Historische hoeve "Goed te Hamijts" of "'t Aerdgoed", op een site die minstens opklimt tot de 15de eeuw, bestaande uit een grote eind-18de of begin-19de-eeuwse schuur, een mid-20ste-eeuwse stal en een recent gebouwd woonhuis.

Historiek

Deze hoeve vormt, naast het "Goed te Rodemont" (Heulsestraat), tijdens het ancien régime één van de grootste hoeves van Lendelede. De hoeve kent een rijke geschiedenis als foncier van het leen "te Hamijts", dat afhankelijk was van de heerlijkheid "Cuerenbrugghe" of "ter Heule" in Kuurne, op zich een achterleen van het Hof van Meulebeke dat dan weer afhing van het leenhof van het Oud Kasteel van Kortrijk. De totale oppervlakte van de hoeve, ook deels op andere heerlijkheden gelegen, bedraagt tot op het einde van de 16de eeuw niet minder dan 40 bunder (56,67 hectare). De oude benaming "leengoed te Hamijts" wordt reeds vermeld in bronnen uit 1636. In de 19de eeuw wordt voornamelijk de benaming "'t Aerdgoed" gebruikt.
De oudst gekende eigenaar is Jan de Ryckere in 1470. Eén bron vermeldt een vroegere eigenaar, Pieter Tarin. De hoeve wordt door de opeenvolgende bezitters verpacht. In 1587 worden de hoeve en landerijen verkocht aan de familie de Preudhomme d'Hailly. Vanaf de tweede helft van de 18de eeuw is het goed eigendom van de graaf van Lichtervelde en wordt gepacht door de familie Loncke.

Uit de landerijen rond de hoeve zijn in de loop der eeuwen nieuwe landbouwbedrijven ontstaan, onder meer de huidige hoeves op nummer 1 en nummer 4. In de tweede helft van de 20ste eeuw wordt de hoeve gepacht door burgemeester Vandemaele, die een stuk van de hoeve aankoopt.

In 1669 wordt vermeld dat de hoeve over een duiventoren beschikt: "item onder het duyfhuys syn twee swynscotten...". Deze was centraal op het erf gelegen. De hoeve was bereikbaar via talrijke dreven, waarvan enkele nog tot op vandaag als landwegels te onderscheiden.

Een kaart van de heerlijkheid Hoogenhuyse (1747) geeft de hoeve weer als vier losstaande volumes in een vierkant rondom het erf, waarbij de hoeve wordt omzoomd door bomen en met dreven in verbinding staat met de Beiaardstraat, de Kortrijksestraat en de noordelijker gelegen Beiaardlindeweg. Boerenhuis en schuur bevinden zich op de huidige plaats. Tegen het laatste kwart van de 18de eeuw (Ferrariskaart, 1770-1778) is het landgebouw aan de noordzijde van het erf verdwenen, wel situeren zich twee volumes in L-vorm ten oosten vlakbij de hoeve, mogelijk het restant van bebouwing op het opperhof. Op een kaart in het renteboek van Steurenambacht (1784) worden woonhuis, schuur en stal weergegeven op de huidige plaats. Het zuidelijke landgebouw wordt niet meer weergegeven en ten noorden van het erf is opnieuw een stalvolume verschenen. Tussen dit landgebouw en het woonhuis wordt een poortgebouwtje weergegeven.

Voor het eerst op het primitief kadasterplan (circa 1830) worden de brede U-vormige walgrachtrestanten van een opperhof ten zuidoosten van de hoeve weergegeven, alsook de duiventoren centraal op het erf.

De imposante schuur met wagenhuis dateert vermoedelijk uit het midden van de 19de eeuw, op de Atlas der buurtwegen (1847) wordt ze nog weergegeven met een uitsprong, wat wijst op een vroeger schuurvolume met een poort met verhoogde dakoverstek. Doorheen de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw zijn geen kadastrale mutatieschetsen gekend. Reeds vóór 1942 is de overdekte toegangspoort verdwenen. In 1946 worden de stallen door een brand verwoest, in 1949 op dezelfde plaats herbouwd. Wat nog resteert van de oude duiventoren werd toen afgebroken. Rond 1955 wordt ook het bakhuis afgebroken.

Het boerenhuis is recent afgebroken en in 2002 vervangen door nieuwbouw. In literatuur wordt vermeld dat het oude boerenhuis reeds diverse malen werd verbouwd en dat in de noordelijke zijgevel vlechtingen en sporen van ophoging van de nok zichtbaar waren. Op een balk in het voormalige boerenhuis kwam het jaartal "1751" voor.

Beschrijving

Losstaande hoevegebouwen rondom een erf met recent aangelegde kasseibestrating en grasperken. Ten zuiden van het nieuwe woonhuis ligt nog het restant van de brede U-vormige walgracht.

Aan de westzijde van het erf staat een hoge dwarsschuur in donkerrode baksteenbouw onder zadeldak in mechanische pannen (noord-zuid georiënteerd) met overkraging op houten kardoezen. Oorspronkelijk twee poortdoorritten met korfboogvormige poortopeningen. De zuidelijke doorrit is thans aan de westzijde gedicht, de noordelijke poort aan erfzijde gewijzigd door inbreng van een ijzeren latei (I-profiel). Enkele bewaarde houten geel-rood geschilderde poortvleugels. Zuidelijk gedeelte als wagenhuis, voorzien van een lagere korfboogvormige doorrit waarboven een zolderruimte. In het noordelijke gedeelte bevindt zich een halfondergrondse aardappelkelder, toegankelijk via een lage rechthoekige deuropening. Noordelijke zijgevel met oculus.

Aan de noordzijde van het erf een mid-20ste-eeuwse koeienstal in rode baksteenbouw. Muuropeningen onder betonlateien. Oostgevel met mijtervormige kapelnis met beeld Onze-Lieve-Vrouw met Kind.