erfgoedobject

Gemeenteschool

bouwkundig element
ID
91612
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91612

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Gemeenteschool
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige gemeenteschool, thans in gebruik als jeugdhuis (en lokalen jeugdbeweging).

Historiek

Volgens de eerste organieke wet op het lager onderwijs (1842) wordt iedere gemeente verplicht een lagere school in te richten. De privéschool van Amand Hoornaert wordt daarop in 1845 omgevormd tot gemeenteschool. In 1860-1862 worden in de Stationsstraat nieuwe gebouwen voor de gemeenteschool opgericht: een ruim woonhuis voor de onderwijzer, een ruim leslokaal met berging en een leerwerkhuis/ weefschool. De gemeenteschool wordt in 1874 uitgebreid met een tweede leslokaal aan de oostzijde, in 1876 wordt ten noorden een parallel volume opgetrokken, de leerweefschool of het "modelwerkhuis" wordt apart bij kadaster vermeld. In 1897 wordt een derde leslokaal gebouwd. De leerweefschool wordt afgeschaft in 1913 wegens gebrek aan leerlingen.

In 1917 wordt de gemeenteschool door de Duitse bezetter omgevormd tot militaire bakkerij, daarbij wordt één klaslokaal afgebroken, de twee andere ingrijpend gewijzigd, op de speelplaats verschijnen twaalf grote bakovens. In de onderwijzerswoning worden soldaten gekwartierd. De lessen gaan sporadisch door op verscheidene plaatsen, de kerk, de patronagezaal, het klooster, de fabrieksgebouwen van Combes,...

Na de oorlog is de gemeenteschool onbruikbaar en onherstelbaar geworden, in 1920 wordt de bestaande schoolinfrastructuur voorlopig hersteld en worden toch nog een vijfde en zesde klas ingericht in de gebouwen van de vroegere weefschool. In 1923 beslist men zes nieuwe klassen te bouwen, wat in 1926 wordt gerealiseerd met een vleugel van drie klassen aan weerszijden van de speelplaats. Het schoolhuis uit 1862 blijft behouden, de aanpalende oude klaslokalen afgebroken. Aan de noordzijde wordt het geheel afgesloten door een overdekte speelplaats.

De gemeenteschool wordt circa 1938 uitgebreid met twee klassen, opgetrokken boven de overdekte speelplaats, vermoedelijk betreft dit de ophoging van het noordelijk volume met een bouwlaag. De bevloering van de speelplaats, aanvankelijk in "Boomse klinkaards", wordt in 1939 vervangen door cementtegels.

In 1955 wordt voortgezet onderwijs ingericht, waarvoor een handvaardigheidsklas wordt bijgebouwd aan noordzijde van de overdekte speelplaats. In hetzelfde jaar worden acht notelaars op de speelplaats gerooid. In 1959 waren er plannen voor afbraak en nieuwbouw van de schoolgebouwen. Uiteindelijk wordt in plaats daarvan in 1968-1971 een nieuwbouw gerealiseerd in de Alfons Dassonvillelaan, naar ontwerp van architect Seraphin Wylein uit Izegem.

De gebouwen worden in 1985 bij kadaster geregistreerd als "jeugdheem". In 1995 wordt de onderwijzerswoning afgebroken.

Beschrijving

Drie roodbakstenen volumes onder een zadeldak in mechanische pannen, gelegen rondom een speelplaats die aan zuidelijke zijde wordt afgesloten door een muur. Aan west- en aan oostzijde, twee identieke, in spiegelbeeld gebouwde, eenlaagse volumes van acht traveeën, haaks op de straat gesitueerd. Grote rechte vensters onder latei en getoogde ontlastingsbogen. Vernieuwd schrijnwerk en enkele dichtgemaakte openingen. Houten kroonlijsten op modillons. Dorpels in blauwe hardsteen en gecementeerde plinten. Zijgevels met laadluiken. Bewaarde cementtegelvloer.

Noordelijk volume van twee bouwlagen, opengewerkt door vier grote en hoge vensters in de tweede bouwlaag die eveneens wordt geritmeerd door lisenen. Granitobepleistering voor onder meer de dagkanten tussen, en de lateien boven de per twee gekoppelde vensters. Zelfde bekleding voor de op drie zuilen steunende portiek, die toegang verleent tot de gelijkvloerse verdieping. Linkertravee met traplicht. De vleugel is vermoedelijk een verbouwing van een eenlaags volume, zie zijgevel en oostelijk aanpalend volume van een travee met dezelfde stijlkenmerken als de andere twee vleugels. Vernieuwde speelplaatsvloer in klinkers.

Tussen de voormalige schoolgebouwen en de straat bevindt zich een recent aangelegde Demotuin met ecologische materialen.

  • Archief Roger Vandewalle.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Lendelede, 1863/2, 1868/6, 1874/9, 1879/2, 1930/26, 1985/32, 1995/4.
  • HOET R., De geschiedenis van het onderwijs in Lendelede in het bijzonder het ontstaan en de evolutie van het gemeenteonderwijs, in Lethae, nr. 4, 1982, p. 18-29.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lendelede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL41, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Devooght, Kristien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeenteschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91612 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.