erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Christoffel met kerkhof

bouwkundig element
ID
9496
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/9496

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Christoffel met kerkhof
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskom Pollare
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Pollare
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Christoffel
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De kerk is gelegen op een helling; omringend ommuurd kerkhof. Laatgotische kruiskerk (14de - 16de eeuw) waarvan de zuidzijde in 1840 werd hersteld, de toren en voorgevel werden verbouwd in 1852; neogotisch koor en sacristie van 1858 naar ontwerp van architect Schoonejans.

De plattegrond ontvouwt een vierkante westtoren, een driebeukig schip: hoofdbeuk van drie traveeën, zijbeuken van twee traveeën, een uitspringend transept en een koor met twee rechte traveeën en driezijdige sluiting; flankerende noordelijke- en zuidelijke sacristie. Baksteenbouw; gebruik van zandsteen voor de afgeschuinde plint, hoekblokken, cordons en vensteromlijstingen. Schip, koor en transept onder zadeldaken (leien), zijbeuken met kapelgevels, onder haakse zadeldaken (leien) met aandaken. Resten van steunberen en muurvak in klein en onregelmatig verband in de oksel van hoofd- en zijbeuken (ten westen).

Westgevel met vierkante toren onder ingesnoerde spits (leien); toren uitgroeiend boven twee lessenaarsdaken van afgeronde zijkapellen, in het verlengde van bedaking van beuk. Bouwnaden aan weerszij van de deurtravee. Classicistische segmentboogdeur met kwarthol beloop, neuten, imposten en gegroefde sleutel, ingeschreven in rechthoek onder druiplijst en bekronend kruis; opschrift in de zwikken: ANNO/ 1761. Daarboven 19de-eeuws rondboogvenster met metalen roedeverdeling. Rondboogvormige galmgaten. Segmentboogvensters in noordelijke- en zuidelijke wanden. Noordelijke- en zuidelijke kapelgevels met spitsboogvensters met vernieuwde tweelichttracering van arduin. Noordelijke kapelgevels met laatgotisch korfboogdeurtje in omlijsting van zandsteen met hoekblokken, geprofileerde archivolt op consooltjes, grafmonument van 1868 voor Eerwaarde Heer Joannes Karolus Boeykens. Daarboven neogotisch nisje van zandsteen met Ecce Homo beeldje. Transeptarmen gestut door middel van zware overhoekse steunberen met versnijding, eveneens met spitsboogvensters (vernieuwd maaswerk). Grotendeels oorspronkelijke vensteromlijstingen aan noordzijde en in de transeptgevels. Het glas-in-loodraam in het linkertransept is van de hand van Joost Maréchal en dateert uit 1957. Neogotisch koor met spitsboogvensters, koorsluiting gemarkeerd door steunberen met versnijding; calvarie tegen de oostwand. Talrijke 18de- en 19de-eeuwse grafplaten ingewerkt in de plint. Schip geritmeerd door spitsboogarcaden op bepleisterde zuilen met achterzijdige sokkel en lijstkapitelen; brede middenbeuk en koor overkluisd door spitstongewelf met bepleisterde ribben. Kruisribgewelven in zijbeuken en transept (19de-eeuwse aanpassingen in noordelijke transeptarm en zuidelijke zijbeuk (1663).

Mobilair: Kruisbeeld (17de-eeuws?) met nieuw kruishout. Houten altaar (18de eeuw); lambrisering met ingewerkte biechtstoelen (tweede helft 18de eeuw).


Bron: D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5n2 (H-Z), Brussel - Gent.
Auteurs: d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Kerkhof

Ommuurd kerkhof met een collectie graftekens, gelegen omheen de parochiekerk. 

De kerk met omgevend kerkhof van Pollare staan ingetekend op een figuratieve kaart uit 1749. Aan de oost- en zuidzijde staat een muur afgebeeld terwijl aan de west en noordzijde een haag is getekend. Op de Ferrariskaart van 1771-1778 is het kerkhof omzoomd door een bomenrij. Dat beeld wordt bevestigd door de Atlas der Buurtwegen uit 1840.

Vandaag is het met een bakstenen muur omheinde vergroend kerkhof toegankelijk via een gietijzeren hekken aan bakstenen pijlers. De collectie graftekens overspant de late 19de en de 20ste eeuw. Zowel de traditionele houten kruisen als de hardstenen graftekens en de nieuwe materialen uit de jaren na 1960 bleven bewaard (kunststeen, kunststof van de firma Polyroc, marmers, mozaïek). Tevens zijn de gangbare types er bewaard: kruisvormige stèles al dan niet met een zerk of graftuin, boomstamkruis, stèle met een (verhoogde) zerk, kistvorm. De graftekens werden veelvuldig aangevuld met marbriet, porseleinen, metalen applicaties. De vormgeving varieert van neogotiek tot eclecticisme, art deco en modernisme.

Het kerkhof werd bezocht in 2017.

  • Algemeen Rijkarchief Gent, Kaarten en plannen, nummer 528, Kaerte figuratieve der goederen der paters Chartreuzen van Gent, gelegen in de parochie van Pollaere, land van Aelst, G. De Deken, gezworen landmeter van den souverynen read van Braband, 7 november 1749, schaal: 1:7659.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Glas-in-loodraam

Het glas-in-loodraam in het linkertransept is van de hand van Joost Maréchal en dateert uit 1957.
  • Archief van Joost Maréchal, Design Museum Gent, doorslag van facturen aan pastoor en kerkfabriek.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Dorpskom Pollare


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Christoffel met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/9496 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.