische muurschildering. Afgesloten door een smeedijzeren hekwerk met ingewerkte kandelaars. Aan beide wanden een blauwhardstenen gedenkplaat ter nagedachtenis van de voorouders van de familie Pattyn.
LOWIE M., Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 1994, p. 70 (iconografie).
Monument en Tijd. Open Monumentendag Vlaanderen 10/09/2000, Kortemark, 2000 (Brochure), s.p.
Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)